Kanceri i Kolonit UNIVERSITETI : ALEKSANDËR MOISIU DURRËS FAKULTETI I STUDIMEVE PROFESIONALE- MASTER PROFESIONAL PUNIM DIPLOME

Transcript

1 UNIVERSITETI : ALEKSANDËR MOISIU DURRËS FAKULTETI I STUDIMEVE PROFESIONALE- MASTER PROFESIONAL DEPARTAMENTI I MJEKSISË DEGA INFERMIERI KIRURGJIKALE PUNIM DIPLOME Tema: kanceri i kolonit,kujdesi infermieror Punoi: Elona Gjoka Pedagogu Udheheqes: Violeta Zanaj Viti

2 Kanceri I kolonit, Kujdesi infermieror. Qëllimi: I. Historia natyrale e kancerit të kolonit. II. Roli infermieror në pacientë me kancer të kolonit. III. Menaxhimi I kujdesit infermieror në pacientë me kancer të kolonit. Objektivat: 1. Të identifikohen shkaqet dhe faktorët rriskues të kancerit të kolonit 2.Të evidentohet mënyra e përhapjes së kancerit në organizëm 3. Identifikimi i fazave të kancerit të kolonit 4. Identifikimi dhe listimi i testeve diagnostikuese të kancerit të kolonit 5. Të listohen llojet kryesore të trajtimit te pacientët me kancer 6. Të bëhet i qartë roli i infermieres në ndihmë të pacientëve me kancer të koloni 2

3 Falenderime Së pari do doja të falenderoja stafin e fakultetit qe na përgatiti me dije teorioko-praktike dhe na aftësoi për përgatitjen e këtij punimi. Falenderoj drejtuesen petagoge Violeta Zanaj për orientimin dhe mbështetjen për këtë studim. Falenderoj familjen time për mbështetjen e vazhdueshme morale dhe financiare. 3

4 Përmbajtja Kapitulli I. HYRJE DHE KONSIDERATAT Kanceri i kolonit Kanceri i kolonit dhe rektumi Statistikat e kancerit të kolonit Faktorët e riskut Tre mënyrat e përhapjes së kancerit te kolonit ne organizëm Kapitulli II. FAZAT DHE STADET E KANCERIT Fazat e kancerit Stadet e kancerit Kapitulli III. KLINIKA Kapitulli IV. DIAGNOZA Kapitulli V. TRAJTIMI DHE EFEKTET ANESORE Trajtimi Efektet anesore te radioterapise Kapitulli VI. INFERMIERISTIKA Prevenimi Roli I infermieres Roli I infermieres gjatë procedurave Vlerësimi infermieror Ndërhyrja infermierore 4

5 Plani I ndërhyrjes infermierore Kapitulli VII. DIETA DHE PARANDALIMI I KANCERIT Kapitulli VIII. METODOLOGJIA Kapitulli IX. PËRFUNDIME Kapitulli X. REKOMANDIME Bibliografia 5

6 Abstrakti Studimi i kësaj teme është bërë për shkak të incidences së lartë që ka kanceri i koloinit në popullatë. Në këtë project janë marrë në studim një numër i konsiderueshëm pacientësh të prekur nga ky kancer. Në bazë të ketij studimi është arritur në përfundimin se grupmoshat më të prekura nga kanceri i kolonit janë kryesisht grupmoshat e treta. Diagnostifikimi i hershem është mënyra më efikase për parandalimin e këtij kanceri. Ka shum rëndësi vëzhgimi i pacientëve, këshillimi i tyre në lidhje me kujdesin në vazhdimësi. Fjalët kyce Kancer => Është emërtimi i përgjithshëm i tumoreve malinj, të cilët shfaqen në organizëm dhe qelizat e tyre rriten në mënyrë të pakontrollueshme. Koloni => Koloni është pjes e sistemit të tretjes, është zorra me gjatësi m e cila vjen pas zorrës së hollë. Polip => Tumoret beninje të zorrës së trashë janë quajtur polip. Metastaza => Përhapja e qelizave kanceroze në organet e tjera të organizmit. 6

7 I. Hyrje Zorra e trashë është pjesa e fundit e tubit digjestiv e vendosur nga valvula ileocekale deri në anus. Përbehet nga këto pjesë: cekumi, kolon ashedent, kolon transversal, koloni deshedent, kolon sigmoid dhe rektumi. Kanceri i kolonit mbetet shkaku kryesor i sëmundjeve dhe vdekshmërisë vecanërisht në botën perëndimore. Ndaj mjekët gjithmonë rekomandojne ekzaminimin dhe parandalimin e kësaj sëmundjeje. Heqja e polipeve të kolonit ndihmon në parandalimin e kancerit të kolonit. Zbulimi i hershëm i kancerit të kolonit mund të përmirsoje shancet për një shërim dhe mbijetesë për presonin e prekur nga kjo sëmundje. Për sëmundjet e avancuara trajtimi mbetet i pakënaqur, por mjeksia vazhdon të kryeje kërkime mbi këtë fushë dhe trajtime të reja vazhdojnë të shfaqen. Anatomia e sistemit të tretjes, zorra e trashe dhe organet e tjera. 7

8 Kanceri i kolonit dhe rektumit Në aparatin tretës zorra me gjatësi m e cila vjen pas zorrës së holle quhet kolon ose zorra e trashë, 15 cm e fundit të saj quhen rectum. Tumoret e kolonit dhe rektumit janë në rritje dhe dalin nga muret e brendshme të kolonit. Tumoret beninje të zorrës së trashë janë quajtur polip, kurse tumoret malinje të zorrës së trashë janë quajtur tumor. Polipet beninje përhapen në pjesë të tjera të trupit, mund të hiqen lehtësisht gjatë kolonoskopisë dhe nuk janë të rrezikshem për jetën. Nëse polipet beninje nuk hiqen nga zorra e madhe, ato mund te kthehen ne malinje (kanceroze), me kalimin e kohës. Kanceri I kolonit dhe rektumit (referuar edhe si kancer kolorektal) mund të pushtoje dhe të dëmtoje indet dhe organet ngjitur. Qelizat e kancerit mund të shkëputen dhe të përhapen në pjesë të tjera të trupit (të tille si: mëlcia dhe mushkria). Përhapja e kancerit të kolonit te organet e largeta quhet metastaze e kancerit te kolonit. Shpeshtësia e kancerit kolorektal ndryshon në të gjithë botën. Është e zakonshme në botën perëndimore dhe është e rrallë ne Azi dhe Afrikë. Në vendet ku njerëzit kanë adoptuar dietat perëndimore, incidenca e kancerit kolorektal është në rritje. Tumori i kolonit në rectum ndërtojnë tipin e tretë të tumoreve në botë. Tumori i kolonit është më i përhapur se ai i rektumit, rreziku më i madh në popullatë ndërmjet kancerit të kolonit dhe kancerit rectal është 2:1, kurse 8

9 në qytet ka rrisqe më të ulta. Në Europë diagnostifikohen cdo vit rreth raste që i korrespondojnë rreth 9% të të gjithë tumoreve. Kanceri kolorektal është tumor malinj që del nga muret e brëndshme të zorrëve të mëdha. Kanceri kolorektal është shkaku I III kryesor i kancerit tek meshkujt dhe i IV te femrat. Tumori i kolonit prezantohet më shpesh në mënyrë sporadike dhe vetëm ne 15% të rastëve është e trashëgueshme. Studimet e bëra në popullsin e emigrantëve nga zonat me rrezik të lartë {psh Japoni} në zonat me rrezik më të ulët {psh SHBA} tregojnë se rreziku rritet shpejt në brezin e parë të emigrantëve. Japonezët e lindur ne SHBA kanë rrezikun më të lartë për zhvillimin e tumorit të kolonit rectal ne krahasim me popullsinë e bardhë. Në Amerikë statistikat tregojnë se këtë vit janë diagnostikuar rreth njerëz me kancer të kolonit dhe rreth njerëz vdesin prej kësaj sëmundjeje. Kanceri i kolonit zë rreth 10% të sëmundjeve kanceroze. Statistikat në Zvicër tregojnë se cdo vit sëmuren të paktën njerëz nga kanceri i kolonit. Këta përbejnë 11% të të gjithë sëmundjeve kanceroze. Dieta konsiderohet si faktori kryesor i identifikuar deri më sot në etiologjinë e tumorit dhe të kolonit rectal. Një grup ekspertësh ka kryer një shqyrtim sistematik prej 752 shqyrtimesh ku arritën në përfundime të rëndësishme. Dëshmitë tregojnë së konsumimi i mishit, abuzimi me alkoolin, mbipesha dhe shumë faktore të tjerë që favorizojnë obezitetin tek të rriturit, të gjitha këto pasoja janë shkak të kancerit të kolonit rectal. 9

10 Statistikat e kancerit të kolonit Sipas onkologëve Shqiptarë pavarësisht se të dhënat tona janë të mira, vihet re një tendencë rritjeje të rastëve me kancer, që me kalimin e kohës do të jetë e krahasueshme me statistikat eviopiane. Rreth 3500 persona preken cdo vit në vendin tonë nga sëmundejt kanceroze. Të dhënat e Qendrës Spitalore Universitare në Tiranë "Nënë Tereza", tregojne së rreth 600 vdekje shënohen cdo vit tek gratë nga semundjet kanceroze. 16.6% e vdekjeve në shqipëri shkaktohen nga kanceri, semundje që sa vjen edhe shton rastet nga dita në ditë. Më të prekur rezultojnë se janë moshat e treta mbi 65 vjec, por nuk përjashtohen edhe moshat e reja gjatë viteve të fundit. 10

11 Faktorët e riskut Cdo gjë që rrit mundësinë e një sëmundje quhet faktor rrisku. Por duke pasur një faktor rrisku nuk do të thotë se patjetër individi do te sëmuret më kancer. Njerëzit të cilët mendojnë se mund të jenë në rrezik duhet ta diskutojnë këtë me mjekun e tyre. Faktorët e rriskut përfshijnë: - Mosha mbi 50 vjec - Herediteti (kanceri i kolonit, polipoza) - një histori personale për tumoret - duhani - dieta (përdorimi i tepruar i mishit shtazor) - konsumimi I alkolit - mbipesha - mungesa e levizjes 11

12 Tre mënyrat e përhapjes së kancerit në organizëm. Nëpërmjet indit. Nëpërmjet sistemit limfatik. Nëpërmjet gjakut. Kur qelizat e kancerit largohen nga një tumor primar (origjinal) dhe udhëtojnë përmes limfës së gjakut në vendet e tjera të trupit, formojnë një tumor tjetër (të mesëm), ky proces quhet metastazë. Tumori i mesëm është njëlloj si kanceri primar. Janë zbuluar gjithashtu edhe dy faktorë të rëndësishëm që mund të jenë shkak I tumoreve. b. Sëmundja Crohn c. Koliti ulceroz Faktorë të tjerë janë dy sëmundje gjenetike: a. Sindromi Lynch që prek zonën rektale b. Polipozis edematoz familjar 12

13 III. Fazat dhe stadet e kancerit Fazat e kancerit. Pasi kanceri I kolonit është diagnostikuar, ekzaminimet janë bërë për të gjetur nëse qelizat e kancerit janë përhapur brenda kolonit ose në pjese të tjera të trupit. Procesi i përdorur për të gjetur nëse kanceri është përhapur brenda kolonit ose në pjese të tjera të trupit quhet skemë. Informacioni I mbledhur nga procesi përcakton fazën e sëmundjes. Është e rëndësishme të dimë fazën në mënyre që të planifikojmë trajtimin.. Fazat e mëposhtme janë përdorur për kancerin e kolonit. Faza 0 ( tumor në situ) Kanceri gjendet vetëm në shtresën më të brendshme mbështjellëse të kolonit ose rektumit. Karcinoma in situ, është një emër tjetër për kancerin kolorektal të fazes 0. 13

14 Faza 1 Tumori është zhvilluar në murin e brendshëm të kolonit ose rektumit. Tumori nuk ka kaluar përmes murit. Faza 2 Tumori është zgjeruar edhe më thellë në ose përmes murit të kolonit ose rektumit. Ajo mund të ketë pushtuar indin në afërsi, por qelizat e kancerit nuk janë shpërndarë në nyjat limfatike. 14

15 Faza 3 Stadi III A: Tumori është shtrirë nga shtresa më e thellë e paretit të kolonit deri në shtresat e ndërmjetme dhe ka vërshuar deri në tre limfonodula. Stadi III B: Tumori ka invaduar deri në tre limfonodula përreth. 15

16 Stadi III C: Tumori ka invaduar në 4 ose më shumë limfonodula përreth. 16

17 Faza 4 Kanceri është shpërndarë në pjesët tjera të organizmit, si mëlçi ose mushkëri. 17

18 Stadet e kancerit Klasifikimi i stadeve mbështetet në sistemin ndërkombëtar TNM. Me këtë rast gjykohet mbi zgjerimin e tumorit (T), invadimin e nyjave limfatike (N) dhe eventualisht metastazat e pranishme (M). Kanceri i zorrëve klasifikohet : T0, T1, T2, T3, T4, N0, N1, N2, M0, M1. T0 S ka prezencë tumori T1 Tumori është i kufizuar në shtresën më të brendshme të murit të zorrës T2 Tumori është përhapur deri në shtresën muskulore të murit të zorrës T3 Tumori është përhapur nëpër të gjitha shtresat e murit të zorrës T4 Tumori ka depërtuar në indet fqinje N0 Nuk ka nyja limfatike të invaduara N1 Tumori ka invaduar një deri tre nyja fqinje limfatike N2 Tumori ka invaduar katër ose më shumë nyja fqinje limfatike M0 Nuk ka metastaza M1 Metastaza në organe të tjera,në mëlçi ose mushkëri 18

19 IV. KLINIKA Siptomat e kancerit te kolonit Shenja kryesore është crregullimi I tranzitit intestinal. Pacienti mund të shfaqë: Siptomat e hershme - Fryrje mbi të gjitha në zonën rreth umbelikulit - Dhimbje të forta abdominale - Konstipacion 19

20 Simptomat tipike Simptomat e kancerit të kolonit janë të shumta, ato përfshijnë: - lodhje - anoreksi dhe rënie në peshë - vështirësi në frymemarrje - ndryshim të zakoneve të zorrëve - diarre ose kostipacion - fece me përmbajtje gjaku - humbje ne peshe - dhimbje barku - dhimbje të shpeshta të zorrëve, kërcitje apo dhimbje barku - të vjella - hemoragji rektale - tenezma - ndjenja e mosboshatisjes së zorrës 20

21 V. DIAGNOZA Për vendosjen e diagnozes mund te perdorim testet dhe procedurat e mëposhtme: 1. Irrigografi 2. Kolonoskopi 3. a. CEA b. CA Biopsia e nyjeve limfatike. 5. CT skan (CAT skan ) 6. Laparotomi ( kirurgji) 21

22 VI. TRAJTIMI DHE EFEKTET ANESORE - Trajtimi Zgjidhjet e trajtimit në rastin e kancerit kolorektal varen nga vendndodhja e tumorit (kolon ose rektum) dhe nga shkalla e sëmundjes. Trajtimi për kancer kolorektal mund të përfshijë operacionin, kimioterapinë, terapinë biologjike ose terapinë rrezatuese. Disa njerëz kanë trajtim të kombinuar. Trajtimi i kancerit mund të jetë lokal ose sistemik. Terapia lokale: Operacioni kirurgjik dhe terapia e rrezatimit janë terapi lokale. Ata largojnë ose shkatërrojnë kancerin në ose afër kolonit dhe rektumit. Kur kanceri kolorektal shpërndahet në pjesë të tjera të organizmit, terapia lokale mund të përdoret për të kontrolluar sëmundjes në këto zona specifike. Terapia sistemike: Kimioterapia dhe terapia biologjike janë terapi sistemike. Barnat futen në qarkullimin e gjakut dhe e shkatërrojnë ose kontrollojnë kancerin përmes organizmit. 22

23 Terapite lokale : Kirurgji: Operacioni kirurgjik është trajtimi më i shpeshtë te kanceri kolorektal. Ekzistojnë disa mënyra të ndërhyrjes kirurgjike: Kolonoskopia: Përmes kësaj metode mund të largohet ndonjë polip i vogël malinj nga koloni ose pjesa e sipërme e rektumit. Disa tumore të vogla në pjesën e poshtme të rektumit po ashtu mund të largohen përmes anusit tuaj pa kolonoskop. Laparoskopia: Fazat e hershme të kancerit të kolonit mund të largohen me ndihmën e një gypi të hollë të ndriçuar (laparoskop). Gypi futet në kolon përmes disa prerjeve që bëhen në abdomen. Përveç tumorit mjeku largon edhe një pjesë të shëndetshme përreth tumorit. Nyjat limfatike në afërsi mund po ashtu të largohen. Kirurgu kontrollon edhe pjesën tjetër të zorrës dhe mëlçinë tuaj për të parë nëse kanceri është shpërndarë edhe ty. Operacioni i hapur: Kirurgu krijon një prerje të madhe në abdomenin tuaj për të larguar tumorit dhe një pjesë të afërt të shëndetshme të kolonit dhe rektumit. Disa nyje limfatike në afërsi po ashtu largohen. Kirurgu do të kontrollojë edhe pjesën e mbetur të zorrës dhe mëlçisë për të parë nëse kanceri është shpërndarë. 23

24 Rrezatim: Terapia rrezatuese përdor rreze me energji të lartë për të shkatërruar qelizat kanceroze. Ajo prek qelizat në të gjithë zonën e trajtuar. Rrezatimi i eksternal (i jashtëm): Rrezatimi vjen nga një makinë e madhe jashtë trupit. Lloji më shpeshtë i makinës së përdorur për terapi rrezatuese quhet akcelerator linear. Shumica e pacientëve duhet të shkojnë në spital ose klinikë për këtë lloj trajtimi. Trajtimi zakonisht zgjatë pesë ditë çdo javë për katër ose gjashtë javë. Rrezatimi internal ose i brendshëm (rrezatim i implantuar ose brankioterapi): Rrezatimi te ky test vjen nga materiali radioaktiv i cili mbush gypa të hollë të cilët vendosen drejtpërdrejt ose në afërsi të tumorit. Pacienti qëndron në spital dhe impiantet në përgjithësi qëndrojnë aty për disa ditë. Ato - zakonisht largohen pasi pacienti të shkojë në shtëpi. Terapia e rrezatimit intraoperativ: Në disa raste rrezatimi jepet edhe gjatë ndërhyrjes kirurgjike. 24

25 Terapia sistemike: 1. Trajtim hormonal: Këto barna përdoren për të parandaluar rritjen e qelizave të kancerit, pra duke parandaluar qelizat për marrjen e sinjaleve të nevojshme për rrrtjen e tyre të vazhdueshme. 2. Terapia në shenjester: Kjo klase e barnve është relativishte e re në trajtimin e kancerit 3. Antitrupat: Ky trajtim përfshin përdorimin e antitrupave për të sulmuar qelizat e kancerit. Antitrupat janë proteina natyrale në trupin tonë, antitrupat që përdoren për trajtimin e kancerit janë prodhuar për përdorim si droga. Antitrupat mund të punojnë nga mekanizma të ndryshëm psh. duke shkaktuar vdekjen e drejtpërdrejtë të qelizave. Për shkak të vecantisë së tyre, antitrupat mund të mendohen si një lloj i vecantë frenues. 4. Vaksinat: Qëllimi i vaksinave është te stimulojnë mbrojtjen e trupit kundër kancerit. Vaksinat zakonisht përmbajnë proteina, trajtimi synon te rrisë reagimin e trupit kundër qelizave të kancerit 25

26 - Efektet anesore Meqë trajtimi i kancerit shpesh dëmton edhe qelizat dhe indet e shëndetshme, efektet anësore janë të shpeshta. Efektet anësore varen kryesisht nga lloji dhe kohëzgjatja e trajtimit. Efektet anësore mund të mos jenë të njëjta për çdo person dhe ata mund të ndryshojnë nga një seancë në tjetrën. --Efektet anësore të radioterapisë: - nauze - të vjella - djegie dhe irritim në zonën e semurë - lodhje - urinim i shpesht - vështirësi ne urinim -- Efektet e radioterapise kur bëhet për një kohë të gjatë: - urinim i shpeshtë - prezenca e gjakut në urinë dhe fece - infertilitet dhe impotencë 26

27 VII. INFERMIERISTIKA Prevenimi Për fat të keq kanceri i kolonit mund të jetë avancuar më parë se ai të zbulohet. Parandalimi sa më efektiv i kancerit të kolonit është diagnostifikimi i hershëm dhe heqja e polipit të kolonit prekanceroz para se të kthehet në kanceroz. Edhe në rastet kur kanceri mund të jetë avancuar, zbulimi i hershëm ende përmirëson ndjeshëm shansët e një operacioni për heqjen e kancerit para se sëmundja të përhapet në organe të tjera. Njerzit mund të ndryshojnë zakonet e tyre të ushqimit duke reduktuar yndyrnat dhe të rrise marrjen e fibrave. Burimet kryesore të yndyrnave janë:mishi, veza, produktet e qumështi, dhe vajrat e perdorura në gatim. 27

28 Roli i infermieres Roli i infermieres në ndihmën ndaj pacientit konsiston në : 1. Përmirësimi i përkujdesjeve të pacientit të prekur nga një patologji kanceroze. 2. Matja e dhimbjes tek pacienti 3. Infermieria duhet të diskutoje me pacient për kursin post-operator dhe të fitoje bashkëpunimin e tij gjatë shërimit. 4. Inkurajimi dhe mbeshtetje emocionale e pacientit nga ana e infermires (është primare në lidhjen pacient-infermier). 28

29 Roli i infermieres gjatë procedurave Infermierja para se pacienti ti nënshtrohet procedurave diagnostikuese do të ndërtojë një bisedë shoqërore dhe do të shpjegojë hapat që pacienti do të ndjekë për kurimin e tij. Kjo bëhet me qëllim që ta qetësoje pacientin dhe ta bëjë që të bashkëpunojë. Në cdo rast objektivi kryesor është që pacienti të trajtohet si person dhe jo si sëmundje. Kujdesi infermieror bazë i kancerit të kolonit është objektivi kryesor Duhet shikuar sa njohuri ka pacienti në lidhje me procedurat Duhet shikuar aftësia e pacientit për të baskëpunuar Të shikohet niveli i ankthit tek pacienti Të shikohet niveli I frikes lidhur me komplikacionet 29

30 Vlerësimi infermieror - Intervistohet pacienti dhe pyetet rreth simptomave p.sh (a ka dhimbje abdominale). - Behet pershkrimi I simptomave kur shfaqen, sa shpesh, sa zgjasin, a shoqerohen me marrjen e ushqimit, a ka pasur ndryshime në zakonet e zorrëve - A ka rrema gjaku në përbajtjen e feceve ose urinës - A ka humbje në peshë - A ka lodhje dhe djersitje 30

31 Ndërhyrja infirmerore Ndërhyrja infermierore në përmirsimin e gjendjes së pacienti: - Reduktimi i dhimbjes - Parandalimi i infeksioneve - Diete e mire ushqimore - Reduktimi I ankthit dhe frikës - Kujdes post-operator 31

32 Plani nderhyrjes infermierore Prognoza varet nga: - Faza e kancerit(nëse kanceri është vetëm në kolon apo është përhapur edhe në vende të tjera në trupe) - Nëse është bllokuar apo krijuar nje vrimë - Shëndeti I përgjithshëm i pacientit - Nëse kanceri është rekurent Mundësia e trajtimit varet nga: 1- faza e kancerit 2- nëse pacienti është rekurent 3- shëndeti i përgjithshëm i pacientit 32

33 VIII. Dieta dhe parandalimi i kancerit Dieta e lartë yndyrore mendohet se ndikon tek pacientët me kancer kolorektal. Një stil i shëndoshë jetese mund të ulë rrezikun për një sëmundje të kancerit të zorrës: kryerja e sa më shumë aktiviteteve kontrolli mbipeshë ushqimi i baraspeshuar me shumë fruta, perime, sallata dhe lëndë fibrike, pak yndyrë dhe pak mish të kuq eleminimi i duhanit 33

34 IX. Metodologjia --Studimi është kryer në një periudhë kohore Dhjetor 2013-Mars Këtu u përfshinë 22 pacientë të hospitalizuar pranë shërbimit të kirurgjisë,qsut. Punimi u mbeshte në kartelat klinike, në të dhënat infermierore dhe të dhënat amnestike mbi faktorët e riskut. Në studim u morën pacientë që rezultonin me diagnozë klinike, irrigografi, kolonoskopi. -- Pacientet u ndanë në bazë të seksit, moshës, profesionit, faktorët e riskut, rezultateve laboratorike. --Të dhënat janë paraqitur në tabela dhe grafike sipas kritereve te përcaktuara më lart. 34

35 Grafiku Nr.1 Ndikimi I gjinisë në incidencën e kancerit të kolonit. Meshkujt janë më të predispozuar për kancer të kolonit se femrat. 35

36 Tabela Nr.1 Ndikimi i moshës në incidencën e kancerit të kolonit. Mosha Totali Nr.pacientëve 2 ( 9.1%) 3 (13.6%) 6 (27.3%) 11 (50%) 22 ( 100 %) Grafiku Nr. 2 Paraqitja grafike e ndikimin të moshës në incidencën e kancerit të kolonit. 36

37 Tabela Nr.2 Incidenca e kancerit të kolonit sipas gjinisë dhe diagnozës. Numri I pacienteve sipas llojit të kancerit Diagnoza Femra Meshkuj Total % Koloni sigmoid % Koloni deshedent % Koloni transversal % Koloni ashedent % Kanceri kolorektal % Kanceri anorektal % Total % 37

38 Tabela Nr.3 Simptomat që kanë shfaqur pacientët e hospitalizuar. SIMPTOMAT % E SHFAQJES Dhimbje barku 78% Diarre 78% Konstipacion 63% Anemi 55% Renie ne peshe 50% Gjak ne fece 48% Nauze / te vjella 10% 38

39 Grafiku Nr.3 Paraqitja grafike e siptomave. 39

40 Grafiku Nr. 1 Në studimin tonë u përfshinë 22 pacientë me kancer të kolonit. Sic shihet nga grafiku në këtë punim, seksi mashkull zë një vend predominues ngaj atij femer. E shprehur kjo në përqindje M (72.7 5) e F (27.3 %). Tabela Nr.1 Sic shihet nga tabela sëmundja e kancerit të kolonit prek kryesisht grup moshat mbi 70 vjec, përkatësisht 50 %, gjithashtu dhe grup moshat vjec përkatësisht 27.3 % te tyre, me një total për këto grup mosha me 77.3 % të rasteve. Tabela Nr. 2 Në tabelën nr.2 shihet se numri I rasteve ishte më i larte në kancerin rectal. Nga 22 raste totale 50 % e pacienteve janë të prekur nga kancerit kolorectal dhe 27.3 % të pacienteve janë të prekur nga koloni sigmod. 40

41 Tabela Nr.3 Po ti hedhim një vështrim tabelës nr.3 do të vëme re siptomat më të shpeshta që pacientët kanë shfaqur janë: dhimbja e barkut dhe diarra zënë përqindjen më të madhe të simptomave, përkatësisht 78 %. Simptomat e tjera janë : kostipacioni 63 %, anemi 55 %, rënie në peshë 50 %, gjak në fece 48 %, dhe nauze e të vjella 10 %. 41

42 X. PËRFUNDIME 1. Pacienti është i ndrgjëgjësuar për semundjen që ka. 2. Pacienti është i papërgatitur për cdo komplikacion të mundshëm. 3. Pacienti është i mireinformuar për trajtimin e sëmundjes. 4. Pacienti është i mirëinformuar për ndjekjen periodike të sëmundjes. 42

43 XI.Rekomandimet Parandalimi I faktorëve të riskut është një predictor i rëndësishëm i precipitimit të sëmundjes së kancerit të kolonit. Masat parandaluese janë: Dieta Rënia në peshë Aktiviteti fizik i ekuilibruar Herediteti Kirurgjia e polipozave. 43

44 Bibliografia 1. De Vita, Hellman, Laërence, Principles & Practice of Onkology 2008 Gianni Bonadonna, Medivine Onkologica Milano, Dantieri, Patologia generale Padova, 2005 Giovanni Neri, Genetica umana e medica Milano, Robbins e Cotran, Le basi patologiche delle malattie Torino, Milano, 2008 Mariuzzi, Anatomia patologica e correlazione anatomo-cliniche Padova Harrison, Principi di Medicina Interna Neë York-Milano, Giogio Cittadini, Diagnostica per immagini e radioterapia Dionigi Basi teorichi e Chirurgia generale-chirurgia specialistica Padova Brunton, Laco, Parker, Libro Goodman & Gilman, Le basi farmacologiche delle terapia Bertram G Farmakologia generale e clinica, Padova