Cuors preparatoric romontsch sligiaziun

Dimensione: px
Iniziare la visualizzazioe della pagina:

Download "Cuors preparatoric romontsch sligiaziun"

Transcript

1 Cuors preparatoric romontsch sligiaziun Scola Mustér Examens 3. classa dil gimnasi Gabriel Venzin-Marty

2 Scolas medias dil cantun Grischun Examen d admissiun gimnasi rom: num: liug d examen: gruppa: puncts: romontsch sursilvan (lungatg jester / nivel ault) Sligiaziun 1

3 Part linguistica senza vocabulari 45 min Legia attentamein il suandont text ed emprova da capir el en tut ils detagls! Prighel da lavinas ei prighel da veta Da: La Quotidiana dils 13 da december 2005 Inagada en ina lavina ein las schanzas da surviver pli pintgas che quei ch'ins ha tertgau entochen ussa. Igl unviern 2004/2005 ha ei dau 29 morts da lavinas, la plipart da quels accidents ein succedi sut prighel considerabel, en spundas cun dapli che 35 grads pendenza, en exposiziuns umbrivaunas e duront la descensiun. La resca da vegnir blessaus grevamein en ina lavina ni da schizun vegnir per la veta ei pli gronda che quei ch'ins ha tertgau tochen ussa. Sch'enzatgi vegn satraus d ina lavina s augmenta la resca da murir a 57 pertschien. Era persunas che vegnan buca satradas diltut dalla neiv, vegnan savens blessadas grevamein. Vegnan bucca e nas stuppai, stenschan 80 pertschien dallas unfrendas. Han ils satrai ina ruosna d'aria avon la fatscha smanatschan bein sferdentadas, denton reussescha ei pulit savens da reanimar talas persunas. La statistica dils mortoris en lavinas digl unviern 2004/2005 digl Institut federal per la perscrutaziun da neiv e lavinas muossa claras tendenzas. Dallas 29 baras ein stai: 3 skiunzs da variantas, 3 cutgnists da variantas, 17 skiunzs da turas, 1 gianellist 1, 2 reviders sin glatsch e 3 alpinists. Ils accidents mortals ein succedi praticamein tuts duront la descensiun. Ils accidents ein capitai en tut ils cass en exposiziuns nordvest e nordost e la plipart da prighel considerabel (scalem 3). Cun paucas excepziuns ein las baras vegnidas anfladas pér suenter ina mes'ura en ina profunditad dad 1,2 entochen 1,8 meters. En tut ils cass cun mortoris ein per regla mo ina ni duas persunas dalla gruppa vegnidas tschaffadas dalla lavina. Accidents cun treis e dapli mortoris ha ei dau dus. Mo en dus cass digl unviern vargau eran ils sedisgraziai persuls. Leu nua che la statistica ha fatg indicaziuns davart pendenza dils loghens d'accident dat en egl che quella ei praticamein adina sur 35. La plipart dils sedisgraziai ei vegnida anflada cun agid d'in detectur, denton en in tschuat cass ha era il tgaun da lavinas cattau las persunas satradas. Vegn enzatgi en ina lavina, quenta mintga minuta. Las empremas 15 minutas survivan numnadamein 92 pertschien dils satrai. Denter 15 e 35 minutas stenschan 62 pertschien. 1 Ina persuna che va cun calzers da neiv 2

4 Denter 35 e 90 minutas pon satrai che han ina ruosna da fladar surviver e da 90 entochen 130 minutas smasan sferdentadas e la munconza d'oxigen considerablamein las schanzas da surviver. Sur 130 minutas en ina lavina survivan mo pli 3 pertschien dils disgraziai. Denter la 15avla e la 45avla minuta sereducescha pia la schanza da surviver marcantamein per persunas satradas sut la neiv. Ils experts cusseglian d alarmar en scadin cass (per telefonin ni per radiofon) avon ch'entscheiver ad encurir. Novas perscrutaziuns muossan che la schanza da surviver ei megliera, sch'ils camerats reageschan spert che tras equipas da salvament che drovan in cert temps avon ch'ellas ein el liug. Detecturs ein buns apparats per anflar spert las persunas ella lavina. Igl ei denton aunc meglier d'impedir da vegnir satraus cumplettamein dalla neiv cun duvrar in sac d'aria (airbag) ed in indrez da fladar (AvaLung). El meglier cass sa la tecnica gidar ad anflar in satrau, denton ei quella mai ina protecziun da lavinas segira. La megliera prevenziun ei denton da desister d ina tura en cass da dubi, pertgei «prighel da lavina munta prighel da veta». Ils resultats dallas perscrutaziuns fatgas sur plirs decennis muossan che la cumbinaziun da dus facturs ei decisiva en bunamein dus tiarzs dils accidents: Dapli che 20 cm neiv nova enteifer treis dis e ferms vents. Tier igl ulteriur tierz ein quei u in tatschada neiv nova en cuort temps, in augment dalla temperatura el decuors dil di ni stresas instabilas ella cozza da neiv. Malgrad ch'ins enconuscha ozildi fetg bein ils facturs decisivs, ein e restan lavinas incalculablas e recepts segirs dat ei negins. Ferton che la plipart dils accidents da lavinas succeda buca pli sin via, en baghetgs ni duront la lavur, mobein sin turas da skis e cun ir variantas ston ins sedumandar: Ston ins aunc augmentar ils sforzs da prevegnir ad accidents da lavinas? In exempel per loghens attractivs dad ir cun skis ni cun aissa sper pista ei la regiun da Mustér. Il directur dallas pendicularas, Martin Kreiliger, di ch'il secuntener da quels che bandunien las pistas, seigi semigliuraus per dabia. «Oravontut ils giuvens sescoleschan ed ein equipai cun detecturs, sondas e palas.» Era sacs d'aria ed apparats da fladar vegnien duvrai pli e pli stedi. «Tier las equipas dallas pendicularas ein tals mieds obligatoris gia dapi onns.» Era sch'il diember da quels ch'enquerien l'aventura totala vegni pli e pli pigns, detti ei aunc adina memia biars che acceptan grondas rescas. Che la prevenziun d'accidents da lavinas sebasi sin treis petgas a Mustér, declara Martin Kreiliger. Primo l'informaziun che cumpegli la signalisaziun egl entir territori da skis sco era igl avertiment via bullettins da lavinas. Sco secund vegni ei dau gronda peisa alla prevenziun cun instruir la glieud che vegli ir en neiv entira e, sco tiarza petga, stettien a disposiziun las equipas da salvament versadas. «Plinavon havein nus ils scolasts da skis che muossan cun lur exempel co ins duess secuntener endretg.» 3

5 1. Capientscha da text 1.1 Damondas pertuccont il text Rispunda aschi exact sco pusseivel allas suandontas damondas che stattan en connex cul text che ti has legiu. 1. Skiunzs da variantas vivan pli malsegir che persunas che fan turas da skis. Constat quella pretensiun? Enquera arguments sin basa dil text! (1p) Na. La statistica dils mortoris en lavina digl unviern 2004/2005 digl Institut federal per la perscrutaziun da neiv e lavinas muossa claras tendenzas. Dallas 29 baras ein stai: 3 skiunzs da variantas, 3 cutgnists da variantas, 17 skiunzs da turas, 1 gianellist, 2 reviders sin glatsch e 3 alpinists. 2. El text vegn pretendiu che buca tut ils commembers d ina gruppa vegnien per regla ella lavina. Pertgei savess quei esser aschia? (1p) Igl ei buc probabel che tut ils commembers d'ina gruppa vegnan ella lavina, perquei che tuts ein gie buc el liug nua che lavina entscheiva. 3. Il pli grond prighel ei da stenscher en la lavina. Tgei mieds dat ei per impedir da stenscher? (2p) In sac d'aria (airbag) ed in indrez da fladar (AvaLung). 4. Co organisescha la regiun da skis da Mustér la prevenziun d'accidents da lavinas? (3p) Primo l'informaziun che cumpeglia la signalisaziun egl entir territori da skis sco era igl avertiment via bullettins da lavinas. Sco secund vegn ei dau gronda peisa alla prevenziun cun instruir la glieud che vul ir en neiv entira e, sco tiarza petga, stat a disposiziun las equipas da salvament versadas. 4

6 5. Priu il cass ch'entgins commembers da tia gruppa da variantas ein vegni en ina lavina: a) Tgei stos ti far per che las unfrendas hagien la pli gronda schanza da surviver? (2p) Alarmar en scadin cass (per telefonin ni per radiofon) avon ch'entscheiver ad encurir. b) Sut tgei circumstanzas han las unfrendas ina schanza da surviver ch ei pli aulta che 50%? (1p) Sch'ins anfla ellas enteifer las empremas 15 minutas. 10p 5

7 2. Grammatica 2.1 Discuors direct discuors indirect Transformescha ils sequents discuors directs en discuors indirects. 1. Ins ha adina pretendiu: Sch enzatgi vegn en ina lavina, quenta mintga minuta. (1p) Ins ha adina pretendiu che sch enzatgi vegni en ina lavina, quenti mintga minuta. 2. Ils experts han detg a nus: Las schanzas per vus da surviver ein meglieras, sche vos cumpogns reageschan spert. (1p) Ils experts han detg a nus che las schanzas per nus da surviver seigien meglieras, sche nos cumpogns reageschien spert. 3. Igl expert ha detg ad el: Sche ti enconuschas las reglas, lu sas ti star ruasseivels. (1p) Igl expert ha detg ad el che sch'el enconuschi las reglas, lu sappi el star ruasseivels. 4. Ella ha dumandau mei: Fas ti da saver questa sera, sche nus savein far quella tura? (1p) Ella ha dumandau mei, sche jeu fetschi da saver questa sera, sche nus sappien far quella tura. 5. Il menader ha detg: Prendei cun vus ils detecturs, las sondas e las palas! (½ p) Il menader ha detg da prender cun nus ils detecturs, las sondas e las palas. Il menader ha detg che nus duei(gi)en prender cun nus ils detecturs, las sondas e las palas. 6. La glieud ei sedumandada: Ston ins aunc augmentar ils sforzs per prevegnir ad accidents? (½ p) La glieud ei sedumandada, sch'ins stoppi aunc augmentar ils sforzs per prevegnir ad accidents. 5p 6

8 2.2 Metta el vargau! Transpona il suandont text el vargau cun metter la fuorma correcta dils verbs sutlingiai: Gion Barlac (entscheiva) ha entschiet a scriver historias per mitschar dil claus. El (scriva) ha scret la historia dalla ligiongia che (vegn) vegneva adina pli liunga, pir ch ins (taglia) tagliava giu dad ella. La ligiongia (vegn) ei vegnida aschi liunga ch ella (tonscha) tunscheva tochen alla fin dil mund, e la historia (ei) era aschi liunga ch ella (ha buca) haveva buca plaz en tut ils cudischs dil mund. Perquei (sto Gion Barlac) ha Gion Barlac stuiu entscheiver in autra historia. [ ] El (scriva) ha scret la historia digl um ch (ei) era tut persuls sil mund. El (posseda) possedeva tut las casas e tut ils autos dil mund. Mo cu las casas (vegnan) vegnevan veglias e decadentas, negin che (renovescha) renovava ellas. Ed ils autos (stattan) stevan a mesa via. La raccolta ch (ei) era els garnezis (va) mava a smerscha, e las victualias (smarscheschan) smarschevan els magasins. Igl um che (ha) haveva tut las casas e tut ils autos, (miera) ei morts dalla fom. T.Candinas; Gion Barlac, p p 7

9 Translaziun cun vocabulari 45 min Translatescha! Korrekturhinweis: - Es gibt jeweils einen viertel Punkt. Damit es einen viertel Punkt gibt, muss das ganze Segment richtig sein. - Wenn die Satzstellung nicht richtig ist, wird ein viertel Punkt abgezogen. Es gibt jedoch keine Minuspunkte. - Wiederholungsfehler werden nur einmal gezählt, Interpunktionsfehler gar nicht. - Im Zweifelsfall ist zugunsten der Kandidaten zu entscheiden. - In retg - era / fuva - grev malsauns. - Negin - saveva - gidar el. - In bi di - ha - el detg: - La mesadad - da miu - imperi - vi jeu dar - a quel - che fa - mei - puspei sauns. - Cheu / Lura ein - tut ils sabis - dalla tiara - seradunai / serimnai. - Els ein sedumandai - co - ins savessi - medegar - il retg. - Mo - gnanc in / buc in - era habels - da far - ina proposta - raschuneivla. - Mo tuttenina - ei in dils sabis - levaus - sin peis - ed ha declarau /explicau il suandont: - Nus stuein - encurir - ed - anflar - in carstgaun - ventireivel. - Lura - targein nus - ora - ad el - sia camischa - e dein ella - al retg. - Mo aschia - vegn el - puspei sauns. - Lu/Sinquei - ha igl retg - tarmess - ses curriers - per encurir - in carstgaun ventireivel. - Mo ei deva - gnanc in / buc in soli carstgaun - che fuss staus - cumpleinamein - cuntents - ed aschia / e perquei ventireivels. - Tuts havevan - in motiv / ina raschun - da selamentar - sur d enzatgei. - Ina sera - ei il fegl - dil retg - ius - sper - ina paupra camona / hetta ora. - Ord igl intern - ha el udiu - enzatgei - sco: - Dieus sei(gi) ludaus, - ussa - hai jeu fatg - mia lavur! - Jeu hai - gudignau - bein - e magliau - avunda. - Jeu sun gie - aschi ventireivels! - Il fegl ha vuliu - cumprar - la camischa, - mo il ventireivel era - aschi paupers - ch el gnanc - possedeva - ina camischa. - 25p 8

10 Sligiaziuns sursilvan 1. Damondas pertuccont il text 1. Tgei damonda centrala han Diego e ses collegas intercuretg en connex cun lur lavur intercantunala? (1p) La comunicaziun per internet: avantag e privel? / San ils geniturs tut quai che l uffant fa en l internet? 2. Tgei pusseivladads centralas porscha igl internet? (3p) s infurmar, communitgar, pussibilitar chat avert e serrà, lexicons per uffants, far retschertgas, ramassar infurmaziuns, blog o forum sin ina pagina en la rait, gieus, Indichescha tschun cussegls per mauns dils geniturs co els stuessen controllar il diever digl internet dils affons. (5p) far ils emprims pass en l internet ensemen cun l uffant, visitar bunas paginas, far contracts e metter limits, tschertgar il discurs cun l uffant, contact social e moviment na dessan betg vegnir a la curta, eruir quai cha l uffant chatta en l internet ma na en la realitad. 4. Cons pertschien dils affons drovan tgei purschida digl internet? Enumerescha las purschidas ed ils pertschien corrispundents. (4 p) far gieus: 2%, communitgar cun amis: 20%, far retschertgas: 10%, diever da wikis : 10% 5. Co semuossa il maldiever/abus digl internet concretamein tier in affon? (5p) Mal il chau, depressiuns, temas, ravgias, noschas prestaziuns in scola, vegnir sfurzà a seguir in instrucziun speziala. 6. Daco tat ei buca ina differenza dil diever digl internet denter tiara e marcau? (2p?) l access a l internet e las pussibilitads da il diever na dependan betg dal lieu d abitar u dal domicil. 7. Declara la construcziun: Igl ei denton era impurtont d eruir tgei ch igl affon anfla egl internet, denton buca ella realitad. (3p) Il genitur duess sensibilisar l uffant a savair disferenziar tranter infurmaziun e gieu. 8. Il pli savens secommunicheschan ins egl internet per ti. Pertgei sa il dir ti in a l auter egl internet era esser prigulus? (2p) Dond dal ti svaneschan las retegnientschas, la communicaziun para pli persunala, pli natirala, pli legitima; p.ex. paginas da pornografia daventan insatge legitim e dal mintgadi. 1

11 2. Scazi da plaids Sinonims 1. access (22) entrada, 2. limitar(27) restrenscher, reducir, 3. motiv (4/25) raschun, scopo, 4. referir (11) far in referat, rapportar, preschentar, discuorer, 5. porscher (2) offerir, far amogna, dar, Antonims 1. cussegliar (25) scussegliar, discussegliar, 2. communabel (25) sulet, persul(s), 3. s avischinar (48) s'allontanar, ir naven, svanir, 4. jester (39) indigen, enconuschent, 5. gretta (53) plaschair, deletg, tschaffen, gust, legria, Explicaziun da plaids 1. rasant(1) far insatge u sa mover a moda fitg sperta, 2. lexicon(38) ovra da consultaziun ch inditgescha la significaziun da pleds, 3. applicader(45) ina persuna che fa diever d ina chaussa (qua: computer) 4. simtoms (47) segns u signals dal corp che servan sco indizis per ina malsogna u in malfuncziunament corporal, 5. expert (59) ina persuna che ha profundas conuschientschas d ina materia, uschia ch ella po valitar e taxar bain chaussas da ses rom, 3. Grammatica Discuors direct discuors indirect 1. La studenta ha dumandà sche ils geniturs sappian tge che lur uffants fetschian en l'internet. 2. Diego Deplazes di che la paletta tanschia davent d'in schlet tramagl enfin in instrument da lavur professiunal. 3. Il referent ha ditg che tgi che haja in computer cun access a l'internet haja la pussaivladad da nezegiar differents meds da communicaziun ed el agiunta ch'ils geniturs stoppian esser bunas persunas da contact per ils uffants. 5. Il psicolog suttastritga che en tals cas saja impurtant da tschertgar il discurs cun ils uffants. 6. L'expert avertescha pero che quatras crodian las retignientschas fitg svelt e quai saja in grond privel. 7. Ins stoppia dentant savair, manegia el, che in surdiever succedia er tar nus. 2

12 Transformaziun da plaids substantiv adjectiv verb lectura legibel, legibla leger dependenza dependent depender iniziativa, iniziant iniziativ iniziar influenza influenzabel influenzar discussiun discutabel discutar, discussiunar cumbinaziun cumbinabel cumbinar lavur luvrus luvrar tema tematic tematisar communicaziun comunicativ communicar automat automatic automatisar enconuschientscha enconuschent enconuscher Metta il dretg temps Ier, cuort suenter gentar, ein els s entupai alla posta e ir PERF en direcziun dalla cava da glera. Els paterlar IMP da quei e da tschei. La via sestartuglia IMP tras la bostgaglia e menar IMP tier ina remisa alla fin dalla cava da glera. La riva surcrescher PQP cun zerclem. La remisa star IMP dalla vart seniastra dalla riva, la porta serrar PQP cun ina cadeina. Enamiez il plaz sesalzar IMP ina puntanada da metal. Martin seschar udir PERF : «Mo cheu ei negin! Vuler turnar PRES anavos!» Mihel targlinar PERF denton e finalmen clamar PERF suenter als auters: «Jeu stun cheu!» Ils auters ir PERF vinavon, mo ina plonta secca attrer PERF sia attenziun. Tuts treis secamberlar PERF sur il rieven giu per puder examinar meglier il cagliom. In griu d'ina vusch brutta far PERF dar els in segl ed els sevolver PERF tementai. A mesa via star IMP in um che fixar IMP els cun in'egliada nauscha. El dir: PERF : «Fagei che vus vegnîes naven da cheu!» 3

13 Translaziun: Translatescha las suandontas construcziuns en in bien romontsch 1. Igls uffants as fatschentan dals pensums da damaun. 2. Cun/da quest'aura na giain nus segir betg a muntogna. 3. El è stà uschè ditg davant il computer, enfin ch'el è sa durmentà. 4. As depurtai uschia, che vus na dettias/crodias betg en egl! 5. Il bab ha ponderà, sch'el sappia cumprar in auto nov. 4. Ortografia 1. Pli bauld devi aunc buca tons computers sco oz. 2. Jeu sun buca aschi sigirs che quei segi ina buna idea. 3. Suenter in pign solver ed in café mon jeu a luvrar. 4. Els han detg ch in spert vivi en lur casti. 5. Lavai vos dens, els ein tut tschufs e surtut fagei ir fetg il barschun. 6. Sche mo els emprendessen enzatgei da lur sbagls!. 7. Jeu haiel bu merau tgei pensums che nus havein giu da far per oz. 4

14 Bündner Mittelschulen Fach: Rumantsch Aufnahmeprüfung 2008 Name: 3. Klasse Gymnasium Prüfungsort: Gruppe: Punkte: SCHLIAZIUNS

15 Legia attentamein il suandont text ed emprova da capir el aschi exact sco pusseivel! Dertgira nauscha: In vegl usit da tscheiver ei sil precint da svanir da LA QUOTIDIANA dils 5 da fevrer Actualmein domineschan tils da tscheiver, premiaziuns da mascras e tuns da «guggas» il divertiment da tscheiver en Surselva. Sulettamein a Mustér dat ei aunc la «dertgira nauscha» che regorda al vegl usit da tscheiver romontsch ch'ei curdaus en emblidonza. Ils Romontschs han apparentamein gia da vegl enneu giu in grond interess ed ina certa inclinaziun per damondas da dretg. Tier la veglia dertgira nauscha setracta ei d'in process criminal el qual la veglia dunna Cureisma tgisa il giuven Tscheiver avon dertgira. Cults precristians Igl origin da tals giugs ei da cattar el cumbat denter las stagiuns ed en usits ed isonzas che presentan il cumbat denter unviern e primavera, denter glisch e stgiradetgna. Singulas isonzas ein semantenidas entochen el temps hodiern, sche nus partertgein agl usit da trer schibettas, a chalandamarz, agl um strom ed agl um selvadi. Tec a tec ei igl unviern vegnius remplazzaus dil giuven Tscheiver, che persunifichescha il divertiment, las fiastas e las mascras. Ed en quei grau han ins pli baul giu neginas retenientschas. Aschia ha ei dau il 1497 in rigurus scamond dad «dad ir a bagordas». La dertgira nauscha ei in giug che tracta la diepeta denter tscheiver e cureisma. Ferton ch'il giuven Tscheiver gauda la veta cun saults e sulazs, ei la veglia Cureisma ina adversaria da tut divertiment. Quella dispeta meina la finala ad in process criminal che ha liug tenor veglia isonza sut tschiel aviert. Dertgira nauscha da 1764 a Rueun Il pli vegl text enconuschent ei quel dalla dertgira nauscha da Rueun digl onn La Cureisma cumpara avon dertgira sut tschiel aviert, veglia, magra e malscultrida ed en cumpignia dad in advocat e dad in derschader. Quel porta plogn encunter il Tscheiver. Quel hagi menau las davosas jamnas ina veta scandalusa, promoviu schliats vezis ed ordinau divertiments per surmenar il pievel giuven innocent». Vegnend quei ad ureglia alla Cureisma hagi ella ladinamein admoniu il «gottlos scheiver», mo quel ha smanatschau da mazzar la Cureisma. Sinaquei hagi ella laschau arrestar. Ussa porta ella plogn avon dertgira e pretenda ch il Tscheiver vegni bandischaus «ton gitg e lunsch» ch'ins seregordi buca pli dad el. Per il Tscheiver rispunda siu advocat, il «Sechelmeister» al plogn. El fa valer ch'ei seigi bein il bien dretg dil Tscheiver «da ira en compagnias, da bien beiver a migliar e 2

16 sunar, a saltar a star se legher cun cun ses amitgs». La smanatscha encunter la Cureisma seigi buca stada manegiada diltut serius, quei demuossi il fatg ch'ella vivi gie aunc. Alla fin da siu plaid da defensiun supplichescha el «la ludeivla Oberkeit» da proteger ils dretgs e la libertad dil Tscheiver. Ella replica (risposta dalla persuna che tgisa) vul la Cureisma presentar perdetgas e scartiras che attestan ch'il Tscheiver hagi menau ina veta scandalusa. En la duplica (risposta dil tgisau) fa il Tscheiver valer che in e scadin hagi ses dis e ses dretgs ed el pretenda dalla dertgira ina prolungaziun dils dis d'arrestaziun sin donn e cuost dalla Cureisma ed ina satisfacziun en daners per saver cuntinuar culla fiasta. Las perdetgas dalla Cureisma attestan al Tscheiver ch'el seigi buca mo staus culs mats, anzi hagi era mess narradads els tgaus dallas mattauns. La dertgira dat la finala raschun alla Cureisma ed il giuven Tscheiver vegn bandischaus ord la tiara. Sia facultad croda al «Sechelmeister» che haveva teniu in plaid da defensiun sco ugau dil Tscheiver. Considerond sias empermischuns, sia giuventetgna e ses nobels talents decidan ils derschaders da reducir il castitg per 100 onns e ch el astga puspei turnar suenter 43 jamnas. Dertgiras nauschas a Sumvitg e Breil A Breil duei il giuvenot da 17 onns Pieder Anton de Latour haver scret 1795 ina dertgira nauscha e fatg sez il giuncher. Auters manegian ch'il plevon dil liug, canoni Giachen Baletta ( ), vegni plitost en damonda sco autur. La versiun da Breil remplazza ils nums dils «geraus» (derschaders) cun nums da tempra da tscheiver sco: «Stoffel ha fom e seit, Andriu cupida fetg, Gieri svida glas, Martin fa da fin, Tschontschalom, Padrut fila satel, Salomon tschetschamèl ed auters. La sentenzia finala ei la suandonta: «Il Tscheiver duei s'absentar en 10 dis e la Cureisma star en bien ruaus entochen ch'ei tucca da mardis tscheiver il zenn grond. Il tscheiver e ses serviturs duein lu schon esser entochen Glion». Dertgira nauscha a Mustér Sco quei ch'ins legia silla homepage dalla dertgira nauscha da Mustér ha quella sias ragischs el temps baroc. Entochen la fin dil 18avel tschentaner vegnevi fatg dertgira nauscha da gliendisdis tscheiver silla plazza avon la casa cumin. Quei cun la participaziun dalla cumpignia da mats e dall'entira populaziun. Sil pli tard igl onn dils Franzos, igl onn 1799 cu Mustér e la claustra ein daventai unfrendas dallas flommas, seigi ei iu a fin cun quella tradiziun. Igl onn 1989 han entgins commembers dalla Uniun da tscheiver Mustér puspei repriu quei usit curdaus en emblidonza. L'auter onn vul ins festivar il giubileum da 20 onns dalla dertgira nauscha renaschida. 3

17 1. Damondas pertuccont il text Rispunda aschi exact sco pusseivel allas suandontas damondas che stattan en connex cul text che ti has legiu. Adatg! Las rispostas ston vegnir formuladas cun construcziuns entiras! Suenter la damonda vesas ti en parentesa, cons puncts che ti sas contonscher. Per mintga punct drova ei in patratg. Capientscha dil text 1. Tgei auters usits vegnan menziunai el text sper la dertgira nauscha? (2p) Schibettas, um strom, chalandamarz, um selvadi 2. Tgei origins han quels giugs da tscheiver? (2p) cumbat tranter enviern e primavaira, tranter glisch e stgiradetgna, inclinaziun dals Rumantschs per dumondas da dretg 3. a) Tgei ei la veglia dertgira nauscha? Per tgei va ei? (2p) La dretgira nauscha è in gieu che tracta la dispita tranter il tschaiver e la curaisma. Entant ch'il giuven Tscheiver giauda la vita cun sauts e sulazs, è la veglia Curaisma in adversaria da tut il divertiment. Questa dispita maina la finala ad in process criminal che ha lieu tenor veglia isanza sut tschiel avert. b) Nua dat ei aunc oz ina fuorma dalla dertgira nauscha? (1p) A Mustér 4

18 4. Caracterisescha las duas figuras principalas dalla dertgira nauscha e declara lur funcziun (4p) Tschaiver: Tip giuven che giauda la vita de è inclinà a sulazs e festas. Surmaina ils giuvens ed anc mender las giuvnas. Tschaiver = simbol per il plaschair e la vita sfranada e dal divertiment, resp. dal putgà. Curaisma: Dunna veglia e trida. Stat per la vita solida e casta. Emprova da mantegnair la giuventetgna sin la dretga via. Adversaria da tut il giudair e plaschair. Simbol per la vertid. 5. Per tgei falliments, fleivlezias e vezis vegn il giuven Tscheiver tgisaus? (3p) Il Tschaiver haja manà las davosas emnas ina vita scandalusa, promovì nauschs vizis ed ordinà divertiments per surmanar il pievel giuven innocent. Las perditgas da la Curaisma attestan al Tschaiver ch'el na saja betg be stà cun ils mats, anzi haja era mess narradads en ils chaus da las mattas. 6. Numna las differenzas denter las sentenzias finalas (castitgs) dalla dertgira nauscha da Rueun e quella da Sumvitg/Breil! (2p) Rueun: La dretg dat la finala raschun a la Curaisma ed il giuven Tschaiver vegn bandischà dal pajais. Sia facultad croda al «Sechelmeister» che aveva tegnì in pled da defensiun sco avugà dil Tschaiver. Considerond sias empermischuns, sia giuventetgna e ses nobels talents decidan ils derschaders da reducir il chasti per 100 onns e ch el astga puspe returnar suenter 43 emnas. Breil: «Il Tschaiver duai s'absentar en 10 dis e la Curaisma star en bun ruaus enfin ch'i tucca da mardis tschaiver il sain grond. Il Tschaiver e ses serviturs duain lura gia esser enfin Glion». 7. Tgei funcziun ha il Sechelmeister enteifer il process e tgei resultat contonscha el? (3p) El occupescha la rolla dal defensur dal giuncher Tschaiver. Per il Tschaiver respunda ses advocat, il «Sechelmeister» al plogn. El fa valair ch'i saja bain il bun dretg dal Tschaiver «da ira en compagnias, da bien beiver a migliar e sunar, a saltar a star se legher cun cun ses amitgs». La smanatscha encunter la Curaisma na saja betg stada manegiada dal tut serius, quai demussia il fatg ch'ella vivia gea anc. A la fin da ses pled da defensiun supplitgescha el «la ludeivla Oberkeit» da proteger ils dretgs e la 5

19 libertad dal Tschaiver. 8. La dertgira nauscha da 1764 a Rueun preveda ch il tscheiver sa turnar suenter 43 jamnas (lingia 45). In onn ha denton 52 jamnas. Tgei manegias: Daco vegn il tscheiver buca bandischaus per in onn entir? (2p) Il tschaiver returna gea mintg onn 9. Pertgei e cura ei la tradiziun dalla Dertgira nauscha ida a fin a Mustér? (2p) Il pli tard l onn dals Franzos, igl onn 1799 cura che Mustér e la claustra èn daventads victimas da las flommas, èsi ì a fin cun questa tradiziun. 10. a) Cun tgei figura dad auters usits vegls san ins cumparegliar il giuven Tscheiver? (1p) L enviern b) Cun tgei figura dad auters usits vegls san ins cumparegliar la veglia Cureisma? (1p) La primavaira ( /25 p) 6

20 2. Producziun da text Tgei ei igl usit il pli impurtont per tei? Co passentas ti quel? Scriva in text cun construcziuns correctas e bein formuladas! ortografia ( ( /15 p) /5p) 7

21 3. Scazi da plaids Sinonims Indichescha mintgamai in sinonim (plaid dalla medema specia/muntada) per ils suandonts plaids (exempel: marcau fiera, magher satel) 1. actualmein (1) da preschent, per il mument, ussa 2. rigurus (14) strentg, sever, strict, dir 3. advocat (22) giurist, defensur 4. supplicar (33) rugar, implorar, dumandar, supplitgar 5. scartiras (35) documents, publicaziuns, acts ( /2,5p) Antonims Indichescha mintgamai in antonim (plaid cun ina muntada cuntraria) per ils suandonts plaids (exempel: grond pign, tiara - marcau; buc lubiu: grond buc grond) 1. promover (23) franar, retegnir, supprimer 2. prolungaziun (38) reducziun, scursanida, sminuziun 3. esser en cumpignia (22) esser solitari, esser isolà, esser (sul) sulet 4. adversari (16) ami, collega, cumpogn 5. arrestar (26) relaschar, congediar ( /2,5p) 8

22 Explicaziun da plaids Declara cun construcziuns entiras e correctas las suandontas expressiuns che cumparan el text : 1. perdetga (35/40) 2. derschader (22) 3. innocent (24) 4. bandischar (42) 5. isonza (8) ( /5p) 9

23 4. Grammatica Metta il plural Metta ils sequents plaids el plural : 1. viafier viasfier 2. il schuldau schuldaus 3. igl iert orts 4. il cagniel cagneuls 5. il manti mantials ( /2.5 p) Fuorma feminina Metta ils sequents plaids ella fuorma feminina: 6. igl ierfan orfna 7. iert orts 8. caviertg cavorgia 9. niebel nobla 10. tievi tievia ( /2.5 p) 10

24 Transformaziun da plaids Transformescha ils suandonts plaids ella specia da plaids dumandada. Indichescha mintgamai mo ina fuorma! substantiv adjectiv verb lectura legibel, legibla leger grondezia grond engrondir glisch glischont glischar enconuschientscha enconuschent enconuscher legria, legherment legher legrar stgiradetgna stgir stgirentar persuna persunal persunificar, empermischun empermettent empermetter defensiun defensiv defender perdun perdunabel perdunar presentaziun representativ, presentabel presentar Metta la dretga forma dil verb ( /10 p) Las nuorsas jastras Ei (esser) era ina gada ina muntanera nuorsas. Tuttas (haver) havevan egls blaus, ina pial alva e launa melna tschurriclada. Ellas (esser) eran tut consternidas, pertgei il di avon (il possessur: tschappar) il possessur ha tschappau duas nuorsas ord la muntanera e (prender) ha priu ellas cun el. Cura ch'el (turnar) ei turnaus l auter di, (el: purtar) ha el purtau anavos duas autras nuorsas. Mo quellas duas (haver) havevan egls brins, ina pial nera ed ina launa stgira e liunga. La muntanera (buca sefidar) sefidava buca dallas duas nuorsas novas: "Quellas (veser ora) vesevan ora aschi curios", (ina nuorsa: dir) ha detg: "Ti (haver) has raschun", (in autra: dir) ha detg "Tgei launa liunga che quellas (haver) han Probablamein (ellas: piarder) pairdan launa ed en in pèr dis, e cun pascular, (nus: haver) havein nus quella en nossas buccas. Bee...!" "Ed aschi neras!", (ina tiarza nuorsa: dir) ha detg "Per franc ein ellas aschia, per che nus (buca veser) veseien buc ellas da notg, e per ch'ellas (saver) sappien engular pli levamein nies pavel!" tenor Herbert Lutz/Reto Capeder ( /10 p) 11

25 5. Translaziun: Translatescha las suandontas construcziuns en in bien romontsch 1. Mach dir keine Sorgen, es kann nichts passieren. (2p) Buca fai quitaus, ei sa schabegiar nuot! 2. Wie habt ihr euch überhaupt kennengelernt? (2) Co haveis vus insummaempriu d enconuscher in l auter? 3. Ich war über eine so starke Reaktion überrascht. (2) Jeu sun staus surstaus d ina reacziun aschi ferma. 4. Was ist das für ein komischer Kerl? (2) Tgei curios cumpogn ei quei? 5. Ich finde es gut, dass ich schon vor zwei Jahren mit dem Rauchen aufgehört habe. (2) Ei para a mi bien che jeu hai calau da fimar avon dus onns. ( /10p) 12

26 6. Ortografia Cheusut ein diesch construcziuns che cuntegnan sbagls d ortografia. En tut setracta ei da 10 sbagls. Ina construcziun sa cuntener plirs sbagls, ed ei po era dar ch ina construcziun ha negins sbagls d ortografia. Suttastreha il sbagl e curregia el. Adatg! Ti astgas mo curreger sbagls d ortografia, denton buca remplazzar in plaid cun in auter. Adatg! El text dat ei diesch sbagls. Ti astgas perquei era mo far 10 correcturas. Sche ti suttastrehas dapli, piardas ti puncts. Exempel: Quella occurrenza ha liug il september (correct fuss settember) 1. Jeu hai dezidiu da buca fa il medem sbagl co miu frar. 2. Cura che jeu hai viu il cristagl, level jeu prender el a casa, mo lez ha buc functionau. 3. La damaun allas 6 essan nus ir a casa. 4. Dapi quei schabetg eis el ius mintgadi a visitar sia tatta. 5. Ils africans eran fetg honcelis cun nus ed han muossau grond interess per nus. 6. Jeu fetschel quei aschia, lu sa schabegiar nuot. ( /10p) Total puncts: ( /100p) 13

27 Scolas medias dal Grischun Rom: Rumantsch Examens d admissiun Examen unitar Schliaziuns

28 1. Dumondas davart il text Chapientscha dal text 1. dumonda Perquai ch'ins na sa ni rinforzar ils musculs dal carstgaun ni reducir la paisa dal corp. Dedalus na po betg schladar las alas El na po betg far moviments dubels 2. dumonda Schliar problems tecnics, meglierar sistems tecnics e spargnar energia; impedir d'inventar duas giadas la roda (la medema chaussa), spargnar daners 3. dumonda Als pizs da las alas s inscuntran quels dus spazis da differenta pressiun ed i dat in current ch' egualisescha questas differenzas: ils turnigls. Quests turnigls contribueschan ni al purtar ni a l'avanzar da l'aviun, mo els dovran energia che sto vegnir prestada da l'aviun. Ils turnigls n'han nagina funcziun, mo l'aviun dovra bler energia da generar quels. 4. dumonda «winglets», construcziuns annexas che sa chattan als pizs da las alas. Ils winglets reduceschan l influenza dals turnigls cun crear damain purtanza damain pressiun sut l ala al piz da l ala e cun quai damain differenza da pressiun. Els ston vegnir adattads tenor surfatscha da las alas e tenor spertadad da l aviun. 5. dumonda La forza musculara dal carstgaun stat en ina relaziun dischavantagiusa cun la paisa dal corp. ni: Tar ils utschels cumporta la paisa dals musculs per sbatter las alas numnadamain in sisavel da la paisa dal corp, tar il carstgaun gnanc in tschientavel da la paisa dal corp. 6. dumonda In aviun sto prestar quellas separadamain: la purtanza (entras alas immoviblas) e l avanzament (entras propellers ni ejecturs ( Düsen )). 7. dumonda El serva sco guvernagl 2

29 8. dumonda Ella dat ina meglra erodinamica ed ins spargna uschia energia. Ils custs dal carburant ston esser uschè gronds per che la montascha rendess La folia stuess vegnir pli bunmartgada 9. dumonda La libella e l'utschè miezmieur 10. dumonda Malgrà tut questas ed anc bleras autras enconuschientschas ord il mund dals utschels vegnin nus probablamain anc ditg betg a cuntanscher la perfecziun da la natira. 11. dumonda Models da la natira pon servir al carstgaun per sviluppar e perfecziunar sias tecnicas. El evitescha uschia da far sbagls e d'inventar duas giadas la roda. En la natira (p. ex. tar il squagl) chattan ins schliaziuns per problems tecnics ch'èn vegnids schliads gia dapi millis u milliuns onns. Il carstgauns sa perquai profitar da las invenziuns da la natira. 2. Producziun da text Producziun da text cuntegn: grammatica: ortografia: TOTAL: 10 p 5 p 5 p 20p Cuntegn: Criteris: criteri puncts a) cler fil cotschen 2.5 b) il chastì è vegni descrit 2.5 c) linguatg e stgazi da pleds 2.5 d) exactadad e logica 2.5 3

30 3. Stgazi da pleds Sinonims parzialmain il spazi scienzads constatar numerus per part il plaz, univers, lieu scolads, erudits, umens perderts ('zambergiaders') realisar, intervegnir blers Antonims public sperdita reducir numerus spargnar privat gudogn, profit,avanzament engrondir, augmentar paucs, singuls spender, duvrar, dar ora Explicaziun da plaids Qua vegnan mussads exempels pussaivels parzialmain animar scienziads biologia resursas p.ex. Il fatg ch insatge che vala be per ina part p. ex. far curaschi ad/persvader/dar in stausch ad insatgi da far insatge p. ex. persunas scoladas/spzialisadas che intercureschan insatge exactamain p. ex. la scienza da la natira (flora e fauna), istorgia natirala p. ex. materia/rauba ch'il carstgaun dovra per tegnair en vita l'economia e la civilisaziun 4

31 4. Grammatica Specia da plaids parzialmain durant utsceals tschientavel scrit impurtantas dentant lur trais surprendida adjectiv adverb adverb dal temp substantiv masculin plural adjectiv numeral ordinal singular a) verb particip perfect masculin singular b) substantiv masculin singular adjectiv feminin plural paricla pronom possessiv 3. pers. plural adjectiv numeral verb paricip perfect feminin singular Transfurmaziun da pleds retardar (substantiv) sperdita (verb) principi (adjectiv) constatar (substantiv) emprova (verb) current (verb) contribuir (substantiv) retardader (text)/retardà/retard perder, sperder/pers, spers principal, principadi, pricipat constataziun empruvar currer contribuziun 5

32 reducir (substantiv) bass (verb) spargnar reducziun sbassar spragnus/respargn, spargn 6

33 Metta la dretga furma dil verb Il tgaun ed il luf Igl era ina giada durant in fraid enviern. Gia dapi tschintg dis (in luf: avair) AVEVA IL LUF maglià nagut pli ed (el: ussa tschertgar) TSCHERTGAVA EL plain fom insatge da magliar En il guaud. Mintga morsa avess pudì legrar el, schizunt in toc d'ina mieur smarschida, uschè fomentà (el: esser) ERA EL. In magher chaunet (traversar en quel mument) HA TRAVERSÀ EN QUEL MUMENT sia via. El (tremblar) TREMBLAVA da la tema e da la fradaglia. "Ti (vegnir) VEGNS sco clamà", (il luf: selegrar) È IL LUF SA LEGRÀ e (tschappar) HA TSCHAPPÀ il rambottel temelitg per il fol. "Spetga, char luf, betg agescha uschè nunponderadamain, na vesas ti betg quant smagrì che jau sun? Ti stos bain avair disgust da mai", (il chaun: clamar) HA IL CHAUN CLAMÀ. "Betg (raquintar) RAQUINTA da quellas pulentas, jau na sun betg in nas fin", (il luf: sgragnir) HA IL LUF SGRAGNÌ tut vilà. "Ti (manchentar) MANCHENTAS la meglra buccada da tia vita!" (il chaun: urlar) HA IL CHAUN URLÀ. Damaun (jau: esser) VEGN JAU AD ESSER/SUN JAU bain nutrì e grass. Pertge lura (maridar) MARIDA la figlia da mes signur in um fitg bainstant. Tge bunas chaussas ch' i (dar) VEGN A DAR/DAT là! Finezza brassà chavriel, gustus schambun, gnirunchels-vadè e chaluntschut, brassà bov e buntad liongias!" Cun sia enumeraziun infinita da delicatessas ha il chaun raffinà (far quaidas) FATG QUAIDAS al luf. Il luf (acceptar) HA ACCEPTÀ la proposta dal chaun e (laschar mitschar el) HA LASCHÀ MITSCHAR EL. La proxima notg (il luf: Sa schluitar) È IL LUF SA SCHLUITÀ precautamain sin il bain puril. Il chaunet (giaschair) GIASCHEVA sin il tetg e (clamar) HA CLAMÀ: "Bainvegni, char luf! 7

34 5. Translaziun: Translatescha las suandontas construcziuns en in bien romontsch 1. L enviern essan nus viagiads savens/savens viagiads a Tavau 2. L onn passà sun jau stà cun in pèr collegas en vacanzas (en vacanzas cun in pèer collegas) 3. Jau ma sun decidì da daventar medi 4. Jau hai visità la firma, nua che/tar la quala jau vegn a lavurar 8

35 6. Ortografia Sursilvan: Tuttenina dat ei in cametsch. Ei entscheiva a plover e miu resti vegn tut bletgs. Cala da merar sin mei, quei ei bu bi! Els lessan era empruar da far quei. Jeu craiel che mintga carstgaun hagi siu aunghel pertgirader. Jeu hai encorschiu che jeu stoi emprender imper gadas quels plaids. Ins auda dalunsch il sgurghiglem dil flum. Lunsch ora ella mar vesins in bastiment. Sbagls curregids (sursilvan) 1. sbagl: cametg 2. sbagl: bletschs 3. sbagl: mirar 4. sbagl: buca 5. sbagl: (vu-)lessen 6. sbagl: crei(el) 7. sbagl: encurschiu 8. sbagl: in pèr 9. sbagl: sgurghigliem 10. sbagl: ves ins/vesan ins 9

36 Surmiran Totanegna dattigl ena tgamageda. Ia boff davent las figlas giud meisa. Igl antscheva a plover e la mia vischtgadeira vign tot bletga. Cala da vurdar se per mè! Els vottan er ampruar da far chegl. Ia crei, tgi mintga carstgang vegia igl sies anghel pertgirader. Ia va do en sai sur la seif or. Tge quietezza tgi rigia an baselgia! Ia lig l'illustrada e vart igls maletgs. Currigia igls 10 sbagls tgi te ast catto ainten la tabella cò sot: 1. sbagl: tottanegna 2. sbagl: bof 3. sbagl: figlias 4. sbagl: vistgadeira 5. sbagl: bletscha 6. sbagl: me 7. sbagl: sagl 8. sbagl: seiv 9. sbagl: litg 10. sbagl: vard 10

37 Scolas medias grischunas Examens d admissiun gimnasi 1. SMC/SMS (da la 2. classa secundara) RUMANTSCH SCHLIAZIUNS PER TUT ILS IDIOMS puncts:

38 Chapientscha dal text Attenziun! Tenor las indicaziuns sin il fegl dal scolar sto vegnir scrit FRASAS ENTIRAS! Sche quai n'è betg il cas vala: Sche 4 u dapli respostas èn respundidas cun frasas incumplettas u cun chavazziuns vegn deducì pauschal 2 puncts. Tar 1-3 respostas vegn deducì 1 punct. 1. En tge regiuns dal Grischun è la populaziun sa reducida ils davos onns? Resposta(s) correcta(s): Resposta(s) fallada(s): Surselva, Grischun central e Val Müstair (3 puncts) 2. Tgenins èn ils motivs principals che han manà a la reducziun da a populaziun en tschertas parts dil Grischun? Resposta(s) correcta(s): Resposta(s) fallada(s): damain naschientschas e damain immigraziun da esters (2 puncts) 3. Da tgeninas duas tiaras/regiuns derivan las bleras persunas ch immigreschan en il Grischun? Resposta(s) correcta(s): Resposta(s) fallada(s): Tiaratudestga/Germania, Portugal (2 puncts) 4. Savens vegn pretendì che dapli che la mesadad da las lètgs vegnian separadas/spartidas. Constat quai per las maridaglias el Grischun? Resposta(s) correcta(s): Resposta(s) fallada(s): Na. (1 punct) I ha dà 932 novas lètgs e 400 èn vegnidas separadas. I resta in saldo positiv da 132 lètgs. (1 punct: il context sto cuntegnair almain duas cifras correctas) (2 puncts) 5. Quants abitants dastga ina vischnanca avair per ch ella quintia sco vischnanca 2

39 pitschna? Resposta(s) correcta(s): damain che 500 abitants er correct: damain che 100 abitants (1 punct) Resposta(s) fallada(s): 6. Pertge vegnan adina dapli persunas a abitar el futur en vischnancas grondas? Co san ins declerar quel svilup? Resposta(s) correcta(s): Resposta(s) fallada(s): Fusiuns da vischnancas pitschnas Er correct: Las vischnancas grondas èn pli attractivas ed attiran dapli glieud (1 punct) 7. Per cons pertschient è la populaziun estra (persunas che derivan d ordaifer la Svizra) creschida ni sa reducida ils davos onns el Grischun? Resposta(s) correcta(s): Resposta(s) fallada(s): Creschida per 0.8 pertschient (da14,8% a 15,6%). (1 punct) 8. Declera cun agens pleds (2 construcziuns): Il Grischun ha registrà era per igl onn passà in saldo negativ da migraziun tranter ils chantuns. Tge munta quai precis? Resposta(s) correcta(s): Resposta(s) fallada(s): I dat onn per onn dapli Grischuns che bandunan noss chantun che quai che persunas d auters chantuns immigreschan el Grischun. (2 puncts) Chapientscha dal text fin qua:14 puncts 3

40 Cumpareglia las suandantas pretensiuns cul text e valitescha sch ellas èn gistas, fallidas, ni sch ina tala infurmaziun n è gnanc da chattar en il text. gist betg cler fallià 1. La populaziun dil Grischun è insumma anc mai creschida uschè fitg sco ils davos onns 2. Il dumber da naschientschas el Grischun è sa reducì 3. Il dumber dils abitants dil Grischun è s augmentà, perquai che bleras persunas d auters chantuns da la Svizra tudestga èn vegnids ad abitar en il Grischun. 4. La populaziun en l entira Svizra è creschida en la media pli fitg che quella dal Grischun 5. El Grischun registreschan ins actualmain dapli mortoris che naschientschas 6. En la citad da Cuira hai dà dapli naschientschas che mortoris 7. Sch ils esters che abiteschan el Grischun n avessan betg blers uffants, sa reduciss la populaziun grischuna anc pli fitg. 8. La pli pitschna part dals Grischuns viva en vischnancas grondas cun dapli che 1000 abitants 9. El Grischun talian sa reducescha la populaziun 10. I dat adina dapli vischnancas grondas en il Grischun 11. En la Mesolcina han ins registrà in augment da la populaziun, mo ina reducziun da las naschientschas. 11 x 1 punct = 11 puncts Total chapientscha da text: 25 puncts 4

41 2. Producziun da text Tema: Sche ti stuessas bandunar la Svizra: En tge pajais ni regiun dal mund emigrassas ti il pli gugent? Pertge? Il scolar sto almain scriver 10 frasas. Per mintga frasa mancanta vegn deducì 1 punct dal cuntegn. Criteris da valitaziun: cuntegn max. 10 puncts 10 = excellent 9 = fitg bun 7/8 = bun 6 = cuntentaivel 5 = sufficient 0-4 = insufficient grammatica max. 5 puncts Per mintga sbagl grammatical vegn deducì in mez punct (I vegn er pretendì il diever correct dal conjunctiv e dals adverbs) ortografia max. 5 puncts Per mintga sbagl grammatical vegn deducì in mez punct TOTAL max. 20 puncts 5

42 3. Stgazi da pleds Sinonims Sursilvan e surmiran: Respostas correctas Respostas falladas medemamain permanentamain acquistar igl augment precedent Tuttina, era adina, stabel cumprar la carschen, igl engrondiment, l auzament, la carschentscha, surs.: carschament (l onn) avant, passà (surs: vargau) Il crescher, l'augmentar Vallader/puter: Respostas correctas Respostas falladas la creschentscha (19) L'augment, l'augmentaziun, l'engrondiment Il crescher sulettamaing (5) Be, unicamain medemmamaing (18) Vall: listessamaintg, in/da listessa maniera permanentamaing (9) Adina, cuntinuadamain,, da cuntin, trasora acquistar (44) cumprar sinonims: 5 x ½ punct = 2,5 puncts 6

43 Antonims Nagins verbs/particips passà substantivads! Respostas correctas Respostas falladas la carschen vallader/puter: l'augmaint igl exteriur la digren, la reducziun, la sminuziun vallader/puter: la diminuziun, la reducziun, il chal, vall.: il sbass, la stagnaziun igl interiur, igl intern, la patria il sminuir, il reducir l immigraziun l emigraziun migraziun ils jasters ils indigens, burgais Enconuschents champesters precedent posteriur, sequent, suenter, proxim (surm: siva), che vegn/vegnent antonims: 5 x ½ punct = 2,5 puncts 7

44 Explicaziun da plaids Respostas correctas Respostas falladas domicil la media stagnaziun il burgais la lètg Il domicil è il lieu, nua ch ins abitescha uffizialmain. La media è il resultat sch ins adescha ils dumbers da plirs fenomens e questa summa tras il dumber dals fenomens. Pli popular: Ina caracteristica che sa mussa tar la pli gronda part (da la populaziun) Ina stagnaziun sa resulta sch in svilup d ina chaussa vegn franà u stat airi dal tut. In burgais è insatgi che vala sco persuna ch appartegna ad in stadi. In burgais è ina persuna che posseda tut ils dretgs politics en in stadi. La lètg è in contract da convivenza da duas persunas (per regla da differenta schlattaina) Il lieu nua ch'ils genitrus abiteschan/abitavan Cura ch'ins quinta tut ensemen Daventar pli pauc, sa reducir Umens e dunnas explicaziun da pleds: 5 x 1 punct = 5 puncts 8

45 4. Grammatica Plurals irregulars sursilvan: Furmas correctas Furmas falladas il caumiedi la preit crap il fildirom il cavegl il migiel il fiep la clav-casa il miezdi il tgaugres il tgiern ils caumiedis las preits crap ils fildiroms ils cavels, la cavellera ils migeuls Ils fops las clavs-casa ils miezdis ils tgausgross ils corns, la corna surmiran: Furmas correctas Furmas falladas 1. la difficultad Las difficultads 2. igl erox Igls eroxs 3. igl om Igls omens 4. la pare Las pareis 5. igl foss Ils foss 6. la clav-tgesa Las clavs-tgesa 7. igl feildarom Igls feildaroms 8. igl artg an tschiel Igls artgs an tschiel 9. igl pe Igls peis 10. igl malfatg Igls malfatgs 9

46 vallader/putèr Furmas correctas Furmas falladas 1. il cas Ils cas 2. l öss Ils öss/l'ossa 3. l anè Ils anels 4. il comitè Ils comites 5. il parti, partieu Ils partits 6. il creschü, creschieu Ils creschüts 7. il puchà, pcho Ils puchats 8. il chavagl Ils chavals/chavagls 9. l hom Ils homens 10. il pè Ils peis plurals irregulars: 10 x ½ punct = 5 puncts Furma feminina: sursilvan Attenziun: las expressiuns cotschnas ston er esser scrittas ortograficamain correct! Gion, il giuven tschiec, era in ierfan. Il niebel prenci posseda sez in auto. Igl jester posseda in coc rut e caviertg ch era tut mellens Furma correcta Maria, la giuvna (½) tschocca (½), era in (½) orfna (½). La nobla (½) princessa (½) posseda sezza (½) in auto. La jastra (½) posseda ina nusch rutta (1/2) cavortga (cavorgia) (½) ch era tut melna (½). 10 Fallà 10 x ½ punct = 5 puncts

47 vallader/puter Furma correcta Fallà Jan, il giuven tschec, d eira ün orfen. Il nöbel prinzi posseda ün chan. Il tschiainder superbi nun es ne ün daschüttel ne ün manzneder. Jana, la giuvna tscheca, d'eira ün'orfna (üna orfna) La nöbla princessa posseda üna chogna (chagnoula) La tchiaindra superbgia nun es ne üna daschütla ne üna manznedra. Curregids vegnan be ils adjectivs e substantivs, betg ils artitgels. Sursilvan, vallader e puter: 10 x ½ punct = 5 puncts surmiran: Plural collectiv Furma correcta : Fallà : igl nerv igl pour igl gaffen igl nar la mostga La nerva La puraglia La gaffanaglia La narramainta Igl mustgom Surmiran: 5 x 1 punct = 5 puncts 11

48 Transfurmaziun da pleds Attenziun: verbs substantivads vegnan quintads sco fallads. Pleds corrects Pleds fallads dumbrar (substantiv) augment (verb) onn (adjectiv) diriger (substantiv) svilup (verb) precedent (verb) concluder (substantiv) Sursilvan/surmiran: popular (substantiv) Vallader/puter: as spostar grond (verb) separaziun (adjectiv) dumbrader, dumbraziun, vall.: dumbröz, dumber, dumbrada augmentar annual direcziun, directur(a), dirigent(a) Sviluppar, sesviluppar preceder Conclusiun, conclus populaziun, populist(a) Vall.: Il spostamaint, la spostaziun engrondir, esser grond Separabel, separat, separà, separant, sepaerativ, separatist transfurmaziun da pleds: 10 x 1 punct = 10 puncts 12

49 Metta la dretga forma dil verb Qua figurescha l exempel dal sursilvan. Las variantas en ils auters idioms èn congruentas: Avon onns (habitar) HABITAVA en in vitget ina paupra vieua cun siu sulet fegl. Els (viver) VIVEVAN bein ed endretg, sco ei descha per glieud honesta. Cura ch il fegl (esser) ERA carschius, sche (giavischar, el) HA EL GIAVISCHAU da saver emprender il mistregn da lennari ed ir** pil muond entuorn. El (empermetter) HA EMPERMESS a sia mumma dad esseer adina diligents e spargnus. Suenter in liung viadi, (arrivar, el) EIS EL ARRIVAUS in di tier in patrun e (dumandar) HA DUMANDAU el: (Haver) HAVEIS VUS/HAVEIS/HAVESSAS buca basegns d in emprendist? Quel (dar) HA DAU per risposta: Sche ti (esser) EIS/FUSSAS diligent, sche (saver) SAS/SAVESSAS star tier mei. Il giuven (esser) ERA/surs. FUVA cuntents culs plaids dil patrun, (ligiar si) HA LIGIAU SI il scussal da lennari e (entscheiver) HA ENTSCHIET immediat la lavur ch il patrun (dar) HAVEVA/HA DAU en maun ad el. La dunna dil patrun (purtar) PURTAVA mintga di las tschaveras per il patrun ed igl emprendist. Il giuven (durmir) DURMEVA en ina stanzetta dasperas, aschia (vegnir) VEGNEVA el autramein buc ensemen cun la famiglia dil patrun. Il giuven (daventar) EI DAVENTAUS cul temps in capavel e versau luvrer. ** El (durmir) DURMEVA mintga sera stagn e bein. Vallader/puter: **Differenzas putèr/vallader:.. da pudair imprender il manster da maister e (ir) ES I pel muond. Cul temp... il giuven ün capabel e versà lavuraint. Mincha saira davo tschaina (serrar) SERRAIVA il maister l ufficina cun la clav. Il giuven (as retrar) AS RETRAIVA in sia stanzetta, (ir) ES I bod a cuz. Ün di, per gronda surpraisa dal giarsun, (gnir) ES GNÜDA la figlia dal patrun cul giantar. Quai (esser) D'EIRA üna frais-cha giuvna chi (plaschair) HA PLASCHÜ/PLASCHAIVA sün la prüm ögliada a nos lavuraint. Furma dal verb: 20 x ½ punct = 10 puncts 13

Sursilvan Puncts total: 100 Cuoz: 90 minutas

Sursilvan Puncts total: 100 Cuoz: 90 minutas Suttascripziun candidata / candidat: Liug / datum: Sursilvan Puncts total: 100 Cuoz: 90 minutas 1. Capientscha dil text: 25 3. Producziun da text: 25 2. Vocabulari: 25 4. Grammatica: 25 Vegn emplenì dals

Dettagli

Romontsch sursilvan Puncts total: 100

Romontsch sursilvan Puncts total: 100 Suttascripziun candidata / candidat: Romontsch sursilvan Puncts total: 100 Liug / datum: Cuoz: 90 minutas A. Capientscha dil text: 25 B. Producziun da text: 25 C. Vocabulari: 25 D. Grammatica: 25 Vegn

Dettagli

LESCHA DAVART L INDEMNISAZIUN D AUTORITADS E DA CUMISSIUNS DALLA VISCHNAUNCA ILANZ/GLION

LESCHA DAVART L INDEMNISAZIUN D AUTORITADS E DA CUMISSIUNS DALLA VISCHNAUNCA ILANZ/GLION LESCHA DAVART L INDEMNISAZIUN D AUTORITADS E DA CUMISSIUNS DALLA VISCHNAUNCA ILANZ/GLION Tabla da cuntegn I. Disposiziuns generalas Art. Object Art. Spesas Art. 3 Clausla d index II. Parlament communal

Dettagli

LESCHA DAVART LAS FIERAS DALLA VISCHNAUNCA ILANZ/GLION

LESCHA DAVART LAS FIERAS DALLA VISCHNAUNCA ILANZ/GLION LESCHA DAVART LAS FIERAS DALLA VISCHNAUNCA ILANZ/GLION Tabla da cuntegn I. Disposiziuns generalas Art. Object Art. Dis da fiera Art. 3 Areal da fiera Art. 4 Obligaziun da tolerar Art. 5 Responsabladad

Dettagli

Introducziun pagina 3. Organisaziun CB Lumnezia pagina 4. Equipas ed infrastructura pagina 5. Sponsur principal pagina 6

Introducziun pagina 3. Organisaziun CB Lumnezia pagina 4. Equipas ed infrastructura pagina 5. Sponsur principal pagina 6 Cuntegn Introducziun pagina 3 Organisaziun CB Lumnezia pagina 4 Equipas ed infrastructura pagina 5 Fuormas/pusseivladads da sponsoring Sponsur principal pagina 6 Reclama plazs da ballapei pagina 7 Sponsur

Dettagli

Muossavia TRUN EGL AVEGNIR 2016

Muossavia TRUN EGL AVEGNIR 2016 Muossavia TRUN EGL AVEGNIR 2016 Uost, 2011/rd Ideas e projects creativs e prospereivels existan leu nua ch ils habitonts, ils commerciants, ils distribuiders s entaupan ed ein promts da surprender la resca

Dettagli

A la tschinta da transport

A la tschinta da transport 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 A la tschinta da transport «La tschinta da transport maglia glieud e spid'ora autos», m'ha ditg in student che

Dettagli

SP 10 L- 41. Damai che nus vein negin puter denter nus leg'jeu sez il text, aschi bein sco jeu sai.

SP 10 L- 41. Damai che nus vein negin puter denter nus leg'jeu sez il text, aschi bein sco jeu sai. SP 10 L- 37 Jeu hai tractau la davosa gada il text dalla 'Perdetga da Müstair', il soli text in tec pli liung ch'ei semantenius dalla perioda da 1250 tochen 1524. Malgrad ch'el datescha da 1389 e s'auda

Dettagli

In siemi da Nadal. in giug da Nadal per il scalem miez. da Roman Weishaupt

In siemi da Nadal. in giug da Nadal per il scalem miez. da Roman Weishaupt In siemi da Nadal in giug da Nadal per il scalem miez da Roman Weishaupt Breil, december 2000 3. versiun, Turitg, fevrer 2005 Persunas e plidaders Madame de la Cour Murezi Retg Ludivic de la Cour Tarlin

Dettagli

SA 10 L- 9 Jeu hai tractau la davosa gada cuortamein la prehistoria dalla descripziun dil lungatg, ch'entscheiva praticamein culs Alexandrins el 2. ts

SA 10 L- 9 Jeu hai tractau la davosa gada cuortamein la prehistoria dalla descripziun dil lungatg, ch'entscheiva praticamein culs Alexandrins el 2. ts SA 10 L- 9 Jeu hai tractau la davosa gada cuortamein la prehistoria dalla descripziun dil lungatg, ch'entscheiva praticamein culs Alexandrins el 2. tsch. a.c.. Lezs han elavurau igl inventari principal

Dettagli

Regulativ da taxas per las lubientschas da baghegiar e per il diever da terren e da spazi d aria public dalla vischnaunca da Breil

Regulativ da taxas per las lubientschas da baghegiar e per il diever da terren e da spazi d aria public dalla vischnaunca da Breil Regulativ da s Vischnaunca da Breil 021.1 Vischnaunca da Breil Regulativ da s per las lubientschas da baghegiar e per il diever da terren e da spazi d aria public dalla vischnaunca da Breil 1996 1 Art.

Dettagli

SP 12 L- 61. Igl emprem tier la caussa. A l'entschatta da l'informatica distinguev'ins aunc denter duas sorts da "Speichers". In da quels cuntene-

SP 12 L- 61. Igl emprem tier la caussa. A l'entschatta da l'informatica distinguev'ins aunc denter duas sorts da Speichers. In da quels cuntene- SP 12 L- 60 Jeu hai entschiet a tractar la davosa gada cass, nua ch'ins sa buc semplamein surprender il plaid jester tudestg ni engles el romontsch, per tgei motivs lu era. Plaids che vegnan dil tudestg

Dettagli

Vischnaunca da Mustér. Lescha davart ils dis. da ruaus publics

Vischnaunca da Mustér. Lescha davart ils dis. da ruaus publics 840 Vischnaunca da Mustér Lescha davart ils dis da ruaus publics 1999 Art. 1 Art. 2 Art. 3 Art. 4 Art. 5 Art. 6 Art. 7 Art. 8 Camp d applicaziun Dis publics da ruaus, fiastas principalas Garanzia dil ruaus

Dettagli

L instanza da baghegiar ha concediu suandonta lubientscha da baghegiar:

L instanza da baghegiar ha concediu suandonta lubientscha da baghegiar: Publicaziuns dalla vischnaunca, jamna 22 Lubientscha da baghegiar L instanza da baghegiar ha concediu suandonta lubientscha da baghegiar: Nr. 2011-1034 Pius e Jordana Lozza-Desax, Via dils Larischs 6,

Dettagli

Statuts da l Associaziun grischuna per il svilup dal territori

Statuts da l Associaziun grischuna per il svilup dal territori Statuts da l Associaziun grischuna per il svilup dal territori stan dals 3 da zercladur 2005 I. Num, sedia ed intent Art. 1 Sut il num Bündner Vereinigung für Raumentwicklung" (BVR)/ Associaziun grischuna

Dettagli

Examen da recepziun KBMS 2013 Romontsch

Examen da recepziun KBMS 2013 Romontsch Scolas professiunalas dil Grischun ils 3 d avrel 2013 Examen da recepziun KBMS 2013 Romontsch Num:. Prenum:.. Temps: Mieds: 90 minutas negins Pensums Maximum Puncts contonschi 1.) Capientscha da text 20

Dettagli

SA 11 S- 42. Lu schein nus cun quei. Dat ei aunc damondas tier quei text?

SA 11 S- 42. Lu schein nus cun quei. Dat ei aunc damondas tier quei text? SA 11 S- 42 Nus vein entschiet a tractar la davosa gada 'Las muschias ad ils filients' ella versiun sursilvana protestanta. Nus prendin aunc il davos alinea, avon che far ina bilantscha da quei text dil

Dettagli

Reglament da lavurs per commembers activs (cun licenza) dall Uniun sportiva Danis-Tavanasa

Reglament da lavurs per commembers activs (cun licenza) dall Uniun sportiva Danis-Tavanasa commembers activs (cun licenza) commembers activs (cun licenza) dall Uniun sportiva Danis-Tavanasa 1 Principi L Uniun sportiva Danis-Tavanasa surdat a ses commembers activs (cun licenza) singulas incaricas

Dettagli

SA 11 S- 68. Aschi lunsch pia il cuntegn dil cudisch dalla secunda classa. Aunc damondas tier quel? -

SA 11 S- 68. Aschi lunsch pia il cuntegn dil cudisch dalla secunda classa. Aunc damondas tier quel? - SA 11 S- 66 Nus vein entschiet a tractar la davosa gada la secunda seria dils cudischs da scola dil cantun. La successiun da quels ed ils differents idoms, els quals ein els vegni publicai, hai jeu aunc

Dettagli

Revisiun parziala dalla planisaziun locala. Colligiaziun dils territoris da skis. Sedrun - Disentis/Mustér

Revisiun parziala dalla planisaziun locala. Colligiaziun dils territoris da skis. Sedrun - Disentis/Mustér Cussegl da vischnaunca 7-2017/2020 Revisiun parziala dalla planisaziun locala Colligiaziun dils territoris da skis Sedrun - Disentis/Mustér M E S S A D I dalla suprastonza communala al cussegl da vischnaunca

Dettagli

Romontsch - examen d admissiun 2011

Romontsch - examen d admissiun 2011 Romontsch - examen d admissiun 2011 Lavur a scret : - capientscha da text - producziun da text - scazi da plaids - grammatica Num: Prenum: Datum d examen:......... Temps 90 minutas, lavur vid il text e

Dettagli

epocas precedentas mintgamai aschi pauc da quellas repercussiuns, che quei croda buc en egl scochemai.

epocas precedentas mintgamai aschi pauc da quellas repercussiuns, che quei croda buc en egl scochemai. II-34 Jeu hai aunc dau en lecziun 4 ina survesta dils svilups historics principals dalla Brev dalla Ligia da 1524 e la reformaziun tochen alla fin dil stadi dallas treis Ligias il 1799 e l entschatta da

Dettagli

- capientscha da text - producziun da text - scazi da plaids - grammatica. Num: Prenum: Datum d examen: ...

- capientscha da text - producziun da text - scazi da plaids - grammatica. Num: Prenum: Datum d examen: ... Romontsch - examens d admissiun / sligiaziuns 2011 Lavur a scret : - capientscha da text - producziun da text - scazi da plaids - grammatica Num: Prenum: Datum d examen:.......... Temps 90 minutas, lavur

Dettagli

Vallader Puncts total: 100 Dürada: 90 minutas

Vallader Puncts total: 100 Dürada: 90 minutas Suottascripziun candidata / candidat: Lö / data: Vallader Puncts total: 100 Dürada: 90 minutas A. Incletta dal text: 25 B. Producziun da text: 25 C. Vocabulari: 20 D. Grammatica: 30 Vegn emplenì dals magisters

Dettagli

EDUCAZIUN SEXUALA PRESCRETTA DIL STADI

EDUCAZIUN SEXUALA PRESCRETTA DIL STADI Plaid digl uestg IV EDUCAZIUN SEXUALA PRESCRETTA DIL STADI Plaid per il di dils dretgs humans 10 da december 2011 da Msgr. dr. Vitus Huonder Uestg da Cuera Messadi per lètg e famiglia 1 Quei plaid digl

Dettagli

Protocol dils 18 d avrel 2015 Radunonza generala allas el Hotel La Furca Mustér

Protocol dils 18 d avrel 2015 Radunonza generala allas el Hotel La Furca Mustér Protocol dils 18 d avrel 2015 Radunonza generala allas 20.00 el Hotel La Furca Mustér Presents 26 Perstgisas 27 Extradas Sonja Schmed, Tamara Venzin Tractandas 1. Beinvegni ed appel 2. Elecziun da dus

Dettagli

dall Uniun da scursalets Trun

dall Uniun da scursalets Trun Statutas dall Uniun da scursalets Trun (Sboz statutas novas) (Dallas statutas actualas sa vegnir priu investa sin nossa pagina www.udstrun.ch) Statutas dall Uniun da scursalets Trun I. Num, sedia, intent

Dettagli

Vischnaunca da Mustér. Lescha d ustria

Vischnaunca da Mustér. Lescha d ustria 932 Vischnaunca da Mustér Lescha d ustria 2000 I. Disposiziuns generalas Art. 1 Art. 2 Survigilonza Execuziun II. Lubientschas Art. 3 Art. 4 Art. 5 Art. 6 Art. 7 Art. 8 Damonda Lubientscha Cuoz dalla lubientscha

Dettagli

Referat alla Conferenza Generala romontscha Sursilvana Ils 26 da november Il museum in liug creativ per l instrucziun

Referat alla Conferenza Generala romontscha Sursilvana Ils 26 da november Il museum in liug creativ per l instrucziun Referat alla Conferenza Generala romontscha Sursilvana Ils 26 da november 2008 Il museum in liug creativ per l instrucziun Preziadas scolastas e preziai scolasts Caras menadras e cars menaders dils luvratoris

Dettagli

PROTOCOL DALLA RADUNONZA GENERALA DILS 13 D'AVREL 2012

PROTOCOL DALLA RADUNONZA GENERALA DILS 13 D'AVREL 2012 www.desertinabulls.ch PROTOCOL DALLA RADUNONZA GENERALA DILS 13 D'AVREL 2012 EL HOTEL SAX A MUSTÉR Presents: 25 Perstgisas: 15 Extradas: Raffael Lozza, Ramona Giger, Sandro Bleuler, Patrick Giger Tractandas:

Dettagli

Register dals meds d'instrucziun per l'onn da scola 2019/20

Register dals meds d'instrucziun per l'onn da scola 2019/20 Erziehungs-, Kultur- und Umweltschutzdepartement Graubünden Departament d'educaziun, cultura e protecziun da l'ambient dal Grischun Dipartimento dell'educazione, della cultura e della protezione dell'ambiente

Dettagli

9. Radunonza dil cussegl da vischnaunca

9. Radunonza dil cussegl da vischnaunca Vischnaunca Tujetsch Gemeinde Tujetsch Invitaziun 9. Radunonza dil cussegl da vischnaunca dil trienni 2014/2017 venderdis, ils 19 da zercladur 2015, ell Academia Vivian a Stagias (partenza naven da Sedrun

Dettagli

Rumantsch vallader Puncts total: 100 Dürada: 90 minuts

Rumantsch vallader Puncts total: 100 Dürada: 90 minuts Suottascripziun candidata / candidat: Lö / data: Rumantsch vallader Puncts total: 100 Dürada: 90 minuts A. Incletta dal text: 25 B. Producziun da text: 25 C. Vocabulari: 25 D. Grammatica: 25 Vegn emplenì

Dettagli

Register dals meds d'instrucziun per l'onn da scola 2009/10

Register dals meds d'instrucziun per l'onn da scola 2009/10 Erziehungs-, Kultur- und Umweltschutzdepartement Graubünden Departament d'educaziun, cultura e protecziun da l'ambient dal Grischun Dipartimento dell'educazione, della cultura e della protezione dell'ambiente

Dettagli

Protocol dalla radunonza generala dalla Pro Idioms Surselva dils ella sala da cultura a Trun

Protocol dalla radunonza generala dalla Pro Idioms Surselva dils ella sala da cultura a Trun Protocol dalla radunonza generala dalla Pro Idioms Surselva dils 14-09-2016 ella sala da cultura a Trun 1. Beinvegni Il president Lorenz Alig (LA) fa beinvegni allas commembras ed als commembers ed engrazia

Dettagli

Protocol. dalla seduta dil cussegl da vischnaunca, venderdis, ils 24 da mars 2017: allas Liug: Casa Communala.

Protocol. dalla seduta dil cussegl da vischnaunca, venderdis, ils 24 da mars 2017: allas Liug: Casa Communala. Protocol dalla seduta dil cussegl da vischnaunca, venderdis, ils 24 da mars 2017: allas 20.15 22.15 Liug: Casa Communala Presidi: Actuar: Presents: a) Cussegl Stefan Columberg Edgar Durschei Mario Flepp

Dettagli

Didactisaziun da Il Vamperlin

Didactisaziun da Il Vamperlin Didactisaziun da Il Vamperlin Il Vamperlin ei ina translaziun dil cudisch tudestg Das Vamperl screts da Renate Welsh. La versiun romontscha ei vegnida procurada dalla Surselva Romontscha. La didactisaziun

Dettagli

Statutas dall Uniun da scursalets Trun

Statutas dall Uniun da scursalets Trun Statutas dall Uniun da scursalets Trun I. Num, sedia, intent Art. 1 Num, Sedia Art. 2 Intent Sut il num Uniun da scursalets Trun (UdsT), fundada ils 10 da zercladur 1962, exista a Trun in uniun tenor ils

Dettagli

UNIUN DA COMMERCI E PROFESSIUN MUSTÉR. Uniun da commerci e professiun Disentis/Mustér. Statuts

UNIUN DA COMMERCI E PROFESSIUN MUSTÉR. Uniun da commerci e professiun Disentis/Mustér. Statuts Uniun da commerci e professiun Disentis/Mustér Statuts Statuts dall Uniun da commerci e professiun Mustér I. Num, sedia ed intent Art. 1 Sut il num Uniun da commerci e professiun Mustér, numnau sequent

Dettagli

La gulivaziun naziunala da finanzas. Per rinforzar il federalissem

La gulivaziun naziunala da finanzas. Per rinforzar il federalissem La gulivaziun naziunala da finanzas Per rinforzar il federalissem Cuntegn 1 La gulivaziun naziunala da finanzas per rinforzar il federalissem 4 2 Las pitgas principalas da la gulivaziun naziunala da finanzas

Dettagli

1864 Duas nuorsas jastras a Tujetsch Ina tgigisch nera cun corns e tgau alv, ureglia dretga duas furclettas davon en e fess, la seniastra in mugrin

1864 Duas nuorsas jastras a Tujetsch Ina tgigisch nera cun corns e tgau alv, ureglia dretga duas furclettas davon en e fess, la seniastra in mugrin Duas nuorsas jastras a Tujetsch Ina tgigisch nera cun corns e tgau alv, ureglia dretga duas furclettas davon en e fess, la seniastra in mugrin davos en. Ina tgigisch cun tgau alv che ha mo fess l ureglia

Dettagli

Fusiun Andiast-Breil/Brigels- Waltensburg/Vuorz Messadi per la votaziun da fusiun dils 24/25 da zercladur 2017

Fusiun Andiast-Breil/Brigels- Waltensburg/Vuorz Messadi per la votaziun da fusiun dils 24/25 da zercladur 2017 Fusiun Andiast-Breil/Brigels- Waltensburg/Vuorz Messadi per la votaziun da fusiun dils 24/25 da zercladur 2017 Pagina 1 Preziadas votantas e preziai votants Las suprastonzas dallas vischnauncas dad Andiast,

Dettagli

Chi sia col «em». col «mus», col «mo»: be cha quel mal non s vegna pro! 3

Chi sia col «em». col «mus», col «mo»: be cha quel mal non s vegna pro! 3 III-101 Jeu hai tractau la davosa gada ils detagls principals digl artechel dad Andrea Vital. Viers la fin digl artechel (p.167-171) entra Vital aunc sin in pèr caussas pli fundamentalas pertuccont l'ortografia.

Dettagli

Protocol. Presents: a) Cussegl Christoph Berger Armin Berther. b) Suprastonza Robert Cajacob Clemens Berther. Iso Mazzetta

Protocol. Presents: a) Cussegl Christoph Berger Armin Berther. b) Suprastonza Robert Cajacob Clemens Berther. Iso Mazzetta Cussegl da vischnaunca 2017/2020 Protocol no. 13 Seduta dils 8 da zercladur 2018 Protocol dalla seduta dil cussegl da vischnaunca, venderdis, ils 8 da zercladur 2018 allas 19.30 22.20 Liug: Center sursilvan

Dettagli

La historia dalla caplutta da sogn Roc. e da ses vischins dils davos 100 onns

La historia dalla caplutta da sogn Roc. e da ses vischins dils davos 100 onns La historia dalla caplutta da sogn Roc e da ses vischins dils davos 100 onns Intec historia Caplutta sogn Roc, zercladur 2018 La caplutta ei dedicada a sogn Rochus da Montpellier, il sogn dalla pesta.

Dettagli

1 La Bibliografia retorumantscha indichescha sut nr in Codasch da liger par l amprema classa

1 La Bibliografia retorumantscha indichescha sut nr in Codasch da liger par l amprema classa III-65 Jeu hai tractau la davosa gada la dispeta dalla Regenza e la Surselva catolica pervia dil cudisch da scola dalla secunda classa. Ella ei vegnida concludida cun in cumpromiss: El cudisch ufficial

Dettagli

Project ovra hidraulica Val Giuv / Val Mila Dretg d utilisaziun dall aua (concessiun)

Project ovra hidraulica Val Giuv / Val Mila Dretg d utilisaziun dall aua (concessiun) Vischnaunca Tujetsch Gemeinde Tujetsch Project ovra hidraulica Val Giuv / Val Mila Dretg d utilisaziun dall aua (concessiun) Messadi per la votaziun all urna dils 18 d october 2015 1 Introducziun En vesta

Dettagli

L instanza da baghegiar ha concediu suandontas lubientschas da baghegiar:

L instanza da baghegiar ha concediu suandontas lubientschas da baghegiar: Publicaziuns dalla vischnaunca, jamna 32 Lubientschas da baghegiar L instanza da baghegiar ha concediu suandontas lubientschas da baghegiar: Nr. 2011-1013 Pendicularas Mustér SA, Via Acletta 2, 7180 Disentis/Mustér;

Dettagli

Protocol. dalla seduta dil cussegl da vischnaunca, venderdis, ils 22 da fevrer 2019: allas 20 Liug: Casa communala

Protocol. dalla seduta dil cussegl da vischnaunca, venderdis, ils 22 da fevrer 2019: allas 20 Liug: Casa communala Cussegl da vischnaunca 2017/2020 Protocol nr. 18 Seduta dils 22 da fevrer 2019 Protocol dalla seduta dil cussegl da vischnaunca, venderdis, ils 22 da fevrer 2019: allas 20 Liug: Casa communala 15 2125

Dettagli

Invitaziun alla 4. radunonza generala ordinaria

Invitaziun alla 4. radunonza generala ordinaria Rapport annual 2013 1 Invitaziun alla 4. radunonza generala ordinaria Preziadas commembras e preziai commembers Bugen envidein nus vus a nossa radunonza generala. Quella ha liug il venderdis, ils 27 da

Dettagli

Tut per in nov start cun success

Tut per in nov start cun success Tips per far midada Tut per in nov start cun success Quests tips per far midada gidan gia oz. Sche Vus ans communitgais uschè prest sco pussaivel Voss plans e Vossas dumondas avertas, pudais Vus spargnar

Dettagli

Publicaziuns dalla vischnaunca, jamna 21. Serrada dalla Via Run e sendas

Publicaziuns dalla vischnaunca, jamna 21. Serrada dalla Via Run e sendas Publicaziuns dalla vischnaunca, jamna 21 Serrada dalla Via Run e sendas Muort lavurs da transports da lenna cun suga egl uaul Run vegn la Via Run serrada naven dils 28 d avrel entochen ils 30 da matg 2014

Dettagli

Eventualas protestas encunter sura damonda da baghegiar ein d inoltrar a scret enteifer 20 dis alla

Eventualas protestas encunter sura damonda da baghegiar ein d inoltrar a scret enteifer 20 dis alla Publicaziuns dalla vischnaunca, jamna 43 Damonda da baghegiar Nr. 2010-1051 Datum da publicaziun: 29 d october 2010 La patruna: Patrizia Cabernard-Huonder, Via Peisel 2, 7186 Segnas La representanta: Patrizia

Dettagli

Protocol radunonza generala annuala dalla CGS dils , ella Claustra dallas soras dominicanas a Glion approbaus ella rg dils

Protocol radunonza generala annuala dalla CGS dils , ella Claustra dallas soras dominicanas a Glion approbaus ella rg dils Protocol radunonza generala annuala dalla CGS dils 25.11.2015, 14.15 ella Claustra dallas soras dominicanas a Glion approbaus ella rg dils -11-2016 1. Beinvegni Il president dalla Conferenza generala Surselva,

Dettagli

Vischnaunca da Trun. Lescha davart taxas da cura e contribuziuns per la promoziun turistica (LTT)

Vischnaunca da Trun. Lescha davart taxas da cura e contribuziuns per la promoziun turistica (LTT) 330 Vischnaunca da Trun Lescha davart taxas da cura e contribuziuns per la promoziun turistica (LTT) 1 C U N T E G N I. Determinaziuns generalas pagina Art. 1 Denominaziun 3 Art. 2 Intent 3 II. Taxas da

Dettagli

Protocol dalla radunonza generala dil CHOR SURSELVA venderdis, ils 3 da november 2006 allas el hotel Eden a Glion

Protocol dalla radunonza generala dil CHOR SURSELVA venderdis, ils 3 da november 2006 allas el hotel Eden a Glion Protocol dalla radunonza generala dil CHOR SURSELVA venderdis, ils 3 da november 2006 allas 20.00 el hotel Eden a Glion Tractandas: 1. Beinvegni 2. Appel ed elecziun da dus dumbravuschs 3. Protocol 4.

Dettagli

Impressum. Inspectorat da scola Grischun. Rapport: Team d'auturs digl inspectorat districtual Surselva

Impressum. Inspectorat da scola Grischun. Rapport: Team d'auturs digl inspectorat districtual Surselva Impressum Grischun Rapport: Team d'auturs digl inspectorat districtual Surselva 2 Tabla da cuntegn Introducziun...4 Survesta dall'evaluaziun...5 Survesta: Tgei caracterisescha ina buna scola?...6 Pretensiuns

Dettagli

PROTOCOL da la radunanza generala dals Sala polivalenta, La Punt Chamues-ch, 10:30

PROTOCOL da la radunanza generala dals Sala polivalenta, La Punt Chamues-ch, 10:30 VIA DA MASANS 2 CH-7000 CUIRA TEL. 081 255 79 79 E-MAIL srg.r@rtr.ch Radunanza generala SRG.R 2017 PROTOCOL da la radunanza generala dals 17-06-2017 Sala polivalenta, La Punt Chamues-ch, 10:30 Tractandas

Dettagli

Vischnaunca da Sumvitg Reglament persunal communal 2. I. Determinaziuns generalas 4. Art. 1 Validitad 4 Art. 2 Dretg subsidiar 4

Vischnaunca da Sumvitg Reglament persunal communal 2. I. Determinaziuns generalas 4. Art. 1 Validitad 4 Art. 2 Dretg subsidiar 4 Reglament persunal communal Cuntegn I. Determinaziuns generalas 4 Art. Validitad 4 Art. Dretg subsidiar 4 II. Cundiziun da survetsch 4 Art. 3 Definiziuns 4 Art. 4 Engaschament, elecziun 5 Art. 5 Publicaziun

Dettagli

30 Text da votaziun. Lescha federala davart la lavur en l'industria, en il mastergn ed en il commerzi (Lescha da lavur) Midada dals 20 da mars 1998

30 Text da votaziun. Lescha federala davart la lavur en l'industria, en il mastergn ed en il commerzi (Lescha da lavur) Midada dals 20 da mars 1998 30 Text da votaziun Lescha federala davart la lavur en l'industria, en il mastergn ed en il commerzi (Lescha da lavur) Midada dals 20 da mars 1998 L'assamblea federala da la Confederaziun svizra, avend

Dettagli

Il cussegl da vischnaunca seraduna venderdis, ils 15 da mars 2013 allas en la Distec AG a Mustér ad ina seduta.

Il cussegl da vischnaunca seraduna venderdis, ils 15 da mars 2013 allas en la Distec AG a Mustér ad ina seduta. Publicaziuns dalla vischnaunca, jamna 10 Cussegl da vischnaunca Il cussegl da vischnaunca seraduna venderdis, ils 15 da mars 2013 allas 20.15 en la Distec AG a Mustér ad ina seduta. Program: 20.15 Rimnada

Dettagli

Statutas Uniun da catschadurs Péz Fess

Statutas Uniun da catschadurs Péz Fess Statutas Uniun da catschadurs Péz Fess I. Num e Domicil Art. 1 Ils Catschadurs da patenta dallas vischnauncas da Castrisch, Sevgein, Riein, Pitasch e Duvin seconstitueschan sut il num Uniun da catschadurs

Dettagli

Preziadas lecturas, preziads lecturs

Preziadas lecturas, preziads lecturs La Confederaziun en furma concisa 006 Preziadas lecturas, preziads lecturs La finamira da la broschura che Vus tegnais gist en maun è mintg onn la medema: ella vul dar a Vus in invista en la Svizra politica

Dettagli

La cristianisaziun Historia 5. classa

La cristianisaziun Historia 5. classa La cristianisaziun Historia 5. classa Cuntegn Il cristianissem... 2 Ils emprems missiunaris... 4 Glieci (Leci)... 5 La cristianisaziun Ina nova religiun contonscha la Rezia (C72 73)... 6 Las historias

Dettagli

Foto: Norbert Aepli / CC BY-SA 2.5 07 / 2013

Foto: Norbert Aepli / CC BY-SA 2.5 07 / 2013 Foto: Norbert Aepli / CC BY-SA 2.5 07 / 2013 Von Habsburg Diabetes Crestomazia online Favelas brasilianas Exposiziuns naziunalas Litgens e la qualitad da l aria Svilup da l Uniun Europeica Leo Trotzki

Dettagli

statuts dil district da musica Surselva 2003

statuts dil district da musica Surselva 2003 statuts dil district da musica Surselva 2003 Nua ch'il text dils statuts dil district da musica Surselva drova ord motivs d'ina simplificaziun linguistica mo la fuorma masculina ei la fuorma feminina cumprida

Dettagli

DALS RUMANTSCHS EN LA BASSA. Favrer 2014

DALS RUMANTSCHS EN LA BASSA. Favrer 2014 UNIUN DA LAS RUMANTSCHAS E DALS RUMANTSCHS EN LA BASSA Favrer 2014 Charas lecturas, chars lecturs In grond autur rumantsch ed in bun ami da las rumantschas e dals rumantschs en la bassa n è betg pli. La

Dettagli

Planisaziun e realisaziun da mesiras sin basa dil rapport dall evaluaziun

Planisaziun e realisaziun da mesiras sin basa dil rapport dall evaluaziun Inspecturat da scola e da scolina Schul- und Kindergarteninspektorat Ispettorato scolastico e di scuola dell infanzia Valetaziun e promoziun dalla scola 2011 2014 Planisaziun e realisaziun da mesiras sin

Dettagli

Regulativ da fatschentas

Regulativ da fatschentas Regulativ da fatschentas Vischnaunca da Breil 012.0 Vischnaunca da Breil Regulativ da fatschentas 2001 1 Determinaziuns generalas Art. 1 Validitad 2 Egualitad dallas schlatteinas 3 Presenza allas sedutas

Dettagli

Ovra electrica Russein

Ovra electrica Russein Cussegl da vischnaunca 24-2009/2012 Ovra electrica Russein Scadenza avon temps dalla concessiun ed indemnisaziun persuenter Nova concessiun pil dretg dallas auas al consorzi da studi Russein Participaziun

Dettagli

MUOSSAVIA PER LA PLEIV S. MARTIN TRUN

MUOSSAVIA PER LA PLEIV S. MARTIN TRUN MUOSSAVIA PER LA PLEIV S. MARTIN TRUN Cuntegn La pleiv sepresenta 4 Batten 5 Enzinnaziuns 6 Communiun a malsauns 7 Uncziun dils malsauns 8 Mort e sepultura 8 Adressas 13 Notizias 15 3 La pleiv s. Martin

Dettagli

Lescha davart la taxa da cura e la taxa per promover il turissem

Lescha davart la taxa da cura e la taxa per promover il turissem Cussegl da vischnaunca Tujetsch Cussegl da vischnaunca Disentis/Mustér messadi nr. 9-2013/2016 Lescha davart la taxa da cura e la taxa per promover il turissem Revisiun parziala M E S S A D I dallas suprastonzas

Dettagli

DALS RUMANTSCHS EN LA BASSA. Settember 2018

DALS RUMANTSCHS EN LA BASSA. Settember 2018 UNIUN DA LAS RUMANTSCHAS E DALS RUMANTSCHS EN LA BASSA Settember 2018 Charas lecturas, chars lecturs Sco i vesa ora sbattan ils engaschads per la lingua rumantscha il mument puspè cun il dies encunter

Dettagli

UFFIZI DA MIGRAZIUN E DA DRETG CIVIL DAL GRISCHUN

UFFIZI DA MIGRAZIUN E DA DRETG CIVIL DAL GRISCHUN UFFIZI DA MIGRAZIUN E DA DRETG CIVIL DAL GRISCHUN PER INA CONVIVENZA PASCHAIVLA E CONSTRUCTIVA Amt für Migration und Zivilrecht Uffizi da migraziun e da dretg civil Ufficio della migrazione e del diritto

Dettagli

Protocol. Presents: a) Cussegl Clemens Berther Pius Huonder. Bernadetta Caminada-Mühlebach Pirmin Lozza. Martina Gienal-Caviezel

Protocol. Presents: a) Cussegl Clemens Berther Pius Huonder. Bernadetta Caminada-Mühlebach Pirmin Lozza. Martina Gienal-Caviezel Cussegl da vischnaunca 29-2009/2012 Seduta dils 24 d uost 2012 Protocol dalla seduta dil cussegl da vischnaunca, venderdis, ils 24 d uost 2012, dallas 20 15 23 05 uras el Center sursilvan d agricultura

Dettagli

Cuntegn. In plaid sin via 2. Giubileum dad 80 onns dalla Secziun da catschadurs Péz Alpetta 5. Da turbulenzas, asils e malsognas 6

Cuntegn. In plaid sin via 2. Giubileum dad 80 onns dalla Secziun da catschadurs Péz Alpetta 5. Da turbulenzas, asils e malsognas 6 Cuntegn In plaid sin via 2 Giubileum dad 80 onns dalla Secziun da catschadurs Péz Alpetta 5 Da turbulenzas, asils e malsognas 6 Da temps burasclus, da tensiuns e success 17 Commembers dalla Secziun da

Dettagli

Las Squadras1 1. Informaziuns generalas e messadi tier la radunonza communala dils 14 da zercladur 2011

Las Squadras1 1. Informaziuns generalas e messadi tier la radunonza communala dils 14 da zercladur 2011 nr. 3 / zercladur 2011 1 1 Informaziuns generalas e messadi tier la radunonza communala dils 14 da zercladur 2011 Messadi per la radunonza communala dils 14-06-2011 Messadi per la radunonza communala dils

Dettagli

Protocol. dalla seduta dil cussegl da vischnaunca, mardis, ils 25 d october 2016, allas en halla Cons

Protocol. dalla seduta dil cussegl da vischnaunca, mardis, ils 25 d october 2016, allas en halla Cons 34-2013/2016 Seduta dils 25 d october 2016 Protocol dalla seduta dil cussegl da vischnaunca, mardis, ils 25 d october 2016, allas 19 30 21 45 en halla Cons Presidi: Actuar: Presents: a) Cussegl Christoph

Dettagli

Fundaziun da cultura Lumnezia Rapport annual 2015

Fundaziun da cultura Lumnezia Rapport annual 2015 Fundaziun da cultura Lumnezia Rapport annual 2015 Fundaziun da cultura Lumnezia Casa d' Angel Dado Baselgia 116 - CH-7148 Lumbrein www.culturalumnezia.ch - info@culturalumnezia.ch 1 Cuntegn 2015 ina survesta

Dettagli

SPEZIALITADS DA CHARN SETGENTADA DAL GRISCHUN

SPEZIALITADS DA CHARN SETGENTADA DAL GRISCHUN Setgentaria da charn grischuna SPEZIALITADS DA CHARN SETGENTADA DAL GRISCHUN IN CORDIAL BAINVEGNI TAR LA MANUFACTURA DA SPEZIALITADS DAL GRISCHUN Da l interpresa da famiglia a la Micarna La Natura Setgentaria

Dettagli

Gieri Genatsch ( ) Selina Chönz ( ) Giovanni Segantini ( )

Gieri Genatsch ( ) Selina Chönz ( ) Giovanni Segantini ( ) Undrientscha da trais persunalitads grischunas e da lur impurtanza per la Svizra odierna Gieri Genatsch (1596-1639) Selina Chönz (1910-2000) Giovanni Segantini (1858-1899) Referat tegnì a chaschun da l'occurrenza

Dettagli

5. R ADUNONZA DIL CUSSEGL DA VISCHNAUNCA

5. R ADUNONZA DIL CUSSEGL DA VISCHNAUNCA Vischnaunca Tujetsch Gemeinde Tujetsch Stimadas cusseglieras Stimai cussegliers Cheutras vegnis Vus envidai alla 5. R ADUNONZA DIL CUSSEGL DA VISCHNAUNCA dil trienni 2017/2020 che ha liug mesjamna, ils

Dettagli

Protocol dalla radunonza generala dalla Surselva Romontscha (SR), sonda, ils 31 da matg 2014 allas uras ella claustra a Mustér

Protocol dalla radunonza generala dalla Surselva Romontscha (SR), sonda, ils 31 da matg 2014 allas uras ella claustra a Mustér Protocol dalla radunonza generala dalla Surselva Romontscha (SR), sonda, ils 31 da matg 2014 allas 15.30 uras ella claustra a Mustér Tractandas: 1. Avertura e beinvegni 2. Tscharna dils dumbravuschs 3.

Dettagli

Reglament da diever ed uorden da casa per il center da pleiv AUA VIVA a Mustér-Raveras

Reglament da diever ed uorden da casa per il center da pleiv AUA VIVA a Mustér-Raveras Cordial beinvegni el center da pleiv AUA VIVA a Mustér. Nus havein plascher d'astgar beneventar Vus, sperond che Vus sesenties bein e che nossa casa adempleschi Vossas spetgas. Nus segidein bugen cun las

Dettagli

Messadi. per la radunonza da vischnaunca. dils 23 da zercladur 2017, allas uras, ella halla dalla casa da scola a Sedrun

Messadi. per la radunonza da vischnaunca. dils 23 da zercladur 2017, allas uras, ella halla dalla casa da scola a Sedrun Vischnaunca Tujetsch Gemeinde Tujetsch Messadi per la radunonza da vischnaunca dils 23 da zercladur 2017, allas 20.00 uras, ella halla dalla casa da scola a Sedrun Tractandas: 1. Avertura 2. Approbaziun

Dettagli

Casa da tgira Sursassiala

Casa da tgira Sursassiala Votaziun communala dils 26 da settember 2010 Casa da tgira Sursassiala Dretg da baghegiar Dapi 1992 exista la fundaziun Casa da tgira Sursassiala, purtada dallas vischnauncas Tujetsch, Medel/Lucmagn e

Dettagli

Center da sport e cultura Sanaziun dils indrezs ordaviert

Center da sport e cultura Sanaziun dils indrezs ordaviert Votaziun communala dils 27 da november 2011 Center da sport e cultura Sanaziun dils indrezs ordaviert Ina investiziun per ina impurtonta ovra communala e per garantir vinavon bunas ed attractivas purschidas

Dettagli

Lescha d ustria Vischnaunca da Breil Vischnaunca da Breil. Lescha d ustria

Lescha d ustria Vischnaunca da Breil Vischnaunca da Breil. Lescha d ustria Vischnaunca da Breil Lescha d ustria 2019 1 I. Disposiziuns generalas Art. 1 Cumpetenza 2 Survigilonza II. Lubientschas 3 Obligaziun da dumandar ina lubientscha 4 Prescripziuns da construcziun 5 Damonda

Dettagli

Register dals meds d'instrucziun per l'onn da scola 2018/19

Register dals meds d'instrucziun per l'onn da scola 2018/19 Erziehungs-, Kultur- und Umweltschutzdepartement Graubünden Departament d'educaziun, cultura e protecziun da l'ambient dal Grischun Dipartimento dell'educazione, della cultura e della protezione dell'ambiente

Dettagli

Lescha davart ils dretgs politics dalla vischnaunca da Tujetsch

Lescha davart ils dretgs politics dalla vischnaunca da Tujetsch Lescha davart ils dretgs politics dalla vischnaunca da Tujetsch Approbada entras la radunonza da vischnaunca ils 17 da december 2010 Vigur: 1. da schaner 2011 Cuntegn I. Determinaziuns generalas Art. 1

Dettagli

Protocol dalla radunonza da primavera dils 3 da matg 2013 allas 20:00-21:25 en casa da scola ad Andiast

Protocol dalla radunonza da primavera dils 3 da matg 2013 allas 20:00-21:25 en casa da scola ad Andiast Protocol dalla radunonza da primavera dils 3 da matg 2013 allas 20:00-21:25 en casa da scola ad Andiast Suprastonza Rita Killias-Cantieni, presidenta Marco Tschuor, actuar Noah Durschei, cassier (perstgisau)

Dettagli

Muossavia e regulativ

Muossavia e regulativ Muossavia e regulativ Usit dils treis sogns Retgs / / Danis - Tavanasa Introducziun art. 1-3 pagina 1 vitg art. 4-9 pagina 2 art. 10-15 pagina 5 Danis Tavanasa art. 16-21 pagina 7 Determinaziun finala

Dettagli

ACCENTS. Dapli per noss public dapli per Vus. radio televisiun multimedia nr. 1 mars 2016 annada 7. Battaporta va en claustra pagina 8

ACCENTS. Dapli per noss public dapli per Vus. radio televisiun multimedia   nr. 1 mars 2016 annada 7. Battaporta va en claustra pagina 8 mars 2016 accents nr. 1 ACCENTS nr. 1 mars 2016 annada 7 radio televisiun multimedia www.rtr.ch Tranter realitad e fantasia pagina 5 Battaporta va en claustra pagina 8 New York - nua che l innovaziun è

Dettagli

Lescha davart la taxa da hosps e la taxa da turissem

Lescha davart la taxa da hosps e la taxa da turissem Lescha davart la taxa da hosps e la taxa da turissem Approbada entras la radunonza da vischnaunca ils 4 da november 04 Vigur:. da schaner 05 I. Determinaziuns generalas Art. Intent Art. Diever dalla taxa

Dettagli

Pleiv s. Gions Mustér Rapport da gestiun 2010

Pleiv s. Gions Mustér Rapport da gestiun 2010 Pleiv s. Gions Mustér Rapport da gestiun 2010 Impressum Editura: Pleiv. s. Gions Mustér Ediziun: 1000 exemplars Fotografia 1. pagina: caplutta da s. Valentin, Mumpé Medel (G. Tenner) Stampa: La Tuatschina,

Dettagli

Invitaziun alla 2. radunonza generala ordinaria

Invitaziun alla 2. radunonza generala ordinaria Rapport annual 2011 1 Invitaziun alla 2. radunonza generala ordinaria Preziadas commembras e preziai commembers Bugen envidein nus vus a nossa radunonza generala. Quella ha liug la sonda, ils 9 da zercladur

Dettagli

Protocol. dalla seduta dil cussegl da vischnaunca, venderdis, ils 26 da fevrer 2016, allas en casa communala

Protocol. dalla seduta dil cussegl da vischnaunca, venderdis, ils 26 da fevrer 2016, allas en casa communala 29-2013/2016 Seduta dils 26 da fevrer 2016 Protocol dalla seduta dil cussegl da vischnaunca, venderdis, ils 26 da fevrer 2016, allas 20 15 22 15 en casa communala Presidi: Actuara dil di: Andrea Hosang

Dettagli

DALS RUMANTSCHS EN LA BASSA. Mars 2017

DALS RUMANTSCHS EN LA BASSA. Mars 2017 UNIUN DA LAS RUMANTSCHAS E DALS RUMANTSCHS EN LA BASSA Charas lecturas, chars lecturs Mars 2017 Quest numer vegn tramess a tuts per posta reala. Agiunt èn l invit per la radunanza annuala da sonda, ils

Dettagli

1. revisiun revisiun

1. revisiun revisiun 1. revisiun 30-04-2014 2. revisiun 20-04-2018 S T A T U T S U N I U N S P I T E X C A D I 2018 Seite 2 von 10 Cuntegn I. Num, sedia, intent, posiziun giuridica ----------------------------- 4 II. Commembradi

Dettagli