Istarsko-kvarnerska književnost u prijevodima. Poslijediplomski specijalistički studij prevođenja u okviru hrvatsko-talijanske dvojezičnosti

Transcript

1 Kod kolegija Naziv kolegija Istarsko-kvarnerska književnost u prijevodima Opći podaci Studijski program Nositeljica/nositelj kolegija i asistentica/asistent Poslijediplomski specijalistički studij prevođenja u okviru hrvatsko-talijanske dvojezičnosti Prof.dr.sc. Elis Deghenghi Olujić Godina 1 Status kolegija Obvezan Xdgf Izborni Bodovna vrijednost i način izvođenja nastave: 4 ECTS ECTS koeficijent opterećenja studentica/studenata Zimski semestar Broj sati po semestru 15 Ciljevi kolegija, metode i ishodi Ljetni semestar Temeljni je cilj kolegija opisati nastanak i razvoj književnosti talijanske etniĉke zajednice koja živi u Republici Hrvatskoj i Republici Sloveniji, kritiĉki analizirati reprezentativna književna djela pojedinih autora s posebnim naglaskom na ona djela koja su prevedena na hrvatski jezik. Specifiĉni ciljevi i ishodi nakon odslušanog kolegija i izvršenih obveza jesu znati: 1. prepoznati vrijednosti i specifiĉnosti književnog opusa pripadnika talijanske etniĉke zajednice koja živi u Republici Hrvatskoj, pretežito u Istri i Rijeci, i u Republici Sloveniji, 2. definirati povijesni razvoj književnosti pripadnika talijanske etniĉke zajednice, 3. opisati i analizirati reprezentativna djela autora talijanske etniĉke zajednice, posebice djela koja su prevedena na hrvatski jezik, 4. prepoznati važnost prijevoda za upoznavanje kulture talijanske etniĉke zajednice, posebice književne produkcije njenih autora, 5. definirati važnost prijevoda uopće, posebice u višejeziĉnoj i multikulturnoj sredini, 6. prepoznati ulogu prijevoda u meċujeziĉnoj i meċukulturnoj komunikaciji. Nastavne metode: - metoda usmenog izlaganja (pripovijedanje, objašnjavanje) - metoda razgovora (rasprava) - metoda ĉitanja i rada na tekstu (usporedba izvornika i prijevoda) Preduvjeti, korespodentnost i korelativnost Preduvjet pohaċanja kolegija je poznavanje talijanskog jezika te poznavanje osnovnih pojmova književne kritike, stilistike i metrike i teorije književnosti. Kolegiji je usko povezan sa svim drugim kolegijima prevoditeljskog sadržaja, posebice sa sljedećim kolegijima: Teorija i povijest prevođenja, Prevođenje književnosti, Radionica književnog prevođenja. Sadržaj kolegija Kolegij ukljuĉuje sljedeće sadržaje: - poĉeci književnosti talijanske etniĉke zajednice i njene razvojne faze, povijesne i kulturne okolnosti koje su utjecale na njen nastanak, - važnost prijevoda i prevoditeljskog rada u kulturnim razmjenama u multietniĉkoj i višejeziĉnoj sredini, - uloga izdavaĉkih kuća EDIT iz Rijeke i Durieux iz Zagreba: kulturna vrijednost zajedniĉkih izdavaĉkih projekata, - uloga ĉasopisa za književnost i kulturu «La Battana» (Rijeka, 1964). Prevoditelji i medijatori kultura, E. Sequi, S. Turconi, L. Martini, G. Scotti,

2 - Osvaldo Ramous: pjesnik, prevoditelj, književni kritiĉar, novinar, intelektualac s istanĉanom predispozicijom kulturnog posrednika, - Giacomo Scotti, pjesnik-prevoditelj i pjesnik-esejist, - Alessandro Damiani, osebujan intelektualac, novinar, filmski i književni kritiĉar, esejist i pjesnik: Damijanove zbirke Trittico/Triptih i Note di viaggio/putne bilješke u hrvatskom prijevodu Margherite Gilić, - specifiĉnost i bogatstvo ženskog pisma u književnoj produkciji talijanske etniĉke zajednice: doprinos autorica toj književnoj produkciji i prijevodi njihovih djela na hrvatskom jeziku, - tema egzodusa istarskih talijana u djelima autora talijanske etniĉke zajednice i njihov prijevod na hrvatski jezik, - mlaċa generacija autora: Marco Apollonio, Roberto Dobran, Ugo Vesselizza, Laura Marchig i njihova djela u hrvatskom prijevodu. Način izvođenja nastave i usvajanje znanja (oznaĉiti masnim tiskom) Samostalni Multimedija i Predavanja Seminari i radionice Vježbe zadatci internet Obrazovanje Terenska Konzultacije Laboratorij Mentorski rad na daljinu nastava Napomena: Kolegij će se izvoditi u obliku predavanja. Studente će se uputiti na relevantnu literaturu, bit će obvezni napisati samostalni zadatak na zadanu temu. Studentske obveze Obveze studenata u ovom kolegiju jesu: - pohaċati nastavu i aktivno sudjelovati u svim oblicima nastavnog rada, - proĉitati relevantne stranice iz zadane i dopunske bibliografije, - napisati i predati jedan samostalni rad na zadanu temu, - položiti završni ispit. Praćenje i ocjenjivanje studentica/studenata (oznaĉiti masnim tiskom) Pohađanje nastave Aktivnost u nastavi Seminarski rad Eksperimentalni rad Pismeni ispit Usmeni ispit Esej Istraživanje Projekt Kontinuirana provjera znanja Referat Praktiĉni rad Detaljan prikaz ocjenjivanja unutar Europskoga sustava prijenosa bodova Dodatna pojašnjenja: OBVEZE pohađanje nastave i aktivnost u nastavi Dodatna pojašnjenja: SATI (procjena) ISHODI UĈENJA Pohađanje je nastave obvezno. Dozvoljena su 3 izostanka i njih nije potrebno opravdati. Na kraju odslušanog kolegija pristupa se završnome ispitu (usmenome). U konaĉnu ocjenu raĉunaju se svi rezultati gore navedenih obveza. Sudjelovanje u nastavi ocjenjuje se na sljedeći naĉin: UDIO U ECTSu ,5 esej ,5 0% = Ne dolazi na nastavu. 5% = Prisustvuje nastavi, no ne sudjeluje u radu. 10% = Redovito je pripremljen/-na, pokazuje zainteresiranost za kolegij, postavlja pitanja i UDIO U OCJENI maksimalno 10% maksimalno 40% završni usmeni ispit: %

3 problematizira sadržaje važne za kolegij. Individualni rad (esej) ocjenjuje se ovako: 0% = Rad nije napisan ili ne sadrži tražene elemente. 10% = Rad sadrži manje od 50% traženih elemenata. 20% = Rad sadrži do 80 % traženih uzoraka, no uoĉeni su nedostatci u formalnome ili sadržajnome oblikovanju rada. 40% = Rad sadrži 100% traženih elemenata, komentari su detaljni i potkrijepljeni podatcima iz literature, i sve zajedno ĉini skladnu cjelinu; u formalnome, jeziĉnome i sadržajnome smislu. Završni ispit je usmeni ispit kojim se provjeravaju steĉeno znanje i kompetencije. Ocjenjivat će se na sljedeći naĉin: Završni ispit- usmeni - 50% ocjene - 6 pitanja 0% ocjene - 3 netoĉna odgovora (50% netoĉnih odgovora) 25% ocjene - 4 toĉna odgovora 35% ocjene - 5 toĉnih odgovora 50% ocjene - 6 toĉnih odgovora Prema Pravilniku o ocjenjivanju konaĉna se ocjena dobiva na sljedeći naĉin: A = % 5 (izvrstan) = % ocjene B = 80 89,9% 4 (vrlo dobar) = 76 88,9% ocjene C = 70 79,9% 3 (dobar) = 63 75,9% ocjene D = 60 69,9% 2 (dovoljan) = 50 62,9% ocjene E = 50 59,9% Popis literature Obvezna literatura AA.VV., La letteratura della CNI all'alba del terzo millennio. Analisi e strategie di sviluppo, ĉasopis «La Battana», br. 140, EDIT, Rijeka, DAMIANI A., La cultura degli Italiani dell'istria e di Fiume (saggi e interventi), UI Fiume/UPT Trieste, Centro di Ricerche Storiche di Rovigno, ETNIA VII, DEGHENGHI OLUJIĆ E., Per molti versi, EDIT, Rijeka, DEGHENGHI OLUJIĆ E., (a cura di), La forza della fragilità. La scrittura femminile nell'area istroquarnerina: aspetti, sviluppi critici e prospettive, Pietas Iulia/EDIT, Pula/Rijeka, 2004, I i II svezak. DEGHENGHI OLUJIĆ E., La letteratura italiana dell'istro-quarnerino fra tradizione e innovazione, ĉasopis «Comunicare letterature lingue», Istituto Trentino di Cultura, n. 4, Il Mulino, Bologna, str DEGHENGHI OLUJIĆ E., Versi diversi/drugačni verzi (Poeti di due minoranze/pesniki dveh manjšin), Edizioni Unione Italiana, Kopar/Capodistria, GLAVINIĆ V., Quarant'anni di attività letteraria del gruppo nazionale italiano, u Il gruppo nazionale italiano in Istria e a Fiume oggi. Una cultura per l'europa, (a cura di BERNARDI U. e PADOAN G.), Longo, Ravenna, 1991, str MAIER B., La letteratura italiana dell'istria dalle origini al Novecento, Italo Svevo, Trieste, MAIER B., Storia della letteratura italiana. Il Secondo Novecento, Guido Miano Editore, Milano, 1992, svezak I. MILANI N., Generazioni a confronto su un percorso comune, posebni prilog ĉasopisa «Panorama», EDIT, Rijeka, str. IV-IX, MILANI N., - DOBRAN R., (a cura di), Le parole rimaste. Storia della letteratura dell'istria e di Fiume nel secondo Novecento, Pietas Iulia/EDIT, Pula/Rijeka, 2009, I i II svezak. Izborna literatura BENELLI G. - RACCANELLO M., Il cavallo e la formica. Saggi di critica sulla traduzione, Le Lettere Università, LVIII, Firenze, BENJAMIN W., Il compito del traduttore, u ĉasopisu «aut aut», br. 334, il Saggiatore, Milano, 2007, str BERNARDI U., Culture locali. Senso soggettivo e senso macrosistemico, Franco Angeli, Milano, BOGLIUN DEBELJUH L., L'identità etnica. Gli Italiani dell'area istro-quarnerina, UI Fiume/UPT Trieste, Centro di Ricerche Storiche di Rovigno, ETNIA V, BEGIĆ V., Quelle dei versi. La poesia femminile del gruppo nazionale italiano nella seconda metà del XX. secolo, MARA, Pula, DEGHENGHI OLUJIĆ E., Le riviste culturali italiane in Istria nel Novecento, EDIT/Pietas Iulia, Pula/Rijeka,

4 1999. ECCHER C., La letteratura degli italiani d'istria e di Fiume dal 1945 a oggi, EDIT, Rijeka, ECO U., Dire quasi le stesse cose. Esperienze di traduzione, Bompiani, Milano, MATTIOLI E., Ritmo e traduzione, Mucchi editore, Modena, MAZZIERI G., La "Voce" di una minoranza. Analisi della pagina culturale de «La Voce del Popolo» negli anni '50, La Rosa Editrice, Torino, MESSORI R., - MATTIOLI E., La parola itinerante. Spazialità del linguaggio metaforico e di traduzione, Mucchi editore, Modena, MILANI KRULJAC N., La Comunità Italiana in Istria e a Fiume fra diglossia e bilinguismo, UI Fiume/UPT Trieste, Centro di Ricerche Storiche di Rovigno, ETNIA I, NEWMARK P., La traduzione: problemi e metodi, trad. di Approaches to Translation, a cura di F. Frangini, Garzanti, Milano, PELLIZZER G., Voci nostre, EDIT, Rijeka, PUŽAR A., Città di carta/papirnati grad, EDIT/IRC, Rijeka, REGA L., La traduzione letteraria. Aspetti e problemi, UTET, Torino, TOROP P., La traduzione totale: tipi di processo traduttivo nella cultura, (trad. di Bruno Osimo), Hoepli, Milano, ULRYCH M., Tradurre. Un approccio multidisciplinare, UTET, Torino, Osim gore navedene obvezne i izborne literature preporučuje se konzultacija sljedećih časopisa i antologija: «La Battana» (EDIT, Rijeka); «Panorama» (EDIT, Rijeka); «La Voce del Popolo» (EDIT, Rijeka), napose prilog "Cultura"; Antologije nagraċenih radova na natjeĉaju «Istria Nobilissima» (UI Fiume/UPT Trieste) i radovi izdani u ediciji «Biblioteca Istriana» (UI Fiume/UPT Trieste) i «Altre lettere italiane» (EDIT, Rijeka). Dodatne informacije o kolegiju Akademska čestitost Studenti su dužni poštivati naĉela akademske ĉestitosti koja su regulirana Etičkim kodeksom Sveuĉilišta (dokument je dostupan na sljedećoj stranici: Kontaktiranje s nastavnikom Kontaktiranje s nastavnikom izvan nastave odvija se u vrijeme konzultacija. Konzultacije se mogu dogovoriti i izvan zadanih termina kada su studenti zauzeti drugim obvezama studija. Moguće je i komunicirati elektroniĉkom poštom. Informiranje o kolegiju Ostale informacije dostupne su na internetskoj stranici Odjela. Vrlo je važno redovito pratiti obavijesti na e-stranicama i na oglasnoj ploĉi. Ispitni rokovi Ispit se polaže nakon odslušanog kolegija i u dogovoru s nastavnikom.

5 PRILOG: Kalendar nastave Br. nast. cjelina TEME, ISHODI I LITERATURA 1. Tema: Poĉeci književne produkcije talijanske etniĉke zajednice. Pisanje kao sredstvo oĉuvanja jezika i identiteta. Književnost talijanske etniĉke zajednice: razvojne faze i najznaĉajnija imena. Prepoznati povijesne ĉinjenice koje su utjecale na nastanak specifiĉne književne produkcije koja danas ĉini dio istarske kulturne baštine i predstavlja naĉin na koji pripadnici talijanske etniĉke zajednice u Republici Hrvatskoj i Republici Sloveniji njeguju svoju tradiciju, jezik i osebujno kulturno nasljeċe. Prepoznati razvojne faze i autore književnosti talijanske etniĉke zajednice. Prepoznati ulogu talijanske manjine u kulturnom i društvenom životu Istre i Hrvatske. BOGLIUN DEBELJUH L., L'identità etnica. Gli Italiani dell'area istro-quarnerina, UI Fiume/UPT Trieste, Centro di Ricerche Storiche di Rovigno, ETNIA V, DAMIANI A., La cultura degli Italiani dell'istria e di Fiume (saggi e interventi), UI Fiume/UPT Trieste, Centro di Ricerche Storiche di Rovigno, ETNIA VII, DEGHENGHI OLUJIĆ E., La letteratura italiana dell'istro-quarnerino fra tradizione e innovazione, in «Comunicare letterature lingue», Istituto Trentino di Cultura, n. 4, Il Mulino, Bologna, str DEGHENGHI OLUJIĆ E., Versi diversi/drugačni verzi (Poeti di due minoranze/pesniki dveh manjšin), Edizioni Unione Italiana, Koper/Capodistria, 2006, str GLAVINIĆ V., Quarant'anni di attività letteraria del gruppo nazionale italiano, in Il gruppo nazionale italiano in Istria e a Fiume oggi. Una cultura per l'europa, (a cura di BERNARDI U. e PADOAN G.), Longo, Ravenna, 1991, str MAIER B., La letteratura italiana dell'istria dalle origini al Novecento, Italo Svevo, Trieste, 1996, str MILANI N., Generazioni a confronto su un percorso comune, poseban prilog ĉasopisa «Panorama», EDIT, Rijeka, str. IV-IX, Tema: Uloga nakladniĉkih kuća EDIT iz Rijeke i Durieux iz Zagreba: kulturna vrijednost zajedniĉkih izdavaĉkih projekata. Uloga ĉasopisa za književnost i kulturu «La Battana» (Rijeka, 1964). Razvojne faze. Organizacija skupova. E. Sequi, S. Turconi, L. Martini i G. Scotti kao prevoditelji i medijatori kultura. Prepoznati razvojni put najuglednijeg književno-kulturnog ĉasopisa talijanske etniĉke zajednice i uloga njegovih pokretaĉa u zbližavanju kultura. Prepoznati ulogu izdavaĉke kuće EDIT iz Rijeke, izdavaĉke kuće pripadnika talijanske etniĉke zajednice, u promicanju književnosti te zajednice. Nenad Popović i Silvio Forza: uloga izdavaĉa u promicanju kultura. DEGHENGHI OLUJIĆ E., Le riviste culturali italiane in Istria nel Novecento, EDIT/Pietas Iulia, Pula/Rijeka, DEGHENGHI OLUJIĆ E., Il progetto culturale e letterario della rivista «La Battana», ĉasopis «Quaderni», Istituto di Sociologia Internazionale (ISIG), Gorizia, 1996, str Tema: Specifiĉnosti i bogatstvo ženskog pisma u književnoj produkciji talijanske etniĉke zajednice. Nelida Milani (L'ovo slosso/trulo jaje u prijevodu SrĊe Orbanića, Impercettibili passaggi/nezamjetne prolaznosti u prijevodu Igora Grbića i SrĊe Orbanića), Ester Sardoz Barlessi (Una famiglia istriana/jedna istarska obitelj u prijevodu Mladena Radića), Loredana Bogliun (Mazere/Gromače/Muri a secco, trojeziĉno izdanje na istriotskom narjeĉju, talijanskom jeziku i u hrvatskom prijevodu Mate Marasa i Tonka Maroevića, La peicia/la piccola na istriotskom narjeĉju, na talijanskom jeziku i u hrvatskom prijevodu Tonka Maroevića, u slovenskom prijevodu Marka Kravosa i ĉakavskom prijevodu Mihe Debeljuha). Prepoznati narativno stvaralaštvo, analizirati jezik i stil dvaju istaknutih autorica

6 talijanske etniĉke zajednice: Nelide Milani i Ester Sardoz Barlessi. Prepoznati i analizirati pjesništvo Loredane Bogliun i znaĉenje prijevoda nekih od njenih zbirki pjesama. DALLEMULLE AUSENAK G., Premessa u Crinale estremo Nelide Milani, edicija «Altre lettere italiane», br. 10, EDIT, Rijeka, 2007, str DEGHENGHI OLUJIĆ E., Voci poetiche del dialetto: Loredana Bogliun, Lidia Delton, Romina Floris, Gianna Dallemulle Ausenak, Licia Micovillovich, u La forza della fragilità. La scrittura femminile nell'area istro-quarnerina: aspetti, sviluppi critici e prospettive, DEGHENGHI OLUJIĆ E., (a cura di), Pietas Iulia/EDIT, Pula/Rijeka, 2004, I svezak, str DOBRILOVICH L., Inconscio collettivo e personale nella narrativa e nella poesia di Milani e nella poesia di Marchig e Jelicich, u La forza della fragilità. La scrittura femminile nell'area istro-quarnerina: aspetti, sviluppi critici e prospettive, DEGHENGHI OLUJIĆ E., (a cura di), Pietas Iulia/EDIT, Pula/Rijeka, 2004, I svezak, str DEGHENGHI OLUJIĆ E., Versi diversi/drugačni verzi (Poeti di due minoranze/pesniki dveh manjšin), Edizioni Unione Italiana, Koper/Capodistria, MAIER B., La letteratura italiana dell'istria dalle origini al Novecento, Italo Svevo, Trieste, 1996, str MILANI N., L'ovo slosso/trulo jaje, Durieux/EDIT, Zagreb/Rijeka, MILANI N. Una valigia di cartone, Sellerio, Palermo, MILANI N. - MORI A. M., Bora, Frassinelli, Milano, MILANI N., Crinale estremo, edicija «Altre lettere italiane», br. 10, EDIT, Rijeka, VISINTINI I., Storia, poesia e memoria in Isabella Flego, Loredana Bogliun, Nelida Milani, Anna Maria Mori, Laura Marchig, Lina Galli e Elsa Bragato, u La forza della fragilità. La scrittura femminile nell'area istro-quarnerina: aspetti, sviluppi critici e prospettive, DEGHENGHI OLUJIĆ E., (a cura di), Pietas Iulia/EDIT, Pula/Rijeka, 2004, II svezak, str PELLIZZER G., Voci nostre, EDIT, Rijeka, Tema: Tema egzodusa istarskih talijana u djelima autora talijanske etniĉke zajednice: Claudio Ugussi i njegovi romani La città divisa/podijeljeni grad i Il nido di pietra/kameno gnjezdo u prijevodu Lorene Monice Kmet. Ezio Mestrovich i roman A Fiume, un'estate/u Rijeci, jednog ljeta u prijevodu Romana Karlovića. Prepoznati i analizirati narativna djela dvaju autora talijanske etniĉke zajednice koji su u svojim djelima obradili temu egzodusa. ECCHER C., Prefazione, u La città divisa Claudija Ugussija, edicija «Altre lettere italiane», br. 23, EDIT, Rijeka, 2001, str ECCHER C., La letteratura degli italiani d'istria e di Fiume dal 1945 a oggi, EDIT, Rijeka, 2012, str ; str MESTROVICH E., A Fiume, un'estate, Hefti, Milano, C. UGUSSI, La città divisa, edicija «Altre lettere italiane», br. 23, EDIT, Rijeka, Tema: Alessandro Damiani: osebujan intelektualac, novinar, filmski i književni kritiĉar, esejist i pjesnik. Dvojeziĉne Damijanove zbirke Trittico/Triptih i Note di viaggio/putne bilješke. Prijevod na hrvatskom jeziku Margherite Gilić. Prepoznati jednog od najznaĉajnijih autora talijanske etniĉke zajednice, analizirati njegovu poeziju i prijevod na hrvatskom jeziku Margherite Gilić. DAMIANI A., Note di viaggio/putne bilješke, Prijevod Margherite Gilić, Društvo hrvatskih književnika, Rijeĉki ogranak, DAMIANI A., Trittico/Triptih, Prijevod Margherite Gilić, Suvremena književna obzorja, Društvo hrvatskih književnika, Rijeĉki ogranak, DEGHENGHI OLUJIĆ E., Appunti sulle sillogi Note di viaggio e Trittico di Alessandro

7 Damiani, ĉasopis «La Battana», br. 167, EDIT; Rijeka, 2008, str ECCHER C., La letteratura degli italiani d'istria e di Fiume dal 1945 a oggi, EDIT, Rijeka, 2012, str Tema: Giacomo Scotti: pjesnik-prevoditelj i pjesnik-esejist. Prepoznati osebujno stvaralaštvo G. Scottija i njegov prevodilaĉki rad. Doprinos G. Scottija u zbližavanju hrvatske kulture i kulture talijanske etniĉke zajednice. ECCHER C., La letteratura degli italiani d'istria e di Fiume, EDIT, Rijeka, 2012, str DEGHENGHI OLUJIĆ E., Giacomo Scotti: l'approccio ludico e creativo alla scrittura, ĉasopis «La Battana», br. 173/174, EDIT, Rijeka, 2009, str DEGHENGHI OLUJIĆ E., Viaggi, costumi, storia, fiabe e leggende, Il mondo adriatico di Giacomo Scotti, «Adriatico/Jadran», Rivista di cultura tra le due sponde, Fondazione Ernesto Giammarco, 2010, str VISINTINI I., Prefazione u Versi di una vita Giacoma Scottija, edicija «Altre lettere italiane», br. 20/21, EDIT, Rijeka, 2010, str Tema: MlaĊa generacija autora talijanske etniĉke zajednice. Marco Apollonio: njegova dvojeziĉna zbirka kratkih priĉa Corpi/Tjela (EDIT/Durieux, Rijeka/Zagreb) u hrvatskom prijevodu SrĊe Orbanića. Roberto Dobran: njegova dvojeziĉna zbirka pjesama Esodi/Egzodusi (KIT GRM, Pula) u hrvatskom prijevodu SrĊe Orbanića i Teane Tomažin. Ugo Vesselizza: pjesnik i prevodilac Tina Ujevića, Josipa Pupaĉića, Vesne Parun, Dobriše Cesarića... Vesselizzin neobiĉan prijevod Rimbauda i Nervala na istrovenetskom narjeĉju. Laura Marchig: osebujnost njene lirike i prijevodi njenih poezija. Prepoznati autore mlaċe generacije talijanske etniĉke zajednice koji predstavljaju zaokret u književnom stvaralaštvu istarskih talijana, promjene vidljive u narativnom i lirskom izriĉaju. Analizirati i prepoznati glavna obilježja njihove poetike. BENUSSI C., Prefazione u zbirci T(t)erra Laure Marchig, edicija «Altre lettere italiane», br. 18, EDIT, Rijeka, 2009, str DAL BIANCO S., Nota introduttiva u zbirci Acqua sull'acqua Uga Vesselizze, edicija «Altre lettere italiane», br. 5, EDIT, Rijeka, 2005, str DEGHENGHI OLUJIĆ E., La letteratura italiana dell'istro-quarnerino fra tradizione e innovazione, in «Comunicare letterature lingue», Istituto Trentino di Cultura, n. 4, Il Mulino, Bologna, str DEGHENGHI OLUJIĆ E., Prefazione u L'altra parte del cielo Marca Apollonija, EDIT, Rijeka, 2009, edicija «Lo scampo gigante», str DEGHENGHI OLUJIĆ E., La narrativa di Marco Apollonio tra tradizione e innovazione, ĉasopis «La Battana», br. 165, EDIT, Rijeka, 2007, str DEGHENGHI OLUJIĆ E., Un'anima color cobalto. Il viaggio sentimentale di Laura Marchig nell'arcipelago quarnerino tra immagini e colori mediterranei, "Letteratura adriatica: Le donne e la scrittura di viaggio", Edizioni digitali del CISVA, Lecce, 2010, str DOBRAN R., Implosioni, edicija «Biblioteca Istriana», br. 19, UI Fiume/UPT Trieste, Lint, DOBRAN R., Esodi/Egzodusi, KIT GRM, Pula, DOBRILOVICH L., Inconscio collettivo e personale nella narrativa e nella poesia di Milani e nella poesia di Marchig e Jelicich, u La forza della fragilità. La scrittura femminile nell'area istro-quarnerina: aspetti, sviluppi critici e prospettive, DEGHENGHI OLUJIĆ E., (a cura di), Pietas Iulia/EDIT, Pula/Rijeka, 2004, I svezak, str MAIER B., La letteratura italiana dell'istria dalle origini al Novecento, Italo Svevo, Trieste, 1996, str MARGHIG L., Dall'oro allo zolfo, edicija «Biblioteca Istriana», br. 16, UI Fiume/UPT Trieste, Lint, MARCHIG L., Lilith, Comitato di ente per le pari opportunità uomo-donna del

8 comune di Siena, Siena, 1998 (zbirka je sada tiskana u T(t)erra, EDIT, Rijeka, 2009, str ). MARCHIG L., T(t)erra, edicija «Altre lettere italiane», br. 18, EDIT, Rijeka, MILANI N., Generazioni a confronto su un percorso comune, posebni prilog ĉasopisa «Panorama», EDIT, Rijeka, str. IV-IX, MILANI N., predgovor Nessuna radice può inchiodarci al suolo, u Esodi/Egzodusi Roberta Dobrana, KIT GRM, Pula, ORBANIĆ S., Prefazione u zbirci Implosioni Roberta Dobrana, edicija «Biblioteca Istriana», br. 19, UI Fiume/UPT Trieste, Lint, 2001, str VESSELIZZA U., Acqua sull'acqua, edicija «Altre lettere italiane», br. 5, EDIT, Rijeka, VESSELIZZA U., Acqua sull'acqua, edicija «Altre lettere italiane», br. 5, EDIT, Rijeka, 2005, str VISINTINI I., Presentazione u zbirci Dall'oro allo zolfo Laure Marchig, edicija «Biblioteca Istriana», br. 16, UI Fiume/UPT Trieste, Lint, 1998, str VISINTINI I., Storia, poesia e memoria in Isabella Flego, Loredana Bogliun, Nelida Milani, Anna Maria Mori, Laura Marchig, Lina Galli e Elsa Bragato, u La forza della fragilità. La scrittura femminile nell'area istro-quarnerina: aspetti, sviluppi critici e prospettive, DEGHENGHI OLUJIĆ E., (a cura di), Pieta Iulia/EDIT, Pula/Rijeka, 2004, II svezak, str