CONOSCERE PER SCEGLIERE quando avere un figlio

Transcript

1 CONOSCERE PER SCEGLIERE quando avere un figlio italiano TË NJOHËSH PËR TË ZGJEDHUR kur mund te kesh një fëmijë albanese

2 1. NON SEI SOLA Tra i servizi sanitari a tua disposizione c è il consultorio (a cui puoi accedere direttamente senza prescrizione medica!), che ha il compito di tutelare e promuovere la salute delle donne, delle coppie, degli adolescenti e dei bambini, sia italiani che stranieri. Anche le donne straniere senza permesso di soggiorno hanno diritto a essere assistite. In alcuni consultori troverai le mediatrici linguistico-culturali, che aiutano gli stranieri a orientarsi tra i servizi sanitari e facilitano la comprensione con gli operatori. Insieme al personale del consultorio e degli altri servizi potrai valutare la tua salute, conoscere i diversi metodi contraccettivi e scegliere quale utilizzare, in base alle tue preferenze ed esigenze, per avere una relazione sessuale serena e consapevole, senza timori di gravidanze indesiderate. Tutti gli operatori hanno l obbligo del segreto professionale, ossia non possono raccontare a nessuno quello che vi direte in ambulatorio. 1. Nuk je vetëm Mes shërbimeve shëndetsore që të ofrohen, është konsulltorja (të cilës mund ti drejtohesh edhe pa përshkrimin e mjekut!), që ka për detyrë tutelën dhe promuovimin e shëndetit të grave, të çifteve, të adoleshtëve dhe të fëmijëve, si italianë dhe të huaj. Edhe gratë e huaja pa leje qëndrimi kanë të drejtë të kenë assistencë. Në disa konsulltore do të gjesh mediatorë gjuhësor-kultural që ndihmojnë të huajtë të orientohen midis shërbimeve shëndetsore dhe lehtësojnë komunikimin me operatorët. Bashkë me personelin e konsulltores dhe të shërbimeve të tjera mund të valutosh shëndetin tënd, të njohësh mënyra të ndryshme kontraceptive dhe të zgjedhësh më të përshtatshmen, në bazë të preferenzave dhe nevojave të tua për të pasur një raport seksual e qetë dhe pa frikë shtatzanie të padëshiruar. Të gjithë operatorët kanë për detyrë të ruajnë sekretin profesional, nuk mund ti tregojnë askujt ato që do të thoni në ambulator.

3 2. Scegli il metodo più adatto a te Quelli indicati di seguito sono i principali metodi contraccettivi, efficaci se usati correttamente. Tutti hanno effetto solo fino a quando vengono utilizzati: interrompendone l uso, si rischia una gravidanza. L operatore sanitario ti aiuterà nella scelta di quello più adatto e sicuro per te. Questi metodi vanno prescritti dal medico e hanno bisogno di controlli periodici: Pillola: deve essere assunta per bocca ogni giorno, con regolarità, secondo le indicazioni che il medico ti darà. Cerotto: contiene gli stessi ormoni della pillola, che però vengono assorbiti attraverso la pelle. Va sostituito con uno nuovo ogni settimana, per tre settimane, e si sospende per una settimana. Anello vaginale: è un anello sottile, trasparente e flessibile, che si inserisce in vagina. Anch esso rilascia gli stessi ormoni della pillola, che vengono assorbiti attraverso la vagina. Va tenuto per tre settimane e poi tolto per una settimana. Puntura: contiene un ormone (il progesterone) che viene somministrato attraverso un iniezione ogni mese, oppure ogni tre. Impianto sottocutaneo: consiste in un bastoncino sottile e lungo qualche centimetro, che viene posto sottocute dal medico. Contiene progesterone e dura tre anni. Minipillola: è consigliata soprattutto durante l allattamento. Diaframma: va posizionato in vagina prima del rapporto e tolto dopo 8 ore. 2. Zgjidh mënyrën më të përshtatshme për ty Këto të treguara më poshtë janë mënyrat kontraceptive principale, që kanë efekt nëse përdoren korrektësisht. Të gjithë kanë efekt deri sa përdoren: të ndërpresësh përdorimin rrezikon të mbetesh shtatzaninë. Operatori shëndetsor do të të ndihmojë në zgjedhjen më të përshtatshme dhe të sigurt për ty. Këto mënyra duhet të përshkruhen nga mjeku dhe kanë nevojë për kontrolle periodike: Pilula: duhet ta merrni çdo ditë, rregullisht sipas këshillave të mjekut. Cerotto: përmban të njëjtat hormone të pilulës që asorbohen nga lëkura. Duhet të ndrohet me një të ri çdo javë për tre javë dhe duhet të ndërpritet për një javë. Unaza vaginale: është një unazë e hollë, transparente dhe elastike që futet në vaginë. Edhe unaza lëshon të njëjtat hormone të pilulës, që absorbohen nga vagina. Mbahet për tre javë dhe hiqet për një javë. Gjilpëra: përmban një hormon (progesterone) që jepet ndërmjet një injeksioni çdo muaj, ose çdo tre muaj. Impiant nënlëkure: bëhet fjalë për një shkop të vogël, i hollë e i gjatë disa centimetra që vendoset nën lëkure nga mjeku. Përmban progesteron dhe zgjat tre vjetë. Minipilula: është e këshilluar gjatë periudhës të vënies ne gjoks të fëmijës. Diafragma: duhet të pozicionohet në vaginë para

4 Spirale (o IUD): è un dispositivo che il medico inserisce ambulatorialmente all interno dell utero. Dura fino a 5 anni e necessita di controlli periodici (ogni 6 mesi - 1 anno). Preservativo (o condom, o profilattico): è un sottile cappuccio di lattice a uso maschile. Oltre a prevenire la gravidanza, è l unico metodo che protegge da infezioni e malattie sessualmente trasmissibili (hiv, epatite, hpv, ecc). Metodi naturali: vengono chiamati naturali perché si basano sul riconoscimento del periodo fertile, per l astensione dei rapporti sessuali in quei giorni. Devono essere insegnati dal personale del consultorio, sono però poco efficaci per evitare le gravidanze indesiderate. Coito interrotto: consiste nell interruzione del rapporto, da parte dell uomo, prima dell eiaculazione (fuoriuscita dello sperma). È poco efficace. raportit dhe duhet hequr pas 8 orësh. Spiralja (o IUD): është një dispozitiv që mjeku pozicionon brenda mitrës. Zgjat deri në 5 vjetë dhe janë të rëndësishme kontrolle periodike (çdo 6 muaj - 1 vit). Prezervativ (o condom): është një kapuc në lateks i përdorur nga meshkujt. Përdorimi i tij është i këshilluar jo vetëm për te evituar shtatzaninë por është e vetmja mënyrë për tu mbrojtur nga infeksione o sëmundje të transferueshme seksualisht (hiv, epatit, hpv, etj.). Metodat naturale: quhen naturale sepse bazohen në njohjen e periudhës pjellore dhe evitimin e raporteve seksuale në ato ditë. Duhet të sugjerohen nga personeli i konsulltores, por nuk kanë shumë efekt kundër shtatzanisë të padëshiruar. Coito i ndërprerë: bëhet fjalë për ndërprejen e raportit seksual nga mashkulli, para ejakulimit (dalja e spermës). Ka pak efekt. Inoltre Se sei sicura di non volere più figli, puoi scegliere la sterilizzazione tubarica. È un intervento chirurgico che prevede la chiusura delle tube. Attenzione: tale intervento è da considerarsi irreversibile, per cui parlane bene con il medico. Non in tutte le Regioni è possibile eseguirlo. Verifica con il personale del consultorio. Per më tepër Nëse je e sigurt që nuk do më fëmijë mund të zgjedhësh sterilizimin e tubave. Ndërhyet kirurgjikisht dhe mbyllen tubat. Kujdes: kjo ndërhyrje është pergjithmonë, është mirë të keshilloheni me mjekun. Jo në të gjitha rajonet është e mundur ta bësh. Verifiko me personelin e konsulltores.

5 3. Contraccezione d emergenza Pillola del giorno dopo: se hai avuto un rapporto sessuale senza alcuna protezione o se ti rendi conto di aver utilizzato male il tuo contraccettivo e non vuoi un eventuale gravidanza, puoi utilizzare la pillola del giorno dopo. Per la prescrizione e tutte le informazioni sul suo utilizzo rivolgiti al consultorio, al tuo medico di base, alla guardia medica o al Pronto Soccorso dell ospedale. Attenzione: È indispensabile prendere la pillola entro 72 ore dal rapporto. La pillola del giorno dopo non è un contraccettivo da utilizzare con continuità, ma solo in casi di emergenza! 3. Kontraceptiv urgjence Pilula e ditës tjetër: nëse ke pasur një raport seksual pa asnjë lloj mbrojtjeje, ose në qoftë se mendon se nuk ke përdorur mirë kontraceptivin dhe nuk dëshiron të mbetesh shtatzanë, mund të përdoresh pilulën e ditës tjetër.për përshkrimin dhe të gjitha informacionet mbi përsorimin e saj drejtohu konsulltores, mjekut tënd ose Pronto Soccorso-os të spitalit. Kujdes: Është e rendësishme ta marrësh pilulën brenda 72 orësh nga rapporti. Pilula e ditës tjetër nuk është kontraceptiv që përdoret gjithmonë por vetëm në raste urgjenze!

6 4. Interruzione volontaria di gravidanza (IVG) Se vuoi interrompere la gravidanza (aborto) rivolgiti al consultorio, o a un altro servizio sanitario, ti sarà garantita la massima riservatezza. Da sapere: - In Italia è legale interrompere la gravidanza entro 90 giorni dall inizio dell ultima mestruazione, dopo i 90 giorni è possibile solo per gravi problemi di salute (l. 194/78). - Non hai bisogno del consenso del partner. - Si può praticare solo negli ospedali o nelle cliniche autorizzate. - Questo intervento, al di fuori delle strutture sanitarie, è molto pericoloso per la tua salute ed è un reato. - La legge tutela anche il diritto all IVG delle minorenni, con una specifica procedura. Rivolgersi al consultorio per maggiori informazioni. Cosa fare: - Fai un test di gravidanza presso un laboratorio di analisi, il test può essere richiesto dal tuo medico o dal medico del consultorio. Puoi anche accedere direttamente al laboratorio analisi. 4. Ndërprerje vullnetare e shtatzanisë (ivg) Nëse do të ndërpresësh shtatzaninë drejtohu konsulltores ose një tjetër shërbimi shëndetsor, do të të jetë garantuar anonimiteti. Duhet të dish: - Në Itali është legale të ndërpresësh shtazaninë brënda 90 ditëve nga fillimi i mestruacionit të fundit, pas 90 ditëve është e mundur vetëm për motive shëndetsore (l. 194/78). - Nuk nevojë për aprovimin e partnerit. - Mund të bëhet vetëm në spitale ose në klinikat e autorizuara. - Kjo ndërhyrje është shume e rrezikshme për shëndetin tënd jashtë strukturave shëndetsore dhe në të njëjtën kohë është krim. - Ligji mbron edhe të drejtën e të miturave për abortin me një procedure të veçantë. Drejtohuni konsulltores për më shumë informazione. Çfarë të bësh: - Bëj një test shtazanie në një laborator analizash, testi mund të kërkohet nga mjeku jot ose nga mjeku i konsulltores. Mund të shkosh edhe vetë në laboratorin e analizave.

7 - Con il risultato del test, un documento d identità valido (passaporto o carta d identità) e la tessera sanitaria (o STP/ENI), vai al consultorio e un medico ti darà la certificazione per chiedere l interruzione di gravidanza. Con il personale del consultorio potrai parlare delle ragioni della tua scelta e delle possibili alternative, e anche della contraccezione più adatta a te. Dalla data del rilascio del documento hai 7 giorni di tempo per ripensare alla tua scelta. - Il consultorio ti informerà su che cosa dovrai fare per prenotare l intervento in ospedale. - È molto importante fare una visita di controllo entro giorni dall intervento, per verificare che non ci siano complicanze che possano avere effetti negativi sulla tua salute. Durante la visita potrai discutere con il medico le tue scelte contraccettive. - Me risultatin e testit, një dokument identiteti të vlefshëm (pashaport o leternjoftim) ose tesserën shëndetsore (o STP/ENI) shko në konsulltore dhe një mjek do të të japi çertificatën për ndërprerjen e shtatzanisë. Me personelin e konsulltores mund të flasësh për motivet e zgjedhjes tënde dhe të alternativave në dispozicion dhe për kontraceptivin më të përshtatshëm për ty. Nga dita e dorëzimit të këtij documenti ke 7 ditë kohë për të menduar mbi zgjedhjen tënde. - Konsulltorja do të të informojë si të veprosh për të prenotuar ndërhyrjen në spital. - Është e rëndësishme të bësh një vizitë kontrolli brënda ditësh para ndërhyrjes për të verifikuar që nuk ka ndërlikime që mund të kenë efekte negative për shëndetin tënd. Gjatë vizitës mund të diskutosh me mjekun reth mënyrës kontraceptive që ke zgjedhur. 5. Parto in anonimato Se non vuoi abortire o se ti trovi in una situazione di difficoltà che ti impedisce di tenere il bambino, la legge italiana (l. 127/ 1997) ti consente di: - partorire in ospedale senza dichiarare il tuo nome; - dare il bambino in adozione a una famiglia che si prenderà cura di lui. In ogni caso puoi cambiare idea e riconoscere il bambino entro 10 giorni dal parto. 5. Lindje në anonimitet Nëse nuk do të abortosh ose në qoftë se ndodhesh në një situatë të vështirë që nuk të lejon të mbash fëmijën, ligji italian (l. 127/ 1997) të mundëson të: - lindësh në spital pa deklaruar emrin tënd; - të japësh fëmijën në adoptim një familje. Mund të ndrosh mëndje dhe të njohësh fëmijën brënda 10 ditëve nga lindja.

8 6. Ricorda Se vuoi tenere il bambino ma sei in difficoltà, puoi rivolgerti al consultorio oppure ai servizi sociali del tuo Comune per farti aiutare. 6. Kujtohu... Nëse do të mbash fëmijën por je në vështirësi, mund ti drejtohesh konsulltores ose shërbimeve sociale të komunës ku jeton për të pasur ndihmë. 7. Siamo qui per te Regione Campania ASL Napoli 1 Centro: tel ASL Napoli 2 Nord: tel ASL Caserta: tel Regione Emilia Romagna Numero verde regionale: Regione Friuli Venezia Giulia Numero verde regionale: IRCCS Burlo Garofolo: tel Regione Piemonte Regione Puglia Asl 1 Foggia: Regione Sicilia Assessorato della Salute, URP: numero verde regionale Jemi këtu për ty Regione Toscana ASL 1, URP: tel ASL 3: Centro Donna Montecatini: tel /36/31 ASL 4: tel (lunedì - venerdì: 9-11 e 15-17) ASL 5: tel ASL 6, URP: tel ASL 7: tel (lunedì - venerdì: 8-13 e 14-18) ASL 8, URP: tel ASL 10: - Pronto Salute: da fisso tel (tasto 5), da cellulare tel (tasto 5) ASL 12: tel Regione Umbria tel. 075/5041 urp@regione.umbria.it ASL 1: - Numero Unico per il Cittadino: tel ASL 2: - Numero Unico per il Cittadino: tel ASL 3: - URP: tel ASL 4: - tel Azienda Ospedaliera di Perugia: tel (URP) Azienda Ospedaliera di Terni: tel (URP)

9 Progetto realizzato con il supporto finanziario del Ministero della Salute - CCM Progetto editoriale: Carthusia Edizioni. Illustrazioni: C. Carrer, M. Cerri, S. Fatus, P. La Porta, A. Massari, S. Mulazzani. Traduzioni: AG Service Carthusia Edizioni, Milano. Tutti i diritti riservati. I edizione. Tiratura fuori commercio. Stampato presso La Grafica, Molteno (LC)