Protocol dalla radunonza generala dalla Pro Idioms Surselva dils ella sala da cultura a Trun

Documenti analoghi
LESCHA DAVART L INDEMNISAZIUN D AUTORITADS E DA CUMISSIUNS DALLA VISCHNAUNCA ILANZ/GLION

Protocol radunonza generala annuala dalla CGS dils , ella Claustra dallas soras dominicanas a Glion approbaus ella rg dils

dalla radunonza generala dalla Surselva Romontscha (SR), venderdis, ils 27 da matg 2016 allas uras ella fermata a Falera

Introducziun pagina 3. Organisaziun CB Lumnezia pagina 4. Equipas ed infrastructura pagina 5. Sponsur principal pagina 6

Protocol dalla radunonza generala dil CHOR SURSELVA venderdis, ils 3 da november 2006 allas el hotel Eden a Glion

Protocol dalla radunonza generala dalla Surselva Romontscha (SR), sonda, ils 31 da matg 2014 allas uras ella claustra a Mustér

dalla radunonza generala dalla Surselva Romontscha (SR), venderdis, ils 29 da matg 2015 allas uras ella casa cumin a Glion

LESCHA DAVART LAS FIERAS DALLA VISCHNAUNCA ILANZ/GLION

dall Uniun da scursalets Trun

PROTOCOL DALLA RADUNONZA GENERALA DILS 13 D'AVREL 2012

Muossavia TRUN EGL AVEGNIR 2016

UNIUN DA COMMERCI E PROFESSIUN MUSTÉR. Uniun da commerci e professiun Disentis/Mustér. Statuts

Revisiun parziala dalla planisaziun locala. Colligiaziun dils territoris da skis. Sedrun - Disentis/Mustér

Statutas dall Uniun da scursalets Trun

Reglament da lavurs per commembers activs (cun licenza) dall Uniun sportiva Danis-Tavanasa

Protocol dils 18 d avrel 2015 Radunonza generala allas el Hotel La Furca Mustér

Statutas Uniun da catschadurs Péz Fess

SP 10 L- 41. Damai che nus vein negin puter denter nus leg'jeu sez il text, aschi bein sco jeu sai.

Sursilvan Puncts total: 100 Cuoz: 90 minutas

Protocol dalla radunonza communala da glindesi, ils 17 da december 2018, allas ella halla da gimnastica a Trin

statuts dil district da musica Surselva 2003

Protocol dalla radunonza communala Lumnezia (2013/03)

9. Radunonza dil cussegl da vischnaunca

Protocol dalla radunonza generala dalla CGS dils , ella claustra dallas soras domenicanas a Glion approbaus ella rg dils

Regulativ da fatschentas

L instanza da baghegiar ha concediu suandonta lubientscha da baghegiar:

Vischnaunca da Mustér. Lescha davart ils dis. da ruaus publics

SP 12 L- 61. Igl emprem tier la caussa. A l'entschatta da l'informatica distinguev'ins aunc denter duas sorts da "Speichers". In da quels cuntene-

QUEN ANNUAL. Intern stiva d'aua a Stagias

Constituziun. pleiv catolica romana. Trun

Protocol dalla radunonza generala dalla Uniun Archiv cultural Sumvitg

Fusiun Andiast-Breil/Brigels- Waltensburg/Vuorz Messadi per la votaziun da fusiun dils 24/25 da zercladur 2017

Protocol dalla radunonza da primavera dils 3 da matg 2013 allas 20:00-21:25 en casa da scola ad Andiast

Constituziun per la vischnaunca da Vuorz

Vischnaunca da Mustér. Lescha d ustria

Invitaziun alla 4. radunonza generala ordinaria

Invitaziun alla 2. radunonza generala ordinaria

Cuntegn: Revisiun parziala dalla lescha da baghegiar, dils plans da zonas, dils plans generals da provediment e dils plans generals da formaziun.

Protocol. dalla seduta dil cussegl da vischnaunca, venderdis, ils 22 da fevrer 2019: allas 20 Liug: Casa communala

Planisaziun e realisaziun da mesiras sin basa dil rapport dall evaluaziun

1 La Bibliografia retorumantscha indichescha sut nr in Codasch da liger par l amprema classa

I. Determinaziuns generalas

Protocol. dalla seduta dil cussegl da vischnaunca, mardis, ils 25 d october 2016, allas en halla Cons

SA 10 L- 9 Jeu hai tractau la davosa gada cuortamein la prehistoria dalla descripziun dil lungatg, ch'entscheiva praticamein culs Alexandrins el 2. ts

Protocoll raduonza generala dil Chor Surselva. Venderdis, ils 26 d october 2012, las 20:00. Hotel Rätia Glion

Protocol dalla radunonza generala dalla Uniun Archiv cultural Sumvitg

Protocol. Presents: a) Cussegl Clemens Berther Pius Huonder. Bernadetta Caminada-Mühlebach Pirmin Lozza. Martina Gienal-Caviezel

Lescha davart la taxa da cura e la taxa per promover il turissem

SA 11 S- 42. Lu schein nus cun quei. Dat ei aunc damondas tier quei text?

UNIUN DA SCURSALETS TRUN INVITAZIUN ALLA RADUNONZA GENERALA

PROTOCOL RADUNONZA COMMUNALA LUMNEZIA DILS 9 DA ZERCLADUR 2016

SA 11 S- 68. Aschi lunsch pia il cuntegn dil cudisch dalla secunda classa. Aunc damondas tier quel? -

1864 Duas nuorsas jastras a Tujetsch Ina tgigisch nera cun corns e tgau alv, ureglia dretga duas furclettas davon en e fess, la seniastra in mugrin

Ovra electrica Russein

Lescha davart ils dretgs politics dalla vischnaunca da Tujetsch

Protocol. dalla seduta dil cussegl da vischnaunca, venderdis, ils 26 da fevrer 2016, allas en casa communala

La historia dalla caplutta da sogn Roc. e da ses vischins dils davos 100 onns

Statuts dil Consorzi da scola superiura scolaviva dallas vischnauncas da Laax, Falera, Sagogn e Schluein

epocas precedentas mintgamai aschi pauc da quellas repercussiuns, che quei croda buc en egl scochemai.

Chi sia col «em». col «mus», col «mo»: be cha quel mal non s vegna pro! 3

1. revisiun revisiun

Casa da tgira Sursassiala

Constituziun. dalla pleiv da Sevgein/Castrisch/Riein

EDUCAZIUN SEXUALA PRESCRETTA DIL STADI

Constituziun dalla pleiv Sumvitg

Vischnaunca da Sumvitg Reglament persunal communal 2. I. Determinaziuns generalas 4. Art. 1 Validitad 4 Art. 2 Dretg subsidiar 4

Pleiv s. Gions Mustér Rapport da gestiun 2010

Protocol dalla radunonza communala Lumnezia (2014/03)

Preventiv 2010 M E S S A D I. dalla suprastonza communala al cussegl da vischnaunca

Constituziun dalla vischnaunca da Breil

19. Radunonza dil cussegl da vischnaunca

Protocol. Presents: a) Cussegl Christoph Berger Armin Berther. b) Suprastonza Robert Cajacob Clemens Berther. Iso Mazzetta

Val Segnas Aua da Gep cun vesta sil territori dallas tschaffadas da Stgeinas

Votaziuns communalas dils 3 da mars 2013

Cuntegn. In plaid sin via 2. Giubileum dad 80 onns dalla Secziun da catschadurs Péz Alpetta 5. Da turbulenzas, asils e malsognas 6

Protocol. dalla seduta dil cussegl da vischnaunca, gievgia, ils 16 da november 2017 allas Liug: Casa communala

Invitaziun alla 8. radunonza generala ordinaria

Messadi. per la radunonza da vischnaunca. dils 23 da zercladur 2017, allas uras, ella halla dalla casa da scola a Sedrun

Il cussegl da vischnaunca seraduna venderdis, ils 15 da mars 2013 allas en la Distec AG a Mustér ad ina seduta.

In siemi da Nadal. in giug da Nadal per il scalem miez. da Roman Weishaupt

Impressum. Inspectorat da scola Grischun. Rapport: Team d'auturs digl inspectorat districtual Surselva

PROTOCOL RADUNONZA COMMUNALA LUMNEZIA 05 D OCTOBER /03

Rapport da gestiun 2014

Constituziun. vischnaunca da pleiv catolica-romana Breil / Dardin / Danis-Tavanasa

- capientscha da text - producziun da text - scazi da plaids - grammatica. Num: Prenum: Datum d examen: ...

Publicaziuns dalla vischnaunca, jamna 22. Damondas da baghegiar

5. R ADUNONZA DIL CUSSEGL DA VISCHNAUNCA

Romontsch - examen d admissiun 2011

STATUTS. dalla. Societad Ovra electrica Lumbrein. I. Disposiziuns generalas. Art. 1. Num, sedia

Constituziun. vischnaunca da pleiv catolica-romana Breil/Brigels

Romontsch sursilvan Puncts total: 100

Publicaziuns dalla vischnaunca, jamna 11. Damondas da baghegiar

Messadi. per la radunonza da vischnaunca. dils 17 da mars 2017, allas uras, ella halla dalla casa da scola a Sedrun

Project ovra hidraulica Val Giuv / Val Mila Dretg d utilisaziun dall aua (concessiun)

Protocol. dalla seduta dil cussegl da vischnaunca, venderdis, ils 19 da zercladur 2009, allas uras en halla Cons

Protocol. dalla seduta dil cussegl da vischnaunca, venderdis, ils 29 da schaner 2016, allas en casa communala

Preventiv 2013 M E S S A D I. dalla suprastonza communala al cussegl da vischnaunca

Eventualas protestas encunter sura damonda da baghegiar ein d inoltrar a scret enteifer 20 dis alla

Meglieraziun funsila

Transcript:

Protocol dalla radunonza generala dalla Pro Idioms Surselva dils 14-09-2016 ella sala da cultura a Trun 1. Beinvegni Il president Lorenz Alig (LA) fa beinvegni allas commembras ed als commembers ed engrazia per il sustegn. El beneventa la deputada Gabriela Tomaschett, Donat Nay, delagau e suprastont dalla Ligia Romontscha, Domenic Toutsch, president dalla PIE e nies anteriur president dalla PIS Heinrich Berther. Plinavon beneventa el Johannes Flury, president dalla Ligia Romontscha, Urs Cadruvi, secretari dalla Ligia Romontscha, e Vitus Gartmann, president dalla Surselva Romontscha, els arrivien cun retard perquei ch'ei hagien ina sesida dalla Ligia Romontscha a Cuera. Medemamein in cordial beinvegni fa il president ad Augustin Beeli che representa las medias e supplichescha per ina beinvulenta reportascha. El engrazia cordialmein alla vischnaunca da Trun che nus astgeien duvrar las loclitads gratuitamein gia dapi l'entschatta. A tuts presidents communals e suprastonts che hagien priu la peda d'esser cheu presents fa el era in special beinvegni. 2: Approbaziun dalla gliesta da tractandas LA prelegia la gliesta da tractandas e lai approbar ella. Quei succeda unanimamein. 3. Dumbravuschs Ireneus Friberg e Martin Lombriser vegnan proponi ed elegi sco dumbravuschs. 4. Approbaziun dil protocol dalla radunonza generala dils 11 da mars 2015 Il protocol ei d'anflar silla pagina d'internet dalla PI. LA engrazia a Curdin Maissen per il protocol detgagliau. LA damonda sch'ei vegni giavischau explicaziuns. Il protocol vegn approbaus unanimamein e senza damondas ni remarcas. 5. Approbaziun dil quen 2015 LA dat il plaid alla cassiera Adelina Vincenz (AV). AV dat plaid e fatg dil quen digl onn vargau fagend attent che tut seigi sestuschau cunquei che nus haveien uss settember e la davosa radunonza hagi giu liug il mars 2015. La bilanza digl onn muossi in paliet ensi. Nus haveien saviu serrar il quen cun in capital da circulaziun da 39'762.98 che cuntegni passivas en fuorma d'in capital jester che secumponi d'in emprest da 15'000 e da passivas transitorias da 3'000, pia in capital jester da 18'000. Capital dall'uniun: 21'762.98. Alla fin dil 2014 havevien nus in capital agen da 4'480.53. Il recav dils commembers munti a 13'107. AV engrazia persuenter e menziunescha ch'ei seigi bi da sentir sin quella moda il grond sustegn dils commembers. La Pro Patria vevi empermess 2013 pil project d'access ina donnaziun da 10'000. Nus haveien tarmess il rapport final e retschiert ils daners. La vendita da licenzas 0

d'access hagi purtau 16'296. Il total dils cuosts munti a 22'121.30. Cheu seigi da menziunar che nus haveien susteniu la conferenza da scolasts cun 5'000 per la translaziun dil dc dil mied da mate ch'il cantun ei sefutraus da far. 17'282.45 munti igl avanzament d'uonn. Nus haveien denton previu da restituir igl emprest da 15'000. AV fa amogna da tschentar damondas ni da far remarcas. Cunquei che negin s'annunzia dat ella il plaid als revisurs. Jan-Andrea Bernhard prelegia era en num da Paula Casutt il rapport dalla revisiun e sa confirmar ch'il quen seigi vegnius menaus en uorden ed engrazia persuenter ad AV. Il quen 2015 vegn approbaus unanimamein. 6. Preventiv Il preventiv dil 2017 cuntegn ils medems puncts sco gl'onn vargau. Sco niev punct figurescha l'indemnisaziun dils collaboraturs d'access cun 200'000. Quels 200'000 figureschan denton sco entrada tras il departament d'educaziun per la vendita dils dretgs d'utilisaziun dil mied d'access. Previu ei ina sperdita da rodund 10'000. Il preventiv vegn approbaus unanimamein. 7. Rapport dil president LA mira anavos sin sia elecziun sco president dalla Pro Idioms Surselva dils 13 da mars 2015 e di ch'el hagi surpriu quella nova incarica cun in cert respect denton era cun perschuasiun e cun plascher da s engaschar e cumbatter per nossa biala viarva romontscha e specialmein pil romontsch sursilvan. LA numna la lavur che la PIS hagi prestau ensemen culla PIE da definar il diever dil rg el plan d'instrucziun 21 sco ina dallas grondas sfidas digl onn vargau. Il success seigi d'attribir all'oreifra lavur denter las suprastonzas dallas PIS e PIE. In grond meret per quei success hagi era la LR. LA admetta als dus presents Johannes Flury ed Urs Cadruvi in cordial engraziament per la fritgeivla collaboraziun. Cun la formulaziun dil diever dil rg el PI21 ei la finamira oriunda ch'il rg dueigi vegnir capius passivamein e senza criteris d'examinaziun seigi uss aschia pusseivla da contonscher senza ch'ils idioms piardien lur impurtonza sco lungatg da scartira. Ils sabis dil rg hagien vuliu unir ils Romontschs cun quei romontsch da scatira. Denton nuot hagi dividiu ils davos 2000 onns ils Romontschs pli fetg che quei lungatg artificial. Ina secunda gronda sfida seigi la vendita dils dretgs d'utilisaziun dil mied d'access al departament d'educaziun stada. Las contractivas culs representants dalla Scola aulta da pedagogia hagien fatg naufragi. Ils responsabesl dalla PIS erien sco ei parevi ord vesta dils representants dalla Scola aulta da pedagogia buc scolai avunda per giudicar sur dalla valeta dalla lavur prestada da scolastas e scolasts en pli che 4'000 uras da lavur. Pér las contractivas denter il Departament d'educaziun e la PIS hagien lu purtau fretg ed ei seigi uss pusseivel che la PIS sappi indemnisar ils collaboraturs adequatamein per lur lavur prestada. 1

Quei ch'ils rg-ists hagien buc contonschiu sin palancau cantunal emprovien ei uss da contonscher sin palancau naziunal. Ina da quellas emprovas seigi il postulat che cussegliera Silva Semadeni hagi inoltrau il december vargau cun in cuntegn che hagi la finamira da rinforzar il rg. In'emprova da Berna da dictar als Romontschs tgei ch'ei hagien da far. Tier tractanda 9 revegni el aunc inaga a quei tema. La suprastonza speri - cun ina resoluziun encunter quei postulat - da saver quintar leu cul sustegn dils presents. Ina proxima sfida vegni la purificaziun dallas structuras dalla LR ad esser. Alla dieta dils 10 da zercladur vargau han las PIS e PIE surdau alla suprastonza dalla LR propostas concretas e pretendiu dils responsabesl dalla LR da ponderar co il territori da tschep savessi vegnir integraus pli stretgamein el process democratic dalla LR. Ina caussa che seigi indispensabla sch'ins vegli definar e contonscher resultats che vegnien era susteni e purtai dalla gronda pluralitad dil pievel romontsch. La lauvur pil futur vegni pia segiramein buc a muncar. LA engrazia a sias consuprastontas ed a ses consuprastonts cordialmein per la buna e fritgeivla collaboraziun ed als presents per il sustegn, la confidonza e pigl engaschi pil lungatg matern. 8. Rapports 1. Plan d'instrucziun 21, da Carin Cadruvi Carin Cadruvi (CC) constatescha ch'il cantun tegni finalmein quen dalla situaziun legala cun ver formulau el P21 neginas cumpetenzas en rg per las scolas idiomaticas. Per contonscher quei ha la PI stuiu far in cumpromiss: ei duei era vegnir duvrau "singuls" texts en rg. CC fa era attents sils crutschs ch'il p21 cuntegn tuttina aunc: Ei regia aunc adina ina gronda munconza da mieds da scola idiomatics. Ei vegn p.ex. menziunau che scolars stoppien era enconuscher paginas d'internet e quellas seigien (p.ex. LR ni rtr) en rg. Pia sa il fatg ch'il rg ei presents en differentas domenas era esser ina metoda da sfurzar si il rg schegie ch'il P21 cuntegn autras finamiras. 2. La Charta Europea per lungatgs minoritars en connex cul rg, da Tresa Deplazes Tresa Deplazes (TD) rapporta dalla davosa s'entupada che 3 commembers dalla PIS e PIE - separadamein dalla LR - hagien giu cun ina delegaziun d'experts dil Cussegl d'europa a Cuera sin in invit da tals. Tochen avon il 2013 vevien ils experts bein udiu ch'il rg seigi puspei vegnius bandischaus ord las scolas denton vevien ei mai udiu conta resistenza che regi ella populaziun encunter il rg en general. Cun la secunda sentupada d'uonn hagi la PI saviu dar in'impressiun dil stan actual e dils giavischs che la PI ha per rinforzar l'existenza dils idioms screts. Il sensori ed igl interess dils experts seigi staus gronds. La PI persequiteschi vinavon ils rapports e cussegls dil Cussegl d'europa e vegni a sestentar per ulteriuras sentupadas cun informar ord vesta dalla PI. 3. Vendita dils dretgs d'utilisaziun d'access, da Francestg Friberg ed Adrian Cathomas Adrian Cathomas (AC) dilucidescha il svilup dil mied d'accesss. La raschun che la PI hagi sviluppau quei mied innovativ dapi igl onn 2012 seigi stada la situaziun ch'il cantun sefutravi da dar ora ils mieds da scola els idioms malgrad che las biaras vischnauncas vevien ed hagien scolas idiomaticas. Innovativs seigi Access era perquei ch'ils mieds finanzials seigien stai 2

restrenschi naven dall'entschatta. Cun la plattafuorma digitala da moodle seigi ei stau pusseivel da crear in mied attractiv, flexibel ed en relativ cuort temps per tut las classas quasi el medem temps. Uss culla decisiun dil cantun d'edir mieds da scola en tuts idioms seigi la Scola aulta da pedagogia vegnida incumbensada da far in concept. Quel prevedi da duvrar ils mieds existents, denter auter era Access. LA hagi en siu plaid gia descret co la vendita dils dretgs seigi sesplegada. AC fa attents ils presents che la PIS hagi cun la vendita dils dretgs d'utilisaziun dil mied d' Access mo lubiu l'utilisaziun, il possess dil mied seigi aunc adina tiella PIS. Francestg Friberg (FF) fa attents ils presents che tut ils rapports dils suprastonts da questa sera seigien semtgai en scret per prender cun ins suenter la radunonza. FF rapporta dils mieds da scola en general. El dat ina survesta dil svilup cronologic naven dalla decisiun dil Cussegl grond dil 2003 da producir ils mieds da scola mo pli en rg sur il 2011 nua che quella decisiun seigi vegnida currigida sin squetsch dalla PI lu vinavon co il cumbat per la realisaziun da quels mieds seigi sesviluppaus ed en tgei situaziun che nus seigien uss. Cun graficas detagliadas muossa FF co il cantun lavuri vid la finamira dad edir ils mieds da scola en tuts idioms per tut ils roms da scola e tgei temps che quei vegni a duvrar sch'ei vegni luvrau sco tochen da cheu (tochen uss - 2016 - seigi pli pauc che 10% realisau). Cumparegliont muossa el co la PI vessi sviluppau cun la moda d'access ils medems mieds da scola per tut ils idioms per tut ils roms enteifer 10 onns. Il P21 vegni ad ir en vigur igl onn da scola 2018/19 senza ch'ils mieds idiomatics seigien avon maun. Sco CC hagi gia detg anson: il cantun laschi saver en quei connex ch'ils mieds d'instrucziun vegnien produci mo tenor las resursas che seigien avon maun. 9. Resoluziun tiel postulat Semadeni Il postulat Allegra- Romanisch und Italienisch sollen leben ei vegnius inoltraus da S. Semadeni ils 10 da december 2015 el cussegl federal. LA citescha igl extrat dil postulat per ch'ei detti buc malcapientschas el text original tudestg. El fa sortir la part dil postulat che giavischa ina fortificaziun dil romontsch e dil talian e di che la PI sustegni claramein era quei intent denton refuseschi detscharamein tuttas stentas da rinforzar il rg. El menziunescha plinavon ch'il fatg che Semadeni hagi inoltrau siu postulat senza ver contactau instituziuns romontschas sco inacceptabel. La resoluziun encunter il postulat da Semadeni seigi vegnida inoltrada dalla PI ed acceptada cun grond pli a caschun dalla radunonza generala dalla Surselva Romontscha dils 27 da matg 2016 a Falera. LA lai projectar il text da quella resoluziun e prelegia ella. Suenter declara LA la finamira da quella resoluziun e damonda alla fin il sutegn dalla radunonza per quella resoluziun cun ina votaziun. La resoluziun vgn approbada unanimamein cun ina ab-stenziun. 10. Elecziun revisurs da quen La revisura da quen Paula Casutt ed il revisur da quen ser Jan-Andrea Bernhard ein omisdus en uffeci dapi la radunonza da fundaziun e remettan uss era omisdus lur uffeci. LA engrazia ad els per lur lavur prestada e surdat ad els in present. Cun in applaus vegnan els relaschai da lur uffeci. La suprastonza ha tschercau ed anflau duas valeivlas candidatas per quei post. 3

Evalina Giger (oz presenta) da Curaglia e Irena Bomono (oz absenta) da Russikon ein sedeclaradas promtas sco revisuras da quen. LA presenta ellas e damonda sch'ei detti ulteriuras propostas. Ei dat neginas ulteriuras propostas ed ellas duas vegnan elegidas unanimamein. 11. Midada da statut art.7 Tenor statut actual vegn la radunonza generala clamada silmeins inaga ad onn. LA declara ch'ei seigi impurtont che la radunonza hagi da tractar e decider damondas impurtontas. La raschun principala da midar quei statut seigi da buc vuler strapazzar ils commembers mintg'onn cun clamar a radunonza "mo" per reveder il quen. La suprastonza fetschi perquei la proposta da clamar la radunonza tenor basegns. Quei sappi esser mintga dus onns ni era duas ga ad onn. Il quen denton vegnessi vinavon serraus mintgamai cun ils 31 da december e cun la revisiun e vegnessi ni vegnessien lu approbai dalla proxima radunonza. LA prelegia il niev text digl art.7: "La radunonza generala vegn clamada tenor basegns." Quella midada vegn approbada cun ina cuntervusch e neginas abstenziuns. 12 Salid dall'engiadina Il president dalla Pro Idioms Engiadina raquenta d'in antenat reformatur Toutsch che hagi stuiu fugir igl onn 1621 ord l'engiadina. El seigi arrivaus en Surselva, il falliu liug per in reformatur, e seigi vegnius mazzaus al pei dil pass Pigniu. 390 onns pli tard seigi in auter Toutsch (el sez) arrivaus en Surselva e seigi vegnius beneventaus cun bratscha aviarta per cumbatter ils castellans dil lungatg artificial. Perquei engrazi el. El engrazia per gl'invit e salida era Heinrich Berther, siu anteriur concumbattant. El menziunescha l'entschatta dallas Pro Idioms e constatescha ina fritgeivla lavur communabla cun finamiras contonschidas ch'ins vessi mai tertgau ni semiau. Il cusseglier guvernativ Martin Jäger hagi detg ch'il cantun hagi agiu illegalmein igl onn 2003 cun la decisiun d'edir mieds d'instrucziun mo pli en rg. La Pro Idioms hagi ediu illegalmein il mied da matematica els idioms. Denton suenter ver dau quell'entschatta hagi il cantun cumprau giu ils mieds da matematica illegals dallapro Idioms e cuntiunau culla lavur dall'ediziun da mieds da scola els idioms. Da quei che nus hagien contonschiu astgeien nus esser loschs. Nus haveien scatschau il rg ord stanza da scola e quei seigi era stau nossa finamira. Mo ins astgi buc crer ch'ils adherents dil rg dormien. Ei vegni da star attents vinavon. Domenic Toutsch menziunescha era la buna collaboraziun culla Ligia Romontscha. El punctuescha denton che las Pro Idioms seigien pervia da quei tuttina buc las uniuns preferidas dalla Ligia. Tenor el fetschi la Ligia aunc adina memia bia enclins viers il departament responsabel, ils adherents dil rg e viers las medias. Perencunter hagien las Pro Idioms giu investiziuns cun gronds budgets en favur dil lungatg ed hagien survegniu gnanc in franc ord las cassas corruptas dalla Romontschia. En quei connex fa el allusiun cugl exempel dil bus da scoletta che vegni sustenius dalla Ligia cun bia daners perencunter hagien las vischnauncas els terrritoris da tschep naturalmein da finaziar sezzas lur bus da scola e scoletta. En connex culla dieta dils 11 da zercladur 2016 nua ch'ei seigi vegniu discutau dil futur dalla Ligia hagi la Pro Idioms dau giu en scret sias propostas per las 10 tesas ed el speri che Johannes Flury emblidi buc a tgi ch'el hagi d'engraziar ch'el seigi vegnius elegius sco president dalla Ligia avon in onn si Mustér. Ils adherents dil rg hagien per tut prezi vuliu impedir 4

si'elecziun cun da tuttas manzegnas. La finfinala mavi ei leu sulettamein per la damonda tgi ei rg-ist e tgi idiomist. Tiel tema dils daners che vegnan dalla confederaziun pil romontsch cusseglia Domenic Toutsch alla Ligia dad esser cunscients tgi ch'ella representi e d'investar ellas regiuns e buc da dar schi gronda peisa als projects per la diaspora. Per la finiziun engrazia el per la buna collaboraziun e salida culs plaids "Uniun fa la forza". Francestg Friberg surdat sco present il cudisch "Il buc Charly" ch'el ha translatau sez ed engrazia era per la buna collaboraziun e la bial'amicezia. 13. Varia LA dat sco emprem il plaid a Heinrich Berther. Heinrich Berther numna l'amicezia e la buna collaboraziun denter las uniuns dall'engiadina e dalla Surselva che seigi stau il garant per tut ils success. El giavischa ch'ei vegni dau quitau da salvar e tgirar quei bien ligiom per ver la forza neccessaria pil futur. Heinrich Berther punctuescha l'impurtonza dil territori da tschep e intimescha la suprastonza dalla Pro Idioms d'insister ch'ils mieds finanzials flesseschien en favur dil svilup dils idioms els territoris da tschep e buc ella diaspora. Dalla Ligia Romontscha spetga el ch'els ageschien sco representants en emprema lingia per ils 90% dils scolars che vegnan instrui en ils idioms en ils territoris da tschep e buc sco ei seigi stau tochen da cheu per ils 10% che vegnan instrui en rg. Il star en per nies lungatg seigi indispensabel per che l'erosiun dil romontsch cuntinueschi buc sco ins hagi saviu observar ils davos 10-15 onns a Razen, Laax e Glion. En connex cul project per mieds d'instrucziun per la Romontschia supplichescha Heinrich Berther ils representats dalla Ligia, Urs Cadruvi e Johannes Flury, da mussar colur visavi il departament ed il parlament e da star en el sistem democratic per la pluralitad dils romontschs che prefereschan ils idioms. Pertuccont la restructuraziun dalla Ligia che stat avon porta intimescha Heinrich Berther Urs Cadruvi e Johannes Flury da collaborar stretgamein cullas Pro Idioms per contonscher ina representanza dils Romontschs che corrispundi alla realitad vivida dallas regiuns idiomaticas. Johannes Flury damonda il plaid ed engrazia pigl invit. Cura ch'el seigi s'intressaus pil post da president dalla Ligia hagi el saviu ordavon ch'ei drovi temps, ch'ei vegni ad esser cumplicau e ch'ei vegni ad esser intressant. Ed uss sappi el dir ch'ei drovi dapli temps, ch'ei seigi pli cumplicau mo era pli intressant. A Domenic Toutsch sa el sincerar ch'el selaschi buc influenzar, el resti independents. Quei che pertucchi ils daners sappi el dir ch'ella diaspora seigi iu negins daners. Ad el fetschi la situaziun el territori da tschep ils pli grond quitaus. L'erosiun dil territori da tschep constateschi el adina puspei e nus stoppien integrar la glieud che vegni neutier. Sch'ei gartegi buc d'integrar els lu seigien nus Romontschs en vegn onns el territori agen ina minoritad. El giavischa che tuts Romontschs segidien vid quella lavur e lu fetschi era el bugen la lavur. Urs Cadruvi engrazia per igl invit, per la lavur e la collaboraziun. A Heinrich engrazia el per la collaboraziun sco deputau el Cussegl grond en connex cul cumpromiss. En connex culs daners per la diaspora drovi ei entginas explicaziuns. Cun exempels concrets da Cuera, Basilea e Turitg muossa el ch'ils sustegns mondien adina mo per dar il stausch per in'entschatta. 5

Il mument s'engaschi la Ligia per ina summa supplementara tier la confederaziun che massi en favur dalla diaspora per il 2020. Ella diaspora vivi mintga secund Romontsch ed ei drovi sforzs per che quels vivien vinavon lur lungatg. El sappi denton sincerar ch'ei vegni a dar leu mo paucs products che mo la diaspora sappi seprofitar. Ins sesprovi adina da nezegiar sinergias che portien era lu al territori da tschep avantatgs. En connex cull'elaboraziun dils mieds d'instrucziun romontschs vesi el era sco las Pro Idioms ch'ei drovi ina stretga collaboraziun per il cumbat el parlament per ch'ei gartegi sco tier la lescha da scola. Alla fin appelescha el alla forza che nus haveien sche nus vivîen e duvreien il romontsch el mintgadi en nos vitgs. Ed el giavischa che la collaboraziun cuntinueschi aschi bein era el futur. Ser Jan-Andrea Bernhard numna in eveniment da clav duront la sentupada cun la delegaziun dil Cussegl d'europa a Cuera. In dad els eri Catalan e lez hagi punctuau con impurtont ch'in lungatg unificau seigi. El hagi declarau la situaziun ella Catalugna e ch'ei seigi aschia l'emprema ga ch'ei sappien scriver e tschintschar cun anim in cun l'auter. El manegi che quei seigi per nus bein era il medem cul rg. Ser Jan-Andrea ha lu detg ch'el hagi declarau a quei Catalan che nos idioms romontschs seigien dapi 450 onns lungatgs screts. E quell'informaziun hagi fatg surstar fetg il Catalan. Ser Jan-Andrea di ch'ei seigi fetg impurtont chils politichers era sur l'europa ora vesien la situaziun sco ella seigi veramein. Martin Lombriser remarca che la vischnaunca da Trun hagi schau publicar el fegl ufficial sut Trun quasi in'entira pagina en rg. El seigi sevilentaus e manegi che la suprastonza vessi buc astgau publicar quei aschia. Suttascret seigi ei dad in Sursilvan, numnadamein da Mario Cavigelli. Alla fin engrazia LA a tuts per la viva preschientscha ed appelescha a tuts da buc sedumandar tgei che quels cheu davon savessien prestar mobein mintgin dueigi sedumandar tgei ch'el sappi contribuir pil beinstar da noss'uniun e da nossa biala faviala romontscha e mussar preschientscha als eveniments romontschs. Cugl engaschi da tuts sco tochen da cheu seigi el perschuadius che nus vegnîen a dumignar ils cumbats vegnents en favur da nossa biala faviala idiomatica. Aschia sappien nus era pretender e buca mo giavischar risguard enviers il patratg e lungatg romontsch. LA siara la radunonza, envida tuts agl aperitiv el foier e giavischa a tuts in bien retuorn a casa. Per il sura: Tresa Deplazes 6