8 Domenico Cotroneo! "$#&% '(") $*+ ",(!- -. / 0 1 2+ 435 6 1 77 18 88 99 9 6 :: ;; 8 Anni 60 Mainframe e supercomputer Anni 80 Home e Personal Computer Anni 90 Reti di calcolatori?????? Information Highways
Server Client Rete Client Client Client Client Client Dimensione della rete Numero di host connessi LAN MAN WAN
"! #$ &% '( )! *+*+! #$ *+!!,.-- /1032547603482 9 : ; - <=03254760472 )!> *+?A@8B8@ *+! C! -!> 3D7!3DEGFHIJ KLM+N3FHN5O5'(! P : Q *+*+ -!>RTSU! V S >S!SW 5NTJ&XYZ[ \M+YZ]J ^_ #$ ' %%% Internet: Origini ed Evoluzione! " # $ $% & " " ' ( ) ) * +, -. / & $ 0 *,
Internet: Origini ed Evoluzione 1 " 1 * +, + $2 3 " #! 4 5 " 6 " ' & 7 ( 8 6 9 6 : " 9 $ * + 2 ; ) ) 1 9 ) " 9 $ 1 < ) # = >8 <?4? 9 $? 1 < * + - ;! 4 6 ' ( P ' S *+ : #$ P P ' Q ) P RT U+ S! (C WC S *+ > -! &D!"$# :*!% :* &(P ' P *+ RT U *+ S S S! - U+U+ U+! >!]:!RT '&D ( P ) > #$ S *+ #$ :!! * &8,,+ P&(C C -$ + & WV+/. 0 + : ' & *+S *!!) C&(P +/- 1 QP -2.Q'3+ &54&P
" " " ) >! ) > ) ) >! \! 1 * + + @ SS!#A!>!!>! - >> S S S!#$! - ) > S *+ S!>V!*+ " *+ A " 8.000.000 7.000.000 6.000.000 5.000.000 4.000.000 3.000.000 2.000.000 1.000.000 0 Jan. Jan. Jan. Jan. Jan. Jan. Jan. Jan. 89 90 91 92 93 94 95 96
Numero di Host per Domini 3500000 3000000 2500000 Numero Host 2000000 1500000 1000000 500000 0 ne su at nz ch no fr fi gov ca us de net com Domini 9 *+S #$ *+! S! :S V RT!: S!>*+ *+*+!>!! V!S U+U+!V >RT *!>*+ *+*+!>!!>" *.unina.itit ',.-! :S V S*S!> U+U+! ) ] U+U+!>SW! :S 9 *+ \!> >RT! * dis.unina unina.itit,.- S V S*+S! ] U+U+! ) S 9 RT!> S! S WV >!!!> :: U+ * giorgio@unina unina.itit
!" #!" $% &' ()!&' $% * +$!&',& - $!&'. / ' 0 1 $% *!0 $%. # * 23'$!" 4, +&$% 5* $ 1 '. 674 *$!&' -8 9 )' 0$%8 & 9 $% *&& # )&' 2: + +$% ' $ '!" '8 '$%8 ' 23 $% ',;=<'>'>?@<'>'>'>?@<>'>'>'>'>A # B ' 1+$! 9,&'' C' 1, 0 )' Identificativo di Rete Identificativo di Host LAN LAN ROUT LEASED LINES ROUT LAN LAN LAN Computers/Terminals ROUT LAN
Dip. Informatica e Sistemistica Università di di Napoli Federico II II Via Via Claudio 21 21 I-80125 Napoli (Italy) Giorgio Ventre Dip. Informatica e Sistemistica Università di Napoli Federico II II Via Claudio 21 I-80125 Napoli (Italy).unina.it it giorgio@unina.it it DOMINIO INDIRIZZO Un indirizzo di e-mail può non corrispondere ad un sistema
Internet è una rete a commutazione di pacchetto Una rete è composta di terminali (i computer connessi), da nodi (equivalenti alle centrali telefoniche) e da connessioni. I dati sono sequenze di bit organizzati in unità elementari dette pacchetti composti da un header (che contiene i dati per la sua identificazione e trattamento) e dal payload (che contiene i dati dell utente). Header Payload Ogni pacchetto è identificato dai dati relativi al mittente ed al destinatario, in modo che possa essere instradato correttamente dai nodi della rete verso la destinazione finale.
Una rete a commutazione di pacchetto Come in un sistema postale, i dati sono consegnati sfruttando una infrastruttura comune composta di punti di smistamento. I nodi ricevono i pacchetti, li immagazzinano, e li instradano verso altri nodi a valle sulla base dell indirizzo di destinazione Per aumentare la flessibilità e la robustezza della rete, in Internet è possibile Node che pacchetti con la stessa origine e destinazione seguano percorsi Node Node differenti. Questa tecnica viene detta Datagram Node Architettura della Rete 4 B # # 9 # 9 % #? #??%?#!?#! C # 9 9?1 & 7?9!?D! $4 7 - E 3 6C?C 63 @?%?! / # 9 " "
Architettura della Rete 1 5 F " D # "! 1,/ ' + 4 4 S *+ RT!! * 4*0 ' RZ!! B WC + CCC +.D7 S: ":S \! :S!' ) + D D $ &.P ' + 4 + &. +. D &.P ' Architettura della Rete %& ' "!# $ $
L Internet Protocol B ) " # " " D 0 3 " "! " 9 "
:!*+! ' *+RT \!>RZ 0 QC ' P *!S:! '!!! W! W!RT U+ *+ :!*+ \S :!*+! 0& #$ #$!!!,.- S W! *+*+!> \ :S > #$ S*+S! U+U+!> :!*+!.Q! + :S ]!::!+ A )!> RZ!!
,.- *+*+ --!>V S*+S!RT!!V *+: *+: RT *+. QC +,.. ', S *+!+! -- *:!*+*+!! #$ #A *+S! + - + :! -! $ \ V * )4',,&' $ $ 2,!!" 4'! 9 23 -!" 44 '&' &,& *' '! $% ' * 4' & 2: &' '&' &' /
*+ : *+! W! *+*+ S! -!! *+S *+*+ --!> #$ \! - *+ #$ ] *+ S! S!! -!!> *+ C!*+*+!!> *+*+!! >! C!*+*+!!> *+*+. & G, 4 D,., ' $ WV WV - *+ S \! *+: RT :! - P *+!!!!S! #$ \S >!! P '!!>*+: U+! S U+! -!!! S RT! U+!#$ -!!>*+! *+*+ -- $ RTRT *+*.*+S P * ]#$.Q - * -!S:*S -! :!RT *+*+! + S \S + *+! +!! W, - U+U+ *+S *+ *+*+!! -!
]!> * -!S:*! rec.food.recipes comp.unix.ultrix soc.culture.italian S : ; #$ WV + S :: U+! C - ) *+:!*+!*+*+ S RT! U+! > S M+O!>*+S : *+*+!>*+: 0 QC < =4 6 0 "476 6 2
& *+*+!>!! WV RT C DE! C S D7! ' # S + ) S!! -!> >!*+! RT V V # D *+ ] S ) S! V ] WV S : W! *+!!!*+! RT V 0 QC *+!!>!*+ #A *+ L%%% -!*+*!>RZ :S! *+*+ *+RT >#$ *+*+ --!>:!*+ \! :S > *+*+ *+:!>* U+ V ) S *+! *+!) ) 9 S:!*+ \!V RT S *+!>: Q! &54 + &81 ' domanda risposta server client
+, C 4 + ' A server B domanda redirect risposta client *+ *+ RT! #$!> * S! *+!>*+S S *+!+ - +!!>*+ : - *+ *+*+!> RTRT!
*+!> - RT : Q *+:! :!: RZ! ] U+! - S 4 RT! U+!*S > $*+ _V!S UU+!> :!) http:// ://www.unina.itit :!!>! RZ! 44 *+!S! \! Q 4 5'! S U+! 9 *+ *+S - : *+!!>!S \ S S :! *!!> *+*+!! - #$ *+!> ]!WS!!
$: $.Q 1$S: - S - - S --!S U+U+!>: Q*+W #$ - : *+ *+ : #$! P! WV : W!!!*+ U+ RT!!*+ *+ *+ S!WS!> *+S W! *+*+!! RZ!
G.! 4 H G. H G!! I J D B J 9 B I J! >; 6E ; KLM + @ NK LJ H G 4 H D D O G > 4 H G >. H G ) B P C I J Q E E E E,, J ) D 9 B 4 B I J Q + + 9 9 9 9 J 4 : I J Q E E E E 9 9 J 8 4 : I J Q E E 0 0,, J 4 : I J Q E E 0 0,, J ) 9 : D B 1 I J R 7 6" J H G 9 H G. * H G. % I J >>& & & 6" 6 6>4 " R & 6 J H G! D # 9 I J 4 " R & 6S " J. D. I * E - M. I * * * H G > H G >. * H G >9 H G 9 H G. * H D O G >. * H G >9 H G 9 H G! D # 9 I J * 0 6" J. D. I 3 3 M. I ;, - H G >9 H G 9 H G >9 H G 9 H G. % I J >>& & & 6 6 6J H. G > H T NUT NG. % I J >>& & & 6" 6 6>D 6 J H D G > H T N UT NG. % I J >>& & & 6" 6 6> 6 J H G > H T N UT NG. % I J >>& & & 6" 6 6> 6 J H G > H T N UT NG. % I J >>& & & 6" 6 6> " 6 J H " G > H T N UT NG. % I J >>& & & 6" 6 6> 6 J H G > H T N UT NG. % I J >>& & & 6" 6 6>& 6 J H # & G > H T N UT NG. % I J >>& & & 6" 6 6>D R # 6 J H G > H G >9 H C Q#$ *+S U+U+!S.H." : A #$ - '(!W! S :! - ::!*+!)S ]! *+. : ;W! S! *+ - RT W*+!! P &(C "*+ : : ;S*+! '. 154,/, 0 C, 4* 4 " RT! \ 9.Q W!*+!RT '.,/ &81 "*+ :!>S*+! ' -! *+ : *+! *+ - S V :!S WV U+U+
D!WS :S \ *+ S!S \W! > -! S #$!#$ :! > *, S: *+: U+!! S! :! 4 V S > *+ *+*! 4 V *+!RT V *+: RT!>: Q : ]!SU! ) *+:!*+! V :!!> : *+ S U+! C 0 02: $ 0$!!" $% / '0$ $,! ' 4''' 2 4 & D --! ] :!> "!#$ WV! - V ' - S! C!*+*+!>*+ *+ SU! S!!* / &'& )'5 5* 9 ' 4 * $% P! 9 *+ S *+ U+! #$ P! 9 *+ S!> )! --!> >#$ P! 9 *+ S ) ) S
&! C - - -! 9. 9 D P W) *+! *+*+ RTS S! *+ *+*+! 8! *+ *+*+! S! #A *+! 3D! ]!RT U+ #A S \!,.-- *+ *+!!> U+! V!!>: #$! ]! RT! U+ RTS S! W'! : *+ 1! * P 0 P! 1 $*+ ' P QC P! 1 C! \!W! ' P. C : P! 1.Q - C!!! '
:!!W!! U+!>) U+!>) ( " ( " - ( ( RT : ) ) ) : ) ) *+ : ) ) ) )!:V ) ) ) ) Percentuali di utilizzo 9 S : #$ V *+ R ) ]V \S *+!> *+ : RT! V *+!> :! \!W! (C "WC *+!> :: U+! & *+*+!> ) *+!:! \!>!>W! ]!! P *+ RZRTS*! V! U+ : RT! S! * 4 V S:!RT!!> : *+!> *+ S S RZ! V U+ RT S U+ : *+ )! - U+U+ U+! #A!!> U+
Fase A Condivisione di Risorse Fase B Applicazioni in Rete Fase C Applicazioni di Rete?????? Workflow Management - - -$ *+!!#$ S WS!! *+*+!> *+:!*+!> *+ W *+ *+!! P! C ]!#A!!>#$ #$ + S + S U+! +&RT! #$ S U!!!> *+ W! S:!#$ Q W >!*!! -! 9 : S!>S RT! S + V *+ *+! -!>: Q!! %%%!*+ : -!>!
*+ *+ S - *+!!! &54*4 Q S::! &! U+U+ U+! 4 4 - C & *+ *+!!> #A!#$! ] U+ &54*4.Q!! 4 WP! P &! RT!* *+ *+!!>! *+*+ >: W! 3 C
9 # " / Broadcast (analog) Broadcast (digital) Interactive video Voice and Low Speed Data Bidirectional Interactive and High Speed Data -Basic Channel -Pay Channel -Pay per View -Pay per Vew -Near Video on Demand -Video on Demand -Music on Demand -Home shopping -Videogames -Remote teaching -POTS -N-ISDN -Cooperative work -Tele-medicine -Videoconferencing -Multi videoconferencing HFC HFC (with return channels) HFC, FTTB (with real-time return channels) or ADSL FTTB (or ADSL) FTTB and B-ISDN infrastructure "!$#&% % '&(*) +-, (/.*0*0*132 45) ) 2 6*7,98-, +-6*:-;*6*<*=->-?@;*A-6*B-B-(*C <ED 2 F96*G$>-?@H >-(*C (*IKJ 2 L@7 :-(*<*M-, (E6*:N;*6*<*<*= = (/, (*B-= 6*C D.*0*0*1 2 `9= 6*, =-7 )-?9+-a^N6*, b*(*=-=, 7 6*C X 8-6*<*(*: +-BNTca&`9d-X*7 BNe&+-^N(*D 2 `9(*, [Y7 ;*(QMK, +-[f7 :-(E:_8-G$Ù=, (*6*^.*0*0*g 2 `945i&e&Tc>Kj M-, +lk (*;*= m-;*6*8-c ( = (*C (*[Y7 <*7 +-BN7 BNn = 6*C GYD*o&(*= R$+-, b M-, +-[Y7 :-(*:N8-G$>-(*C (*;*+-^n = 6*C GYD p-7, <*=-M-A-6*<*(*m-6EBK6EC +-ZNF9F9i6*B-: n 2 F9FU?@<*(*, [Y7 ;*(*D.*0*0*s 2 `945i&e&Tc>Kj M-, +lk (*;*= D*p-7, <*=-M-A-6*<*( (*[Y+-C [Y(*:-D a&7 Z-7 = 6*C*?97 :-(E+ '&, +-6*:-;*6E<*=.*0*0*W 2 `945i&e&Tc>Kj M-, +lk (*;*= D*`9(*;*+-B-:.*0*0*W/6*B-: C 6*= (*, M-A-6*<*(*m-n B-= (*, 6*;E= 7 [Y(/hQV-C = 7 ^N(*:-7 6 2 `945i&e&Tc>Kj M-, +lk (*;*= D*>-A-7, :NM-A-6*<*(*m n B-= (*Z-, 6*= (*:N= (*C (*M-A-+-B-G$+-[Y(*, B-(*= R$+K, b*d 2 O*P*2 1*P/;*A-6*B-B-(*C <*D*OQ<*= 6*= (/+-RSB-(*:-D 2 TU8-+-V-=-W*P*P*X P*PEP/M-6*GY7 B-ZN<*V-8K<E;*, 7 8-(*, < 2 TU[Y(*, 6*Z-(Q8KV-:-Z-(*=-+-)-.*P*\*] ^_+-B-= ANM-(*, ) 6*^N7 C G 2 g*p/v-<*(*, </7 BNe&+K^N(QIQg*PQV-<*(*, </7 B h/7 C 6*B-+ 2 F9C 6*B-B-(*:N= +N, (*6*;*ANg*PEP/IQgEP*P <*V-8-<*;*, 7 8-(*, </7 BN.*0*0*g 2 O*g*P*X P*P*P/qr+K^N(QF96*<*<*(*:N8-G$= A-(/(*B-: +-)-.*0*0*g 2.*1/;*7 = 7 (*< 2.*X 1*P*P*X P*P*PQq&+-^N(/M-6*<*<*(*:8-G$= A-(/(*B-: +-)-.*0*0*s 2 j9t*m-(*;*= (*:NM-(*B-(*=, 6*= 7 +-BN.*P*2.*OEu 2 h/6*g$8-(/+-) ) (*, (*:N7 BN(*[Y(*, G$7 B-<*= 6*C C (*: n = 6*C = (*C*j9t*;*A-6EBKZ-(
V